دکتر احد فرامز قراملکی در گفت وگو با خبرنگار شبستان، با اشاره به تعریف و مفاهیم نهفته در شاکله علوم انسانی اسلامی ، اظهار کرد: ارائه تعریفی مشخص از علوم انسانیاسلامی مستلزم ارائه شرحی در مورد علوم انسانی و مولفه اسلامی بودن است.
وی در ادامه گفت: آنچه را که در محافل علمی به عنوان علوم انسانی میشناسند، تعریفی مصداقی از این علوم است که وحدت بخش آن پرداختن به رفتار درجه دو بشری تلقی می شود چه اینکه این رفتار ذهنی باشد و چه اینکه این رفتار یک رفتار عینی محسوب شود، مثلاً منطق به عنوان رفتار درجه دو ذهنی موضوع علم منطق شده و جزو علوم انسانی است اما پزشکی با اینکه به انسان می پردازد ولی موضوعش رفتار درجه دو انسانی نیست.
استاد فلسفه دانشگاه تهران افزود: اسلامی بودن علوم به اعتبار متفاوت بوده و حداقل دارای سه معنا می شود که یک معنا هویت واسطه ای است یعنی دانشی که هویت معرفتی اش واسطه بودن میان وحی با مخاطبانش باشد که در این طیف معنایی، اسلامی بودن به معنای حقیقی کلمه اطلاق می شود مانند اخلاق اسلامی و فقه اسلامی .
قراملکی در ادامه افزود: معنای دوم در اسلامی بودن علوم به علمی اطلاق میشود که از منابع اسلامی روزی خورده و هویت واسطه ای را توامان دارا باشد یا نباشدکه در این معنا می توان از روان شناسی اسلامی به معنای علمی که از منابع اسلامی وکتاب و سنت استفاده می کند، سخن گفت.
پدر اخلاق حرفه ای در ایران، دانشی که در بطن تمدن اسلامی با منابع متکسر شده کرده باشد را به عنوان معنای سوم اسلامی بودن علوم عنوان کرده و افزود: معنای سوم در اینجا می تواند با معنای اول ودوم نسبتی نداشته باشد یعنی ممکن است علمی نه دارای هویت واسطه ای و نه صرفاً ازمنابع اسلامی برخوردار باشد اما چون در تمدن اسلامی شکل گرفته است، می توانیم به آن اسلامی بگوییم.
وی با اشاره به اینکه هر سه اطلاق یاد شده قابلیت دفاع دارند، تصریح کرد: در هر سه معنای یاد شده در حوزه علوم انسانی می توان از علم انسانی اسلامی سخن گفت.
قراملکی در ادامه به روش های نهادینه و کابردی کردن علوم انسانی اسلامی اشاره کرد و افزود: من بیش از یک دهه تجربه کاربردی کردن فلسفه و اخلاق اسلامی رادارم و معتقدم ما باید بتوانیم پژوهش های مربوط به علوم اسلامی را معطوف به مسائل عینی و مبتلابه جامعه مان کنیم بهشرطی که بتوانیم این مسائل را به دقت شناسایی کرده و در سطح مشکل توقف نکنیم.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: اگر بتوانیم راهکار مذکور را به کاربرده و بتوانیم با فنونی این مشکلات راتبدیل به مسئله و این مسائل را به شکلی واضح و متمایز بیان کنیم در این صورت میتوانیم علوم انسانی اسلامی را در حل مشکلات عینی جامعه به کار بریم؛ به بیان دیگر میتوان از توانایی و امکانات علم اسلامی برای گشودن معضلات امروز و فردای جامعه بهره مند شد.
انتهای پیام/
نظر شما