به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از شهرستان های تهران، ماه مبارک رمضان ماه بهار قرآن و ماهی است که در آن قرآن بر پیامبر خاتم(ص) نازل شد، قرآن حجت بزرگ خداوند متعال است و در روز قیامت از عمل به قرآن و نگهداری از این گنجینه الهی از انسان سوال می شود. به همین بهانه پای یکی از صحبت های یکی از کسانی نشستیم که در حفظ و نگهداری قرآن در دشت ورامین همیشه نقشی بی بدیل و تاثیرگذار داشته است.
استاد مرتضی تاجیک از نیم قرن تلاش خود در صحافی کتاب های مذهبی و قرآن برای خبرنگار خبرگزاری شبستان صحبت کرد که این گزارش به شرح زیر می باشد:
از خاوه تا تهران
استاد مرتضی تاجیک در سوم خرداد سال ۱۳۳۰ در روستای خاوه ورامین به دنیا آمد. پس از گذراندن دوران ابتدایی و دبیرستان در این روستا، در سال ۱۳۴۹ رهسپار نیروی هوایی ارتش شد و ضمن اخذ درجه در چاپخانه این نیرو مشغول فعالیت شد. در اینجا بود که در کنار کارش، با صحافی کتاب نیز آشنا شد و رمز و رموز این هنر را از استادان خبره آموخت. پس از بازنشستگی در سال ۱۳۷۳ ،به درخواست رئیس وقت دانشگاه آزاد اسلامی ورامین، در کتابخانه دانشکده کشاورزی این دانشگاه مشغول شد و نزدیک به بیست سال به امر صحافی کتب کتابخانه های آن پرداخت.
کارگاه خانگی
اکنون که حدود نیم قرن از فعالیت استاد در این هنر می گذرد، هنوز هم روزها و گاهی تا نیمه های شب با وضو در کارگاه کوچک خانگی اش، رادیو گوش می دهد، گاهی کتاب‌ها را تورق می کند و همزمان مشغول صحافی سنتی است.
وی که خطی خوش دارد، سینه اش مخزن اشعار و ضرب المثل است و در هر کلامش به زیبایی از آنها استفاده می کند. استاد می گوید: هر کتابی که برای صحافی بیاورند سعی می‌کنم حتما نکته ای از مطالب آن را بیاموزم. قرآن باشد، آیاتی از آن را می‌خوانم و اگر دیوان شاعران باشد، حتما چند بیتی از اشعارش را حفظ می کنم.
به اندازه تک تک روزهای عمرم کتاب قرآن صحافی کرده ام
استاد می گوید؛ بیش از پنجاه سال است که با کتاب سروکار دارم و به این هنر عشق می ورزم و در این سال‌ها روزی نبوده که صحافی نکرده باشم. به جرات می توان گفت تاکنون به اندازه تک تک روزهای عمرم و شاید بیشتر، کتاب قرآن، مفاتیح الجنان و نهج البلاغه مردمان دیندار دشت ورامین و حتی شهرهای دیگر را صحافی کرده ام و به گفته برخی از مشتریانم، قرآن هایی که صحافی کرده ام، توسط آنان تا اروپا و آمریکا هم رفته است.
صحافی قرآن های مساجد ورامین
ایشان می‌گوید: از اواخر دهه شصت تا دهه هفتاد به همت خیرین بومی، کتاب های مذهبی اکثر مساجد شهر و حتی روستاهای دشت ورامین را صحافی کرده که تاکنون نیز در مساجد مورد استفاده است.
طی نکردن اجرت صحافی قرآن
یکی از خصوصیات استاد، طی نکردن دریافت هزینه صحافی قرآن با مشتری است.
وی در این‌باره می گوید: در این نیم قرن، به هنر صحافی به عنوان منبع درآمد اصلی نگاه نکرده ام و هرچند از آن درآمدی داشته ام ولی صحافی همدم اوقات خوشم بوده است.
کتاب‌های متنوع زیادی برای صحافی می آورند. اما در گرفتن هزینه صحافی کتب مذهبی از جمله قرآن سعی می‌کنم به نیت خیرات و آرامش روح پدر و مادر و اموات مرحومم، اجرت دستمزد کار را نگیرم و فقط هزینه مصالح مصرفی را مشتریان بپردازند. هرچند در این راستا موارد فراوانی هم بوده اند که برای صحافی قرآن هیچ هزینه ایی نگرفته ام.
مسئولان فرهنگی به فکر آموزش این هنر سنتی و تاریخی باشند
استاد تاجیک در زمینه آموزش این هنر می گويد: در این سال ها علاقمندانی مراجعه و خواستار آموزش این هنر شده اند و توانسته ام تعداد معدودی هم آموزش بدهم.
پیشنهادم این است مسئولان اداره های فرهنگی شهرستان، فرهنگسراها و خانه های فرهنگ، آموزش این هنر سنتی و تاریخی را به علاقمندان برای نسل بعد جدی بگیرند تا دچار خاموشی چراغ اين هنر سنتی و تاریخی نشویم.
صحافی عشق است و صحافان عاشق
استاد معتقد است صحافی عشق است و صحافان همه عاشق هستند.
وی می گوید: این کار سخت و همچنین کار کردن با دستگاه برش دستی و پرس سنگین است و مصالح متعدد و متنوعی نیاز دارد و با روی کارآمدن دستگاه های مجهز صحافی ماشینی، امروزه دیگر صحافی سنتی به عنوان شغل به صرفه نیست و به همین خاطر کارگاه های سنتی در سراسر کشور کم رونق و نایاب شده اند.
صدای اذان مغرب که می آید، استاد دست از کار می کشد اول دستگاه های برش و پرس دستی اش را تمیز می کند و بعد شروع می‌کند به جمع کردن وسایل روی میزش. مقوا، گالینگور و چرم، تیغ، چکش، نخ ابریشمی، اره، قلم و چسب، شیرازه، آستر، مشته، سمباده و ....
پدر صحافی سنتی ورامین
گویی گفت‌وگوی ما با استاد هم پایان یافته اما از کنار یه نکته نمی توان به راحتی گذشت، اینکه به گفته اکثر نویسندگان، کتابداران، کتابخوانان و اهالی کتاب، در واقع از استاد مرتضی تاجیک به خاطر فعالیت بیش از نیم قرن در هنر صحافی سنتی در دشت ورامین و ابداعات او در مدل های آن، باید به عنوان پدر صحافی سنتی ورامین و چهره ماندگار این دشت یاد کرد.
انتهای پیام
نظر شما