نوروز ۱۴۰۱ : تاریخ، اهمیت و جشن «روز نو» در سراسر جهان

خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: نوروز (nowruz  ( آغاز فصل بهار است و با شور و شوق فراوان در میان جوامع مختلف پارسی در سراسر جهان جشن گرفته می شود.

کلمه « now » که در انگلیسی به معنای اکنون است در اینجا به معنای نو به کار گرفته می شود و  «ruz» که به معنای روز است در ادامه کلمه ترکیبی را با هم می سازند که به «روز نو» ترجمه می شود.

 نوروز با آغاز فروردین، اولین ماه از تقویم هجری شمسی است و معمولاً در 20 یا 21 مارس در سراسر جهان جشن گرفته می شود. در این جشن که روز مهمی برای انجام کارهای نیک و گفتن سخنان نیک تلقی می شود، مردم خانه های خود را تمیز می کنند، لباس نو می خرند و برای خانواده و دوستان خود غذای مفصلی می پزند.

بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان نوروز را جشن می گیرند

نوروز یکی از جشن های سنتی پارسی است که در ابتدای فصل بهار و در آغاز روز اول تقویم پارسی جشن گرفته می شود.

تعطیلات نوروزی در لحظه دقیق «اعتدال بهاری» آغاز می شود و بیش از 300 میلیون نفر در سراسر جهان، به ویژه ایرانی ها و ترک ها این آغاز را جشن می گیرند.

کدام کشورها نوروز را جشن می گیرند؟

نوروز در بسیاری از کشورهای دارای نفوذ فرهنگی مهم فارسی مانند ایران، عراق، هند، افغانستان و بخش‌هایی از آسیای مرکزی جشن گرفته می شود. نوروز توسط کردهای عراق و ترکیه و همچنین ایرانی‌ها، شیعیان و پارسی‌ها در شبه قاره هند نیز جشن گرفته می‌شود.

جشن نوروز همچنین در قاره آمریکا و اروپا از جمله لس آنجلس، فینیکس، تورنتو، کلن و لندن توسط جوامع ایرانی برپا می شود.

جشن نوروز در هند

در هند، این جشنواره در حدود 16 تا 17 آگوست توسط جامعه پارسی برگزار می شود که سال های کبیسه را در نظر نمی گیرد، به این معنی که تعطیلات اکنون 200 روز از روز اصلی خود فاصله گرفته است. با این حال، بسیاری از مردم نیز آن را در ماه مارس جشن می گیرند.

برخی از غذاهای سنتی نوروز در هند عبارتند از: پاترا نی ماچی، آکوری، فالودا، دانسک، راوو، سالی بوتی و زعفران پلو.

اگرچه در هند نوروز تعطیل رسمی نیست، اما جوامع پارسی قابل توجهی در بمبئی و گجرات وجود دارند که نوروز را جشن می گیرند و پارسی ها از آتشکده ها برای نیایش های خاص بازدید می کنند.

آنها همچنین غذاهای لذیذ جشن را آماده می کنند و دوستان و خانواده دور هم جمع می شوند تا این روز را جشن بگیرند.

شیعیان هند نوروز را از چشم‌انداز مذهبی می‌بینندو نه تنها در کشمیر بلکه در شهر‌های دیگر از جمله لکنو که مرکز شیعیان به شمار می‌رود نیز مراسم ویژه‌ای برای نوروز برپا می‌شود. 

مسلمانان شیعه محل زندگی خود را چراغانی می‌کنند، قصیده‌هایی که به امام علی (ع) منتسب شده را می‌خوانند و برای او نذری می‌دهند. مسلمانان هند معتقدند که دعا‌های نوروزی برای تمام سال برآورده می‌شود. این سنت‌ها در نوروز پاکستان هم مشابه است. 

جشن نوروز از آغاز حکومت اسلامی در هند همیشه از ارزش بالایی برخوردار بوده و در تاریخ‌نگاری‌ها، شرح حال‌ها و اشعار به چشم می خورد و در دربار سلاطین بابری، به اوج شکوه در برگزاری این جشن‌ها رسید. اکبرشاه گورکانی با گرایشی که به تقویم خورشیدی داشت و بر اثر هم‌نشینی با پارسیان هند و در اثر نفوذ آداب و سنن باستانی این قوم، از سال ۹۲۲ هجری دستور داد برابر با تقویم خورشیدی، جشن‌های ایرانی را برگزار کنند.

 در این دوران جشن نوروز در هند ۱۹ روز به طول می‌انجامید و در این روزها و شب‌ها آذین‌بندی، چراغان کردن و آتش‌بازی در نهایت شکوه برگزار می شد. روز پیش از شروع جشن و آخرین روز جشن نیز به تبادل هدایا و پرداخت صدقه و اهدای نوروزانه اختصاص داشت.

نوروز در کوزوو

در تکیه های گروه هایی از مسلمانان در کوزوو، نوروز زمانی برای دید و بازدید است و غذاهایی مانند گوسفند برای پذیرایی میهمانان طبخ می‌شود. مراسم‌های مناجات و دعاهای مرتبط با این روز‌ها نیز برگزار می‌شود.

در بسیاری از مناطق جنوب شرقی اروپا که زمانی تحت حکومت عثمانی بوده‌اند جشن نوروز مشابه جشن عید پاک است و یکی از موارد مشابهت آن‌ها سنت تخم مرغ‌های رنگ شده است.

تا اواسط قرن بیستم جشن نوروز در بسیاری از مناطق رومانی و بلغارستان، آلبانی و کوزوو و در میان تاتارهای کریمه اوکراین برگزار می‌شد.

نوروز در آذربایجان

مردم جمهوری آذربایجان به سبب باور به آیین و بزم نوروز برای با شکوه تر انجام شدن جشن نوروز برای این بزم بسیچ و آماده‌سازی ویژه‌ای می‌بینند که از آن جمله می توان به سرودن ترانه‌ها پیش از نوروز، فراهم سازی گستره شادی روزهای نوروز، فراهم کردن ابزار و مواد نیاز داشته برای پهن کردن سفره هفت سین، فراهم سازی چیستان‌های نوروزی، ستایش های نوروزی، پند و اندرز نوروزی، باورهای نوروزی، خوی‌های نوروزی، دیدنی‌های نوروزی و انجام آیین و بزم نوروزی اشاره کرد.

در جمهوری آذربایجان نوروز بر پایه گاهشمار شمسی جشن گرفته می‌شود و اگر سالی کبیسه باشد روز ۲۲ مارس به برنام روز جشن گرفته می‌شود.

در این کشور همانند ایران از ۲۹ اسفند تا ۴ فروردین (۲۰ مارس تا ۲۴ مارس) تعطیل رسمی است ولی کمابیش دولت چند روز به این تعطیلات می افزاید .برای نمونه در سال ۲۰۱۰ این تعطیلات ۷ روز بود. همچنین گفتنی است که در آغاز سال نو میلادی تنها یک روز در این کشور نهادها و سازمانها تعطیل هستند.

نوروز در آلبانی

نوروز در آلبانی برای همه عزیز و محترم است و با عقاید مذهبی مردم پیوند خورده است. گروه هایی از مسلمانان در آلبانی نوروز را به عنوان بزرگداشت تولد امام علی می‌شناسند، در حالی که برای آلبانی‌های غیرمسلمان جشن آن با آغاز بهار پیوند خورده است.

در بین صوفیان بکتاشی و علویان خارج از آلبانی به ویژه در ترکیه نوروز با جشن‌های مربوط به امام علی است.