ردیف موسیقی ایرانی پس از پیروزی انقلاب رونق گرفت

به گزارش خبرنگار شبستان، نشست پژوهشی بیست و هفتمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر  با عنوان «تجزیه و تحلیل ردیف موسیقی ایرانی از نگاه امروز» صبح امروز چهارشنبه 26 بهمن  با حضور کیوان ساکت، نوازنده تار و سه تار، امیر اشرف آریان پور، استاد موسیقی، حسین ریاحی، دبیر بیست و هفتمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر و جمعی از دانشجویان و هنرجویان موسیقی در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار شد.

 کیوان ساکت در این نشست  با اشاره به زمان بندی برنام نشست«تجزیه و تحلیل ردیف موسیقی ایرانی از نگاه امروز گفت: متاسفم سیاست گذاران برنامه را در ساعتی تنظیم کردند که همه مشغول کار، تحصیل هستند و نمی توانند  در این حضور یابند، اگر این برنامه  در ساعت 6 یا 7 عصر بود خیلی از علاقه مندان  امکان شرکت در آن را داشتند، دوستانی مثل موسوی گرمارودی و استاد شفیع کدکنی نیز به خاطر زمان برنامه نتوانستند حضور پیدا کنند.

وی سپس با اشاره به وضعیت ردیف ایرانی در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی بیان داشت: در این سالها به خصوص سالهای پس از انقلاب یک حرکتی برای زنده کردن برخی ارزش های فراموش شده در موسیقی ایرانی صورت گرفت و ما شاهد رونق گرفتن و رواج ردیف ایرانی پیش از گذشته در میان نسل جوان و مردم بودیم شاید یکی از دلایل افزایش تعداد شاگر و همچنین افزایش تعدا آموزشگاهها باشد، در همین تهران 600-500 آموزشگاه رسمی موسیقی وجود دارد.

این استاد تار که از مبدعان ردیف در موسیقی ایرانی است با طرح این که اصلا ردیف چیست، ردیف ایرانی چیست و چرا همه ردیف میرزا عبدالله را تدریس می کنند،  آیا موسیقی ایرانی باید تا آخر این ردیف را تدریس کرد یا اینکه باید این ردیف را به روز کرد، گفت: موسیقی ما موسیقی مقامی است، موسیقی ما در مقابل این موسیقی که غربی ها به آن مدال می گویند، موسیقی تونال است و اینکه می گویند موسیقی ایرانی گام ندارد، سخن درستی نیست، زیرا  همه موسیقی ها گام خودشان را دارند.

وی افزود: گام در موسیقی به دوری از نتها گفته می شود که در فاصله چهارم یا پنجم که در برخی درجات آن گوشه هایی نواخته می شود، ما  در گذشته های خیلی دور 17 فرم یعنی 17 قالب داشتیم که آهنگسازان بر اثر آن آهنگ می ساختند قول و غرل من در دیدار از این گرفته شده است. بنابراین موسیقی ما مقامی بوده و هست درآمد شور که همیشه دو شکل سنتی و اصیل و بکر آن از درجه هفتم شروع می شود، درآمد شور گام  چهار و پنج نتی دارد.

به گفته  کیوان ساکت موسیقی ما در گذشته موسیقی معرفی مقام ها بوده است و گوشه در همه ردیف های قدیم دستگاههای اصلی از بم از شروع می شوند وقتی به اکتاو می رسید درآمد می شدند.

این استاد سه تار همچنین خاطر نشان کرد: در موسیقی ایرانی در ردیف های موجود موسی خان معروفی 300 و اندی گوشه هست، ولی بسیاری از گوشه ها تکراری است موسیقی ایرانی موسیقی حالت هاست. ما سه یا چهار نوع گوشه نداریم، اما مهمترین گوشه هایی که هنرمندان لازم است فرار گیرندو حول آن آهنگسازی کنند چگونه گوشه هایی است، یک سری گوشه ها فقط یک آهنگ خاصی هستند، در موسیقی بسیاری از کشورهای غربی ساز و آواز از یکدیگر جدا شده اما در موسیقی ما کمتر این اتفاق افتاده است. به دلیل اینکه در سده های گذشته حکومت هایی بر این مرز و بوم حاکم بودند که به موسیقی کم مهری کردند، به همین خاطر شعر توفوقی به موسیقی داشت به طوری که بسیاری از قالب های موسیقی مثل رباعی، مثنوی، صوفی نامه، ساقی نامه از قالب های شعری به عاریت گرفته شد.

کیوان ساکت افزود: یک سری گوشه ها مثل دشتی، بختیاری، شوشتری، همایون در یک فرم و قالب در همه دستگاهها یک گونه اجرا می شوند، اجرایشان فقط به تسلط نوازنده بستگی دارند اما یک سری گوشه ها مثل جامه دران، حزین و بسته نگار کم اهمیت ترین گوشه های موسیقی ما هستند اینها مثل بختیاری شخصیت خاصی ندارد یک فیگور ملودیگ هستند و در هر دستگاهی که نواخته شوند به هیبت آن دستگاه درمی آیند تابع دستگاه ملودیکی آن دستگاه هستند. یک سری گوشه ها نیز ضربی هستند و در هر دستگاه اجرا شوند به همان شکل درمی آیند، گوشه های کم تعدادشان زیاد نیست درآمدها هستند که دستگاه را تشکیل می دهند که در آنها می شود بداهه نوازی کرد و در آن خلاقیت به خرج داد.

پایان پیام/