به گزارش خبرنگار شبستان، کتاب" مقوله ها و مقاله ها" شامل بررسی ادبیات دفاع مقدس در مجموعه مقالات و نشست هایی در موضوعات شعر، داستان، خاطره و زندگینامه داستانی در دو جلد با حمایت معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مجموع به قیمت 27000 تومان (جلد اول 12000 و جلد 15000 تومان )به کوشش محمد قاسم فروغی جهرمی با همکاری خانه کتاب و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس از زیر چاپ خارج شد.
جلد دوم کتاب "مقوله ها و مقاله ها" شامل 843 صفحه در دو بخش داستان و زندگینامه داستانی در حوزه دفاع مقدس تنظیم شده است.
محمدرضا سرشار در مقاله ای با عنوان" رابطه ادبیات وجنگ در طول تاریخ" در بخش نخست کتاب" مقاله ها و مقوله ها"، آثار دفاع مقدس را به سه دسته تقسیم کرده و گفته است: یک دسته آثاری هستند که نویسندگان آنها با نگاه مخالف به جنگ، آنرا پدید آورده اند. این نویسندگان معمولاً به جنگ شهرها، مهاجرت مهاجرین، جنگ و تبعات منفی جنگ در زندگی ساکنان شهرهای کشور پرداخته اند.دسته ای دیگر از آثار با نگاه همدلانه به جنگ پرداخته است. این گونه داستان ها را اغلب جوانانی نوشته اند که انقلاب را باور کرده اند و پذیرفتند که این جنگ بر ایران تحمیل نشده است.دسته سوم داستانهای بی اعتنا به اصل و هدف و انگیزه جنگ است. آثاری که شاید از سر ناگزیری زمان وقوع حوادث یا صرفاً به عنوان یک مقوله دارای ارزش داستانی به جنگ پرداخته اند.
سرشار در مورد روند موضوعی داستانهای دفاع مقدس عنوان کرده است: داستان های اولیه ای که راجع به جنگ نوشته می شدند، اغلب بعد تراژیک و شوک آمیز قوی داشت. پس از آن از شخصیت های مطلقا سیاه و شیطانی از دشمن و کاملاً آسمانی از نیروهای خودی در داستانهای دوره قبل به آدم های نسبی رسیدیم. این دوران را که در واقع شخصیت ها شناسنامه دار شدند، دوران سیاه نسبیت گرایی و اعتدال نام نهادم.تغییر نگرش ها و تاثیر آموزه های انحرافی و تبلیغاتی دوره تزلزل و تردید را ایجاد کرد. در این دوره گرایش به سمت نوشتن داستان هایی که جنبه های منفی جنگ در آن مطرح می شود، بیشتر و جنبه های حساسی و ایمانی و ارزشی کمتر دیده می شود.
مهدی کاموس با مقاله "داستانهای ماندگار، شخصیت های ماندگار/ بررسی عناصر بنیادین داستان در داستانهای دفاع مقدس ویژه کودک و نوجوان" در جلد دوم کتاب" مقاله ها و مقوله ها "مشارکت داشته است که در بخشی از این مقاله در مورد شخصیت و شخصیت پردازی در داستان های دفاع مقدس ویژه کودک و نوجوان آمده است: تنوع شخصیت ها به لحاظ ویژگی های فراگیر جنگ امکان استفاده از انواع شخصیت های انسانی، حیوانی و اشیا را برای پدید آوردنده فراهم می آورد. بحث تنوع شخصیت ها با بهره گیری از فانتزی در ادبیات کودک و نوجوان می تواند، گسترده باشد. دو قطبی بودن شخصیت ها در داستانهای دفاع مقدس از دیگر ویژگی های شخصیت و شخصیت پردازی در این گونه آثار است که شخصیت پردازی را برای کودکان و نوجوانان سهل الوصول می کند.از این رو چنانچه می بینیم شخصیت ها در داستان های دفاع مقدس کودک و نوجوان را می توانیم به سه گروه موافقان دفاع، مخالفان دفاع و بی تفاوت ها تقسیم کنیم ویژگی سوم شخصیت و شخصیت پردازی در داستانهای دفاع مقدس ویژه کودک و نوجوان الگو اسطوره سازی شخصیت است.
"آسیب شناسی موضوعی و ساختاری در زندگینامه داستانی دفاع مقدس" مقاله نصرت الله محمودزاده است که در بخش زندگینامه داستانی کتاب مقوله ها و مقاله ها آمده و در آن تصریح شده است: اگر پایه و اساس یک زندگینامه داستانی بر مبنای پایداری طراحی نشود، یقیناً این کتاب نمی تواند در حوزه دفاع مقدس جایگاه مناسب داشته باشد.البته باید توجه شود که نگاه مطلق به همه رزمندگان و معرفی همه حاضران در جبهه به عنوان افرادی بی گناه، شجاع و صاحب تقوای الهی، امری ضدادبیات پایداری و به دور از واقعیتهاست.
در بخش دیگری از مقاله محمودزاده آمده است: همان طور که ما به اعتبار نوشته های ثبت شده در تاریخ جنگ های متعدد نسبت به عملکرد اجداد خود قضاوت می کنیم، یقیناً آینده نیز با همین نوشته ها نسبت به این جنگ قضاوت خواهند کرد. در این صورت ادبیات پایداری به عنوان ماموریت اصلی، زمانی ماندگار و متعهد خواهد بود که نسبت به پیام اصلی دفاع مقدس وفادار بماند.
"داستان جنگ به روایت دیگر" اثر کامروان پارسی نژاد، دبیر چهارمین جایزه داستان کوتاه است که صفحاتی از کتاب مقاله ها و مقوله ها را به خود اختصاص داده است در بخشی از این اثر عنوان شده است: داستان دفاع مقدس از جنس داستان جنگ است با این تفاوت عمده که در این ژانر ادبی منحصر به فرد که خاص جنگ ایران و عراق است، بن مایه ها و مضامین مذهبی و فرهنگی ایران در آن درشت نمایی شده است در این گونه داستان درون مایه هایی چون ایثار، میل به شهادت، دوری جستن از غرور و تعصبات نادرست به وفور دیده می شود از این رو می بینیم که این نوع از داستان خاص ملت ایران است و چنین مضامینی تنها در ژانری به نام ادبیات دفاع مقدس مطرح می شود.
"آُسیب شناسی داستان نویسی جنگ" اثر محمد حنیف، "کودک و نوجوانان و ادبیات داستانی" نوشته محمدرضا رهگذر، "نشست بررسی مقاله صحرایی زندگینامه داستان دفاع مقدس"، "درآمدی به جامعه شناسی زندگینامه های داستان دفاع مقدس"، به قلم کاوه بهمن، "درآمدی بر جامعه شناسی زندگینامه های داستانی دفاع مقدس" نوشته سیدمحمد میر کاظمی، "مخاطب شناسی در حوزه ادبیات دفاع مقدس" اثر بلقیس سلیمانی از جمله مطالب عنوان شده در جلد دوم کتاب مقوله ها و مقاله هاست.
پایان پیام/
نظر شما