به گزارش خبر گزاري شبستان مدرسه پریزاد وسعت زیادی ندارد، با این حال سعی شده است با تراکم فضاهای معماری از آن بهره‌برداری حداکثری صورت گیرد. بسیاری از پژوهشگران از جمله «جیمز بیلی فریزر» بنای این
مدرسه را به بانویی به نام «پریزاد خانم» ندیم و معاشر گوهرشاد همسر شاهرخ تیموری نسبت داده‌اند.
بر اساس وقف‌نامه‌ای که برخی آن را چندان معتبر نمی‌دانند، پریزاد خانم از اعقاب «ربیع بن خثیم» (خواجه ربیع) معرفی شده و تاریخ احداث مدرسه پریزاد را را ۸۲۳ه. ق بر آورد کرده اند؛ اما «برنارد اوکین» به دلایلی احداث بنا را
جدیدتر و در انتساب آن به پریزاد تردید دارد و بعید می‌داند که پریزاد که کنیز گوهرشاد بوده، امکان و هزینۀ ساخت چنان بنایی را داشته است.
اوکین در اثبات دلایلش نوشته است: «در کتیبه‌های بنا نامی از پریزاد مشاهده نمی‌شود و اگر فرض شود که گوهرشاد آن بنا را هم در کنار مسجد گوهرشاد (و بنا به قولی با استفاده از مصالح معماری مازاد مسجد) ساخته باشد
باید با مسجد گوهرشاد و دارالسیاده و دارالحفاظ تناسب بیشتری می‌داشت.»
با این همه، مدرسه پریزاد بنایی با فضاها و تزیینات متنوع معماری است که با دخل و تصرفاتی از دوران تیموری برجای مانده و اکنون به عنوان محل پاسخگویی به سؤالات دینی و اطلاع‌رسانی مورد استفاده است.
تعمیرات و دخل و تصرفات زیادی در مدرسه پریزاد صورت گرفته از جمله موارد زیر است:
- بنا به نوشته اوکین حدود یک متر بر ارتفاع دیوارها افزوده‌اند.
- در سال ۱۰۸۴ه. ق بنا از زلزله آسیب دیده است.
- در عهد شاه سلیمان صفوی (سال۱۰۹۱ه. ق) سردر و بخش‌هایی از آن مرمت شده است.
- در سال۱۳۴۶خ اداره اوقاف مدرسه را مرمت کرده است.
- در سال ۱۳۵۴خ ضمن تخریب و توسعه حرم آسیب‌های جدی به آن وارد شده است.
- در سال ۱۳۶۳خ آستان قدس رضوی مرمت و بازسازی آن را آغاز و در سال ۱۳۶۸خ پایان داده است.
مدرسه پریزاد در تاریخ ۲۰ بهمن ۱۳۱۸ به شماره ۳۳۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
نظر شما