ضرورت ارائه تعریفی نوین از مفهوم پیشرفت در جامعه

به گزارش خبرنگار شبستان، نخستین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، صبح امروز، 10 خردادماه، در کتابخانه ملی برگزار شد.

در این کنفرانس، دکتر رضا داوری اردکانی، رییس فرهنگستان علوم اظهار کرد: پیشرفت جای چون و چرا ندارد، چون اگر پیشرفتی باید صورت گیرد پیشرفت ایران اسلامی است.

وی افزود: ما سعی نکردیم لفظ «پیشرفت» را به کار ببریم به این دلیل که باید از نو پرسید که معنی آن چیست. این لفظ در قرن هجدهم پدید آمده و بعد از یک قرن وارد ایران شده است و نویسندگان ایرانی نمی‌دانند این واژه را چگونه ترجمه کنند!

دکتر داوری اردکانی در ادامه با طرح پرسشی مبنی بر این که آیا پیش از این پیشرفت در تاریخ بشر نبوده است، گفت: یونانیان به پیشرفت توجه داشته‌اند، به خصوص آن دسته از یونانیانی که فلسفه ماتریالیسم را پدید آورده‌اند اشاره‌ای به کمال و پیشرفت کردند البته نظرشان پیشرفت فنی و تکنیکی بود که ضرورتا به پیشرفت اخلاقی منتهی می‌شد.

وی گفت: تمدن غربی و تجدد را تمدنی مسیحی - یونانی می‌دانند. تاریخ مجموعه اجزا نیست، تاریخ به این معنی نیست که افکار مسیحی و یونانی در کنار هم قرار گرفته باشند و یک تمدن را ساخته باشند.

رییس فرهنگستان علوم گفت: اروپای جدید سکولار است اما هسته اصلی پیشرفت را بشر جدید ساخته و مهندسی کرده است. پیشرفت با سازندگی تناسب دارد.

دکتر داوری اردکانی ادامه داد: استعمار همه عالم را از آن غرب کرده است، استعمار نماد تملک بر همه عالم و فرهنگ عالم است و بعد از آن به گونه‌ای از پیشرفت سخن گفتیم که گویی حکم ضروری تاریخ است؛  غرب، ایران و هند را دوران کودکی تمدن غرب و بقیه تمدن‌های جهان را انحراف از معیار غرب می‌داند.

رییس فرهنگستان علوم با طرح این پرسش که مراد از مسیحی-یونانی بودن غرب چیست؟ گفت: وقتی رنسانس رخ داد توجه به روح مسیحیت و تمدن سکولاریزه شده است و فکر پیشرفت تاریخی و دینی است.

دکتر داوری اردکانی  ادامه داد: از قرن هجدهم که پیشرفت مطرح شد، بشر نخست در پی رسیدن به بهشت موعود بود. اما بهشت زمینی این بود که بشر با علم دنیایی جهان را اداره کند.

رییس فرهنگستان علوم، اتفاق دیگر پس از رخ دادن پیشرفت را طرح تحول در طبیعت دانست و گفت: دوره جدید، آدم جدید را مقابل طبیعت قرار داد این در حالی است که در تمدن‌های قدیم انسان به تکامل می‌رسید.

وی افزود: داروین طرح پیشرفت تربیت را بر افکند و کانت و هگل طرح پیشرفت عقل را کامل کردند.

دکتر داوری اردکانی با طرح این پرسش که ما مقابل پیشرفت چه باید بگوییم؟ گفت: نباید از پیشرفت و علم حذر کرد، در عین حال که می‌خواهیم این پیشرفت ایرانی به ایران اسلامی تعلق داشته باشد.

این پژوهشگر گفت: شکر خدا بسیاری از امکانات را داریم و بعد از ایالات متحده آمریکا به نسبت جمعیت دارای غنی‌ترین منابع زیرزمینی هستیم.

دکتر داوری اردکانی تصریح کرد: باید موانع پیشرفت را از بین ببریم و شرط اول این است که به تربیت درست فکر کنیم. ضمن اینکه در طبیعت تصرف نکنیم چون طبیعت نشانه خداست.

پایان پیام