امام خمینی(ره) بسیاری از مفاهیم دین را با فلسفه اسلامی تبیین می کرد

به گزارش خبرنگار شبستان، همایش اندیشه های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره)، عصر روز سه شنبه، 9 خرداد، در محل مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

در این همایش حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه، رییس موسسه مذکور، آیت ‌الله سید‌حسن سعادت مصطفوی، مدیرگروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع)، آیت‌ الله سیدمصطفی محقق‌داماد، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی به سخنرانی پرداختند.

در ابتدای این برنامه، آیت الله سیدحسن سعادت مصطفوی با اشاره به اهمیت کاربردی بودن هر علم، به طرح پرسشی مبنی بر اینکه (کاربرد فلسفه اسلامی چیست؟) پرداخت و اظهار کرد: علمی که استفاده و کاربرد نداشته باشد، علم نیست و هدف یک علم ماهیت و کاربری آن را تعیین می کند.

وی تصریح کرد: در فلسفه اسلامی می‌ خواهیم حقایق عالم را در مسیری که به سوی خدا دارد، درک و از این طریق فلسفه برخی حقایق را بهتر شرح دهیم، به بیان دیگر در فلسفه اسلامی غایت و هدف فلسفه که همان «علم بحقایق اشیاء علی ما هی علیها بقدر طاقة البشریة بقوة نظریة» مورد توجه است، ضمن آنکه می‌گویند فلسفه باید مظهر صفات خدا شود، حال که غایت فلسفه مشخص شد، کاربرد آن نیز مشخص می‌ شود.

برطرف ساختن شبهات چاره ای ندارد جز خواندن فلسفه اسلامی
مدیر گروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه گفت: برای برطرف کردن شبهات چاره ای جز خواندن فلسفه اسلامی وجود ندارد، در حال حاضر شبهات بسیاری در مورد دین وجود دارد، در این راستا امام خمینی(ره) به این مسائل توجه وافری داشت و برای فلسفه اسلامی اهمیت فراوانی قائل بود، چراکه او تنها رهبری انقلابی نبود بلکه رهبر دینی و علمی انقلاب بود.

آیت الله مصطفوی افزود: امام در این تعریف، یک رهبر دینی آگاه است که علاوه بر فقه و اصول اطلاعات وسیع فلسفی و عرفانی دارد، به همین دلیل پس از سال ‌ها از رحلت ایشان تازه حقایق صحبت ‌های وی هویدا می شود.
 

خاصیت فلسفه اسلامی انقطاع بی حد وحصر از خَلق است
وی افزود: امام بسیاری از مفاهیم دینی را با فلسفه تشریح می‌ کند و بسیاری از اعتقادات را به کمک فلسفه اسلامی توضیح می‌ دهد و اساسا خاصیت فلسفه و عرفان اسلامی این است که روح را چنین وسیع کرده و انقطاع از خَلقی ایجاد می‌ کند که حد و حصر ندارد.

مدیر گروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به این موضوع که بسیاری از اشخاصی که فلسفه خواندند پیوند دادن این علم با دین را ننگ قلمداد می کنند، افزود: در رابطه فلسفه و دین باید از امام خمینی(ره) فرا گیریم که فلسفه را به اصل ولایت امیرالمومنین(ع) پیوند می ‌دهد و حتی پا را فراتر از این نهاده و می‌ فرماید ماده و صورت بدون ولایت حتی در قیامت هم حیات ندارد، یعنی کسی که ولایت ندارد در قیامت هم حیات ندارد.
 

آیت‌الله مصطفوی با اشاره به شرح امام خمینی(ه) از دعای سحر گفت: امام خمینی(ره) معتقد است خداوند فاعل بالفعل و فیض او قدیم و دائمی است، بنابراین هستی بزرگترین نعمت خدا است، یعنی هستی و خلقت همیشه بوده اما حالات عوض شده است و اینطور نبوده که فیض قطع شود.

مدیر گروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه صدرالمتالهین و میرداماد را به عنوان دو شخصیت فلسفی عنوان کرد که اما راحل به آنها احترام زیادی می گذارد و در ادامه گفت: متأسفانه ما خیلی کم آثار میرداماد را مطالعه می‌ کنیم.

وی با بیان اینکه امام خمینی(ره) هم به فلسفه توجه دارد و هم فلسفه را در درک حقایق به کار می ‌گیرد و هم حقایق دینی را در درک فلسفه مورد استفاده قرار می دهد، چنین نتیجه گیری کرد که فلسفه و دین ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند.

آِت الله مصطفوی در ادامه عرفان امام راحل را در دو جهت عرفان عملی و نظری خواند و افزود: این دو جهت عرفانی به دو معناست، نخست آنکه امام(ره) هم در عمل عارف است و هم توان برهان آوردن دارد زیرا هم فلسفه خیلی خوب خوانده بود و هم استاد بزرگی مانند مرحوم آیت‌الله شاه ‌آبادی دارد و در عین حال تحقیقات امام بر فصوص و مصباح‌الانس بیانگر این مطلب است.
 

کاربرد فلسفه اسلامی دفاع از دین است
مدیرگروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) خطاب به حاضران گفت: قدر فلسفه را بدانید و به وز وز خناس توجه نکنید! ریشه ‌دار هم بخوانید که به اشتباه نیفتید. کسی که فلسفه نخواند عرفان نظری را نمی‌ فهمد. شاید در عرفان عملی پیش برود اما برای عرفان نظری باید فیلسوف شد. کاربرد فلسفه اسلامی دفاع از دین است.

پایان پیام/