خبرگزاری شبستان: حجت الاسلام ابوالفضل هادی‌منش پژوهشگر حوزه و دانشگاه، نویسنده کودک و نوجوان و سردبیر نشریه یاس و پویش است. تاکنون از وی ترجمه ها و تألیفات متعددی در زمینه های متنوع تاریخ اسلام، ادبیات دینی کودک و نوجوان و ... به چاپ رسیده است.
مجموعه داستانی "کودکان آسمانی" از جمله آثار این نویسنده در حوزه ادبیات دینی کودک و نوجوان است. وی درباره انگیزه خود از تألیف این کتاب می گوید: همواره نگاهی یکسویه - که صرفاً ناظر بر شهادت معصومان (ع) است- نسبت به زندگی این بزرگواران وجود داشته و در بازه زمانی ولادت تا شهادت اهل بیت(ع)، سکوتی در آثار پژوهشی حکم‌فرماست. به همین دلیل کوشیدم تا در این مجموعه تصویری شاد و به دور از غم، از زندگی ایشان به کودکان ارائه دهم، چرا که قالب‌های فکری در کودکی شکل می گیرند و تا بزرگسالی ادامه می‌یابند.
هادی منش با اشاره به این که "در آثار داستانی دینی کودکان، جای ارائه تصویری شاد از اهل بیت(ع) خالی بود"، ادامه می دهد: ارایه تصویری شاد از زندگی چهارده معصوم(ع) در مجموعه "کودکان آسمانی"، با شرح بازی‌های کودکانه ایشان پیش از رسیدن به امامت تکمیل می شود چراکه دنیای کودکان سراسر بازی است و درک‌شان از دنیای پیرامون توسط بازی محقق می‌شود.
این نویسنده و پژوهشگر همچنین خاطرنشان می کند: بررسی زندگی اهل بیت(ع) از منظر بازی‌های کودکانه آنان در دوران کودکی، سبب همذاتپنداری کودکان با این معصومان شده، فضا را برای نزدیک کردن آنان به اهل بیت(ع) تلطیف می‌کند.
وی با اشاره به منابع مورد استناد خود می افزاید: از آن جا که در حوزه تاریخ اسلام به فعالیت می‌پردازم و تاکنون کتاب‌هایی در این حوزه نگاشته‌ام، اعتبار تاریخی روایات اهمیت ویژه‌ای برایم دارند، بنابراین بازی‌هایی که در این کتاب از آنها سخن گفته شده، با استناد به منابعی نظیر الغدیر علامه امینی، الارشاد شیخ مفید، امالی و الی الشرایع شیخ طوسی ذکر شده‌اند و قصه‌پردازی نیستند.
«سه ماهی» عنوان کتاب دیگری از هادی منش است که برداشتی است امروزی از حکایات کلیله و دمنه. هادی منش خود درباره شکل گیری ایده اثر می گوید: در خلال شرح و توضیح کلیله و دمنه و جست‌وجویی در ادبیات کهن داستانی، به داستان‌های جالب توجهی برخوردم که تاکنون به آنها توجهی نشده بود. به همین دلیل برخی از این سوژه‌ها را برای نوشتن داستان‌های کودکانه به کار گرفتم تا مانع از فراموشی آنها شود.
اما نکته جالب توجه درباره این کتاب ترجمه آن به زبان سوئدی است. "سه ماهی" از سوی انتشارات "فیل کوچولو" به مدیر مسوولی یکی از ایرانیان مقیم سوئد و با همکاری مؤسسه "هانس کریستین اندرسن" منتشر شده است و البته به خاطر تفاوت های فرهنگی میان ایران و سوئد، از سوی نویسنده مورد بازنویسی قرار گرفته است.
هادی منش در این باره چنین توضیح می دهد: در این بازآفرینی، پایان داستان با حفظ درون مایه بومی آن، تغییر یافته است که این تغییر به روحیه تجربی و حس‌گرا بودن تفکر غرب و باور آنها به وقایعی که از قبل تجربه کرده‌اند، باز‌می‌گردد زیرا پایان این داستان در متن فارسی به گونه‌ای است که یکی از ماهی‌ها به دلیل امید رسیدن به اقیانوس، برکه را ترک می‌کند و در انتها به اقیانوس می‌رسد، اما در ترجمه سوئدی، هیچ یک از این ماهی‌ها به اقیانوس نمی‌رسند زیرا در فرهنگ تجربه‌گرا، از آن جا که هیچ یک از ماهی‌ها پیش فرضی از اقیانوس ندارند و آن را تجربه نکرده‌اند، نمی‌توانند بدان دست یابند.
نویسنده "سه ماهی" پیرامون جریان بازنویسی داستان های ادبیات کهن فارسی برای کودکان و نوجوانان و استقبال سایر کشورها از این داستان ها، معتقد است: برای ایرانیان افتخاری است که با به کارگیری سوژه‌های موجود در ادبیات کهن فارسی، قادرند علاوه بر پاسخگویی به نیاز کودکان داخل کشور، در ادبیات کودک جهان نیز جایگاه خود را بیابند.
وی می افزاید: کودکان جهان امروز همچنان می‌توانند با شخصیت‌های داستان‌های کهن همذاتپنداری کنند. با توجه به برقراری چنین ارتباطی، مسأله به‌روز رسانی داستان‌های کودک نباید در عناصر و نمادهای فرهنگی و ادبی آن صورت پذیرد، بلکه تطبیق این داستان‌ها در بخش‌های سطحی‌تر و ظاهری می‌تواند با حفظ درون مایه و ارزش‌ها، سبب ارتباط بهتر کودکان دنیای امروز با این داستان‌ها شود.
اما از آثار اخیر ابوالفضل هادی‌منش در حوزه ادبیات کودک و نوجوان می توان به نگارش مجموعه 30 جلدی "بچه‌های محله آسمان" اشاره کرد که هر یک از مجلدات آن، اهمیت یکی از ویژگی‌های اخلاقی چون نظم، بهداشت، امانت‌داری، همکاری در امور اجتماعی، احترام به بزرگترها و ... را به مخاطبان خود یادآور می‌شود.
این کتاب که برای کودکان گروه سنی «ب» و «ج» تألیف شده، به طرح الگوهایی از سیره عملی ائمه معصومین(ع) می پردازد. نویسنده معتقد است: در زمینه سیره عملی امامان معصوم، خلاءهایی در کتاب‌های داستانی کودک و نوجوان وجود دارد و غالباً تنها به ابعاد سیاسی زندگی آن بزرگواران پرداخته می شود، بنابراین تصمیم گرفتم الگوهای رفتاری این اثر را در فضای فرهنگی و در بازتاب تعاملات اجتماعی به مخاطبان ارایه دهم.
"قالب بیانی داستان زندگی معصومان" موضوع دیگری است که اهمیت بسزایی در تأثیرگذاری مثبت بر کودکان و نوجوانان دارد که هادی‌منش در این زمینه تصریح می کند: این مجموعه جنبه پند، اندرز و نصیحت ندارد. کوشیده‌ام در قالب فضایی شاد داستان‌هایی از رفتارهای اجتماعی و فردی ائمه اطهار(ع) را بازگو کنم تا رفتار آنها به عنوان اسوه‌ای درس‌آموز در مراحل گوناگون زندگی در یاد و عمل کودکان و نوجوانان باقی بماند و تاثیر گذارد.
از همه این ها که بگذریم، می رسیم به نقد عمومی و تخصصی آثار ادبی کودکان و نوجوانان. "کودکان و نوجوانان، مخاطبان اصلی این آثاراند بنابراین شایسته است از طرقی، میزان رضایت و تأثیرپذیری آن ها از این کتاب ها مشخص شود". هادی منش با ذکر این نکته پیشنهاد می کند: چه خوبست که نشست‌هایی با حضور نویسنده اثر و کودکان، فقط و فقط به "کتاب‌خوانی" اختصاص یابد تا فرصتی باشد برای نویسنده که کتابش را در نشستی، خودش برای کودکان بخواند و خود را در بوته نقد عمومی قرار دهد. همان گونه که سینماگران پیش از اکران عمومی، به طور ناشناس در جمع مخاطبان اکران خصوصی می‌نشینند و نقاط ضعف و قوت خود را از خنده‌ها، کف زدن‌ها، سوت‌زدن‌ها، هو کردن‌ها و ... درمی‌یابند!
پایان پیام/
نظر شما