مسجد ریجاب از نخستین مساجد ساخته شده در ایران است

کلمه ریجاب به زبان کردی "ریژاو" و از دو کلمه "ریژ + ئاو" تشکیل شده است که کلمه "ریژ" یعنی ریزش و کلمه "ئاو" به معنی آب و در لغت و ادبیات کردی به معنای جایی که آب فراوان از آن سرازیر می شود، به معنای ریزش آب و آبشار است و این وجه تسمیه به خاطر آب فراوانی است که در این منطقه وجود دارد.

ریجاب در 16 کیلومتری شمال شرق سرپل ذهاب از شهرستان های تابعه استان کرمانشاه و در دامنه غربی کوه های سر به فلک کشیده دالاهو قرار دارد.

این منطقه به علت وجود چشمه سارهای زلال و پرآب و رودخانه هلوند "الوند"( به معنای شیرین) از چشم اندازهای طبیعی نادر در غرب ایران برخوردار است، به طوری که این منابع طبیعی غنی، باعث اسکان اقوام و طوایف مختلف کرد(جاف، اورامی، گوران) شده است.

مظاهر و میراث های درخشان و باشکوه تاریخی همچون دیوار دفاعی یزدگردسوم(آخرین پادشاه ساسانی) و آتشگاه ریجاب که جای خود را به مسجد ریجاب داده است.به طوری که مسجد مزبور جزء اولین مساجد ساخته شده در ایران می باشد که بانی آن عبدالله به عمر خطاب می باشد و همه گویای تاریخ درخشان در ریجاب می باشند.

قرارگرفتن ریجاب در حاشیه جاده شاهی(این جاده از همان ادوار باستان پایتخت های ایران باستان تیسفون- بابل را به شوش و تخت جشمید را به هم وصل کرده است) و گردنه پاطاق(دروازه غربی فلات ایران) مزید بر موقعیت مطلوب و مناسب طبیعی ریجاب که اهمیت استراتژی ریجاب را دو چندان کرده است.

چنانچه از تواریخ کهن همچون تاریخ ایران باستان از حسن پرنیا بر می آید، شاهان ساسانی در سفرهای شاهی و سیاسی خود بین پایتخت ها چند وقتی را در ریجاب اطراق می کرده اند.

همچنین آثار و ابینه کهن و باستانی در ریجاب حاکی از قدمت مسکونی و تاریخی ریجاب از همان ادوار باستان تا به امروز می باشد. در دوران اسلامی نیز با بنای مسجد ریجاب بالا در زمان دومین خلیفه راشدین تا دوران میانه و معاصر، سیر و روان و رو به پیشرفتی را در ریجاب می توان نظاره کرد.

ویژگی های فرهنگی و اجتماعی

منطقه ریجاب از نظر فرهنگ و تمدن دارای سابقه بسیار درخشان است که نظیر آن در سایر نقاط ایران کمتر دیده می شود، نشانه های فرهنگی و مذهبی، شعر و آداب و رسوم بجای مانده دلالت بر قدمت و دیرینگی فرهنگی و مذهبی مردم منطقه دارد.

زبان کردی شاخه ای از زبان های هند و اروپائی و یکی از شاخه های فارسی باستان است که در میان تمام ساکنان ریجاب با اختلاف در گویش و بعضی اصطلاحات و تغییرات معمول است، زبان کردی دارای چهار شاخه اصلی است و هر کدام دارای گویش های متعددی است که عبارتند از: شاخه کرمانجی شمال، کرمانجی سورانی، کردی کرمانشاهی و کردی اورامی.

مردم منطقه ریجاب در گذشته به زبان کردی اورامی صحبت می کردند چنانچه امروز بسیاری از زنان و مردان مسن ریجابی و مردم روستای زرده به این گویش تکلم می کنند ولی امروزه به دلیل همجوار بودن با دیگر مناطق، در زبان کردی اورامی تغییراتی شکل گرفته و اکثر مردم به زبان کردی جافی صحبت می کنند.

جاذبه های گردشگری منطقه ریجاب کرمانشاه

یکی از جاذبه های طبیعی و مهم جلب مسافر و توریست در هر منطقه، شرایط توپوگرافی و وجود دامنه ها و ارتفاعات است. استان کرمانشاه، منطقه ای کوهستانی است و بخشی از سلسله جبال زاگرس قسمت عمده این استان را پوشانیده است.

کوه های دالاهو در غرب استان واقع شده و دارای پوشش جنگلی و مراتع سرسبز در دامنه و همچنین قله های برفگیر و چشمه سازهای متعدد می باشد و سرچشمه رودهای دایمی است. اما کوه های زیادی در منطقه ریجاب وجود داد که نام آن ها عبارتند از: کوه تلاش، یویا، کاوه باغچه، تاش خزی، مله سور، قله برزه، کچکی تلار، کل دره،قلاچنه احمد کشور.

تنها رودخانه ریجاب رودخانه الوند است این رودخانه از ارتفاعات سیاه دانه واقع در کوه های دالاهو سرچشمه می گیرد و پس از طی مسیر پرپیچ و خم باغ های گردو وارد شهرهای مرزی سرپل ذهاب، قصرشیرین و سپس وارد کشور همسایه، عراق می شود.

این رودخانه در مسیر عبور خود همواره آبشارهای کوچک و بزرگی را ایجاد می کند که بزرگترین آبشار ناشی از آب رودخانه الوند در ابتدای دره هونه است که برای دیدن آن به علت وجود صخره های متعددی که در بین راه است، باید پیاده به آنجا رفت.

آبشار ریجاب(پیران) یکی از جاذبه های طبیعی منحصر به فرد این منطقه است که در قسمت شمال غرب شهرک ریجاب واقع شده است و در شمار بلندترین آبشارهای ایران محسوب می شود.
 

در قسمت بالای این آبشار روستایی با نام ژالکه و در قسمت پایین این آبشار با عبور از دره هونه به روستای پیران منتهی می شود. در رو به روی همین آبشار، آبشار زیبای دیگری قرار دارد. علاوه بر این، آبشارهای متعدد و موقت دیگری در داخل دره هونه دیده می شود.
 

از جمله پدیده های شگفت انگیز و شاهکارهای خلقت در منطقه ریجاب، غارهای متعددی است که در دل کوه ها، دره ها و در کنار سراب ها دیده می شود که معروف ترین آنها عبارتند از علارو، بان دولنه، کامرکان، کلاش ترکره، کوزه کوله، دوله قول، سه مران، داره رش، قمکه زوی صالک، مکره دزان، مری خلیل، مری سیاو، مری شتران، حاجی باو، مری تاوره، پل سلمانه، غار همه خان و غارنجمه الدین.
 

یکی دیگر از جلوه های زیبای طبیعت ریجاب، ساختار توپوگرافیک آن است، از آنجا که دره ها و چشم اندازهای آن حاوی جامع ترین جلوه های طبیعی هستند، آنها را می توان از عناصر مهم و جاذب توریستی این منطقه تلقی نمود.
 

جاذبه ها، ابنیه و آثار تاریخی

اما آنچه گردشگران را به این مکان فرا می خواند، علاوه بر مسائل امنیتی، سیاست های خاص حکومتی، داشتن تسهیلات و امکانات درمانی، ورزشی و رفاهی، جاذبه های مختلفی از قبیل آثار تاریخی گذشتگان، جاذبه های بکر و شگفت انگیز طبیعی و جاذبه های فرهنگی، هنری و مذهبی است که محدوده کم وسعت ریجاب همه را یکجا در خود دارد.

تاریخ دوران های گوناگون باستان، اسلامی و عصر حاضر، طبیعت شگفت انگیز، با کوه های سربه فلک کشیده و برف گیر، باغ های سرسبز و خرم، جنگل های زیبا، رودهای خرواشان، سرابها و آبشارهای زیبا همه و همه زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است.

ناحیه ریجاب از نظر کثرت آثار تاریخی و تنوع آن ها می توان گفت در نوع خود کم نظیر بوده است که از جمله این آثار باستانی می توان به بان مرزه،قلعه گه(قلعه کوچک)، گنبدکلایی(گنبد کربلایی)، قبر سلطان سی قلی مه (سلطان صد خزانه دار)،قلعه و برج خاموش،زندان دوناب، پل دروازه، قلعه ویرانه، بهشت و دوزخ، باباشیخ، نقاط حجاری شده در دره هونان، نهرگبری(جوگوری)، چشمه و ساختمان های آن، گمه کلک(گنبد ملک)،قلعه تاش خزی، سنگ حجاری شده، قلعه سرآب کنار، برج ریجاب و آثار بان زده شامل: قلعه بان زرده، قلعه یزدگردی، نقاره خانه، آشیابا، گچ گنبد، آشپزخانه و دیوار دفاعی اشاره کرد.

همچنین جاذبه ها، ابنیه و آثار اسلامی این منطقه نیز شامل مقبره ابودجانه، مقبره بابایادگار، مقبره شیخ بایزی بستانی و مسجد ریجاب است.

پایان پیام/