به گزارش خبرنگار شبستان، آیت‌الله مجتبی تهرانی مدرس اخلاق و فقیه عالیقدر جهان تشیع پنج‌شنبه 7 بهمن در سری جدید سلسله درس‌های اخلاقی خود با عنوان بررسی قیام امام حسین و مسایل اخلاقی آن گفت: همان‌طور که اشاره شد امام حسین (ع) در اولین خطبه خود در روز عاشورا پیرامون حقیقت و ماهیت دنیا صحبت می‌کند و مسئله غرور و فریب دنیا خوردن و زندگی دنیوی را به عنوان یک مسئله اخلاقی به کوفیان گوشزد می‌کند.
وی افزود: همچنین اشاره شد که در تعریف غرور علمای اخلاق، به احساس آرامش روانی نسبت به یک چیز اشاره کرده‌اند و آن زمانی است که انسان احساس می‌کند به هدف‌اش رسیده و به آرامش روحی دست یافته است، این را حالت غرور می‌گویند.
آیت‌الله تهرانی با اشاره به عوامل غرور در انسان تصریح کرد: در اینجا دو بحث وجود دارد، اول هدف‌گیری و دوم ابزار رسیدن به هدف. انسان از نظر فطری هدف‌گیری‌اش خوب است، او هم جاودانگی می‌خواهد و از فنا بدش می‌آید و هم می‌خواهد در این بودن خوش باشد، این دو هدف فطری است و کاملا صحیح است اما موضوع اینجاست که در راه رسیدن به این دو ممکن است، اشتباه کند.
این مدرس اخلاق اضلال را اشتباه در هدف و اغترار را اشتباه در تعیین ابزار رسیدن به هدف تعریف کرد و افزود: شیطان وقتی می‌خواهد انسان را گمراه کند در هدف‌گیری او تصرف می‌کند و باطل را به جای حق می‌نشاند، اما وقتی می‌خواهد انسان را مغرور کند و بفریبد به هدف‌گیری او کاری ندارد بلکه راه رسیدن به هدف را گم می‌کند.
وی ادامه داد: معمولا انسان اگر معتقد باشد، خیر و نفعی در چیزی وجود دارد به آن دلبسته می‌شود، در اینجا نیز به همین صورت است، انسان خوشی و بقا را می‌خواهد و حالا گمان می‌کند که دنیا و زندگی دنیوی او را به این هدف می‌رساند، در صورتی که این ابزار هیچ‌گاه او را به خوشی و بقا نمی‌رساند.
آیت‌الله تهرانی با اشاره به اینکه منشأ غرور جهل است، گفت: انسان مغرور مبتلا به جهل مرکب است، جهل مرکب آن است که انسان چیزی را نمی‌داند، اما فکر می‌کند که می‌داند، در مقابل آن جهل بسیط قرار دارد که انسان نمی‌داند و می‌داند که نمی‌داند. منشأ غرور جهل مرکب است یعنی فکر می‌کند که این ابزار مادی برای او خوشی و بقا می‌آورد.
وی با اشاره به روایات مربوط به عوامل غرور گفت: در کلام حضرت علی (ع) همین عامل جهل به عنوان عامل غرور انسان خوانده می‌شود، آنجا که حضرت می‌فرماید برای جهل همین بس که انسان مغرور باشد و یا آنجا که می‌فرماید احمق‌ترین انسان‌ها مغروران هستند.
آیت‌الله تهرانی یادآور شد: اینکه در آیات و روایات به حیات دنیا و خود دنیا به عنوان عوامل غرور اشاره شده است به این دلیل است که این دو انسان را به جهل مرکب دچار می‌کنند و باعث می‌شوند انسان فکر کند که با این دو به بقا و خوشی دست می‌یابد.
این مدرس اخلاق با اشاره به سه عامل تهدید، تطمیع و تحمیق یزیدیان در حادثه عاشورا گفت: ابن زیاد با این سه عامل افراد بسیاری را برای جنگ با پسر پیامبر جمع کرد و به همین دلیل است که امام حسین (ع) در همان خطبه اول خود به موضوع غرور به دنیا و زندگی دنیوی اشاره می‌کند.
وی با اشاره به اولین خطبه سید الشهدا (ع) در روز عاشورا گفت: ابتدا امام (ع) هدف جاودانگی را مطرح می‌کند و می‌فرماید این دنیا انسان را به جاودانگی نمی‌رساند زیرا اگر بنا بود این دنیا برای کسی بماند انبیاء نسبت به آن سزاوارتر بودند و سپس به هدف خوشی اشاره می‌کند و می‌فرماید این دنیا سرورش آمیخته با ناخوشی است و نمی‌توان در آن خوشی دایم را بدست آورد. همچنین امام علی (ع) در خطبه 112 نهج‌البلاغه به همین صورت ابزار رسیدن به این دو هدف را نقد می‌کند.
آیت‌الله تهرانی با بیان اینکه ائمه اطهار (ع) هیچ کدام ذهنیت‌گرا نیستند بلکه واقعیت‌گرا هستند، گفت: در اینجا می‌بینیم که امام حسین (ع) و امام علی (ع) انسان‌ها را به واقعیت سوق می‌دهند و به قول منطقیون از وجدانیات و مشهورات استفاده می‌کنند و او را به نتیجه مورد نظر خود می‌رسانند. در اینجا می‌بینیم که امام حسین (ع) با اشاره به واقعیت زندگی که ناخوشی را در خود دارد، انسان‌ها را به دل نبستن به آن دعوت می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما