خبرگزاری شبستان//ارومیه
آذربایجان غربی را بی شک می توان یکی از کانون های آثار تاریخی دانست، گرچه شوربختانه در اثر یورش‌های بیگانگانی چون مغولان و عثمانی‌ها و روس‌ها و رخدادهای طبیعی چون سیل و زلزله بسیاری از کتیبه‌های تاریخی و بناهای ارزشمند از بین رفته و منهدم شده‌اند، اما هنوز بناهایی وجود دارند که بتوانند سالانه هزاران گردشگر علاقمند به آثار تاریخی را به خود جذب کنند.
کتیبه خان تختی سلماس که در آن اردشیر دوم و پسرش سوار بر اسب در حال اعطای حلقه قدرت به پادشاه ارمنستان به تصویر کشیده شده است، در کیلومتر 15 محور سلماس – ارومیه بر روی کوه "پیر چاووش" حجاری شده و در سالهای 242 تا 293 میلادی محل قدرت نمایی و دفاع ساسانیان از سرزمین ایران بوده است.
پس از سقوط شاهنشاهی اشکانی تا مدت‌ها سرزمین ارمنستان که در آن تا زمان بسیاری از شاهزادگان اشکانی حکومت می‌کردند به محل نزاعی میان دو ابرقدرت آن زمان، ایران ساسانی و امپراتوری روم بدل شد و بار‌ها پیرامون این سرزمین جنگ میان این دو قدرت باستانی در گرفت.
این پیکره یادگار یکی از پیروزی‌های ایرانیان بر رومیان است که خوشبختانه با وجود نزدکی به جاده اصلی و بروز رخدادهای طبیعی چون زلزله و برف و باران به میزان زیادی سالم مانده و در سالهای اخیر با ساخت یک پلکان سنگی به راحتی قابل مشاهده و پیکره برداری از نزدیک است.
این اثر تاریخی و ارزشمند در سال 1347به شماره 161 به عنوان یکی از آثار ارزشمند تاریخی آذربایجان غربی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.
برای معرفی هر چه بیشتر این اثر تاریخی سه تابلو در کنار و از سال های گذشته این کتیبه مورد حفاظت قرار می گرفت و در سال جاری این موضوع با شدت هر چه بیشتر دنبال می شود به طوری که در حال حاضر شاهد وجود داربست و مرمت این اثر هستیم.
گفتنی است، در راستای شناساندن و معرفی کتیبه خان تختی نیز اقدامات لازم در حال انجام است و امید می رود این کتیبه که جزئی از فرهنگ مردم استان است بیشتر از این به گردشگران داخلی و خارجی شناسانده شود.
این کتیبه حاوی نقش مردیست که براسب راهواری سوار است و کلاهی مانند تاج برسر دارد و نقش دو سوار دیگر نیز در کنار آن به چشم می خورد.لباسی که این مردان دربردارند مانند البسه دورۀ ساسانی است.
جمعی از محققان اعتقاد دارند مردی که در پیشاپیش دونفر دیگر سوار براسب دیده می شود، اردشیر پادشاه نامدار ساسانی است که همانند این نقش در نقاط دیگر نیز وجود دارد.
له مان، یکی از مستشرقین باستان شناس عقیده دارد، این نقش مربوط به شاپور اول پادشاه معروف ساسانی است که در بازگشت از فتح ارمنستان و غلبه برسپاهیان روم عده ای از ارامنه به دربارش تشرف یافتند و برای نشان دادن حسن نیت خود هدایایی تقدیم نمودند.
نیکیتین مستشرق روسی در تشخیص اینکه حجاری های خان تختی مربوط به شاپور اول و یا اردشیر ساسانی باشد دچار تردید است اما موضوع تقدیم هدایا را تأیید می کند.
بدین ترتیب اگر این اثر جالب از اردشیر بابکان باشد قریب به 1759 سال و اگر ازآنِ شاپور باشد 1770 سال از حجاری آن می گذرد.
لازم به ذکر است، سلماس در طول تاریخ جزء تومان خوی محسوب میشد و از شهرهای تحت حکومت خاندان ایل دنبلی بوده است.
با مطالعه نوشته های رومیان درمی یابیم سلماس در آن دوران از طرف رومیها "جیلیا کوموس" نامیده می شد. که به مفهوم سرزمین آباد پر غله می باشد.
از مهم ترین حوادث پس از تصرف آذربایجان توسط ساسانیان ورود ترکان خزر و ترکان هون به آذربایجان و سلماس می باشد که در تاریخ و تمدن و فرهنگ امروزین سلماس نقش فراوان دارند.
حفاری های باستان شناسی در تپه هفتوان سلماس آثاری از این دوران را به نمایش می گذارد که جالب ترین آنها دو عدد آینة شیشه ای بی نظیری است که از گورهای ( کورقان ) اوایل دورة ساسانیان در سلماس کشف شده است و این اشیاء امروزه در موزه بریتانیا نگهداری می شود.
پایان پیام/
نظر شما