آیت الله احمد شیخ بهایی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان از کرمان، به مناسبت ۲۴ آبان؛ سالروز رحلت علامه طباطبایی و روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار گفت: علامه طباطبایی به عنوان یکی از نویسندگان قرآنی ما در قرن اخیر مطرح است؛ یعنی تقریباً بعد از قریب به 10 قرن یک اثر تفسیری جدید در عالم اسلام پیدا شد و آن «المیزان» این بزرگوار است.
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه کرمان و امام جماعت مسجد امام زمان(عجل الله تعالی) ادامه داد: «المیزان» اگر چه تفسیر قرآن است اما می توان گفت یک دانشنامه بزرگ اسلامی است و در همه موضوعات مهم معارف اسلامی مطلب دارد و بنای علامه طباطبایی بر این بود که در تفسیر، موضوعات را به طور مستقل بررسی کنند و هر موضوعی را از هر دیدگاهی که بررسی می کنند با دیدگاه های دیگر مخلوط نکنند.
وی تصریح کرد: یعنی ذیل یک آیه ممکن است یک بحث فلسفی داشته باشند که در آن فقط براساس مبانی فلسفه و در بحث تاریخی براساس تاریخ و در بحث روایی فقط براساس روایات پیش می روند.
نگارش المیزان در ایام فراغت علامه حاکی از بنیه قوی علمی
آیت الله شیخ بهایی فزود: در تفسیر براساس خود قرآن پیش می روند یعنی تلاش می کنند که مفهوم آیه را با استفاده از ادبیات عرب روشن کنند و بعد با نگرش به سایر آیات قرآن معنی صحیح آیه را استخراج کنند لذا «المیزان» این بزرگوار که در عمل یک کار دم دستی ایشان بوده است؛ یعنی یک کار ایام فراغت ایشان بوده و ایشان در دورانی که از تحصیل و حوزه به دلایلی (به خاطر مشکلات اقتصادی) برکنار بودند آن را تألیف کردند و این نشان می دهد که ایشان بنیه قوی علمی داشتند.
وی اظهار کرد: علامه طباطبایی در فقه، اصول، فلسفه، عرفان، تفسیر و در تاریخ و ... بسیار قوی بوده و ریشه ای و مبنایی کار کرده و حالا این را در تفسیر به نمایش گذاشته است لذا اگر به مناسبت سالروز درگذشت این بزرگوار نام این روز را کتاب و کتابخوانی گذاشتند به نظرم سلیقه خوبی به خرج دادند زیرا در حقیقت کتاب {المیزان} علامه طباطبایی در مسئله تفسیر، مبنایی است که شاگردان بزرگواری مانند شهید مطهری آثارشان را مبتنی بر این مبنا پیش ببرند و همینطور بقیه کسانی که در قرن اخیر به عنوان نویسندگان اسلامی مطرح هستند شاگردان این بزرگوار هستند لذا این خود شاید باعث شده که این روز را به نام روز کتاب و کتابخوانی در کشور مطرح کنند.
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه کرمان درباره افزایش میزان سرانه مطالعه بیان کرد: در کتاب و کتابخوانی، مسئله تناسب بین کتاب و خواننده بسیار مهم است؛ یعنی ما نمی توانیم بگوییم که یک کتاب چون کتاب خوبی است پس همه بروند همین را بخوانند؛ محتواها باید در قالب های متفاوت برای سنین و اقشار متفاوت تدوین شوند؛ یکسری برای کودکان، نوجوانان، جوانان، دختران و پسران، محصلین، طلاب، دانشجویان و برای خانواده ها باید تدوین شود و برای اقشار مختلف باید کتاب های متفاوت و مختلف از نظر شکل و شمایل و هنری که در آن به کار می رود، داشته باشیم اما از نظر محتوا همه همان معارف بلند اسلامی در اعتقادات، سبک زندگی، تاریخ و قرآن کریم هستند.
راهکارهایی برای افزایش سرانه مطالعه
وی ادامه داد: این موارد را باید با بیان و زبان هنر روز عرضه کنیم و چه بسا متناسب با فضای روز باشد؛ یعنی کتاب را باید در فضای مجازی ببریم و متناسب سازی کنیم که افراد بخوانند و بعد کتاب را باید طوری جذاب و جالب و از طرفی دارای متن و محتوای محکم تدوین کنیم که هم ایجاد شوق و انگیزه برای خواندن بکند و هم تحول آفرین باشد؛ یعنی کسی که کتاب می خواند واقعاً تحول به سوی کمال پیدا کند.
آیت الله شیخ بهایی با اشاره به اینکه امام (ره) می فرمودند «بعضی کتاب ها ارزش یکبار خواندن هم ندارد؛ بعضی کتاب ها را می توان خواند اما نهایت به عنوان دارو و بعضی ها به عنوان نسخه هستند اما کم پیدا می شود کتابی که خودش معالجه کند» گفت: یعنی خواننده همزمان با مطالعه کتاب در او تحول ایجاد شود و این کتاب ها کم هستند و باید دنبال بشود البته بعد از انقلاب اسلامی و به خصوص در دهه اخیر کتاب ها در حال زیاد شدن است و الحمدلله نویسندگان، نوجوانان و جوانان به سمت کشف هنرهای مختلف برای کتاب نویسی، کتابخوانی، امانت کتاب، عرضه دیجیتال کتاب، مطالعه گروهی و.... رفتند بنابراین این ها راهکارهایی است که مطالب کتاب ها را می تواند جذاب کند.
وی افزود: از جذاب ترین شیوه ها، بحث خاطرات جنگ است که بحمدلله به وفور با هنر هنرمندان نویسنده تدوین و تألیف می شود و بسیار جذاب و انسان ساز هستند لذا باید به این ها اهمیت داد البته مقام معظم رهبری فرمودند «جنگ ما، یک جنگ است که تنها یک درصد از آن تألیف شده و باید مابقی را صدبرابر کار کرد» بنابراین هم در تألیف و هم در ترویج باید کار کنیم و این کتاب ها از آن کتاب هایی هستند که علاج کرده و تحول ایجاد می کنند و در مقابل این فشار تبلیغاتی دشمن در ماهواره ها و در فضای مجازی لازم است که بحث کتاب و کتابخوانی به شیوه های مختلف و جذاب مطرح و کار آن دنبال شود که این هم یک کار جهادی می طلبد.
استاد درس خارج فقه و اصول حوزه علمیه کرمان در خصوص نقش خانواده در کتابخوانی با اشاره به اینکه اگر پدران و مادران اهل کتاب و مطالعه باشند طبیعتاً این در بچه ها هم اثر می کند، خاطر نشان کرد: نکته دیگر جمع خوانی کتاب است؛ مقام معظم رهبری فرمودند «ما بعضی از کتاب ها را در خانه می نشینیم با هم مطالعه می کنیم و یکی می خواند و بقیه گوش می دهند و همینطور ادامه دارد» و همچنین امروز مطلبی از ایشان دیدم که فرمودند «در خانه ما همه با کتاب خواندن خواب می روند و خود من نیز تا زمانی که خسته می شوم کتاب می خوانم» این یعنی کتاب را در زندگی و خانه ببریم.
آیت الله شیخ بهایی در ادامه گفت: نباید از هزینه کردن در خصوص کتاب هم ترسید زیرا کتاب لازمه زندگی است و اگر در سبد زندگی مبلغی برای اجاره، غذا، لباس و ... لحاظ می کنیم اگر بخواهیم برکت پیدا کند باید مبلغی هم برای کتاب بگذاریم و ماهانه به حسب وسع خود، خرید کتاب داشته باشیم و در سبد خرید و هزینه های خانوار کتاب قرار بگیرد و بعد کتاب را بخوانیم و به دیگران هم بدهیم و این طور نباشد که کتاب را در قفسه انبار کنیم بلکه کتاب را در اختیار دیگران قرار دهیم و آن ها را تشویق به کتاب خواندن کنیم و همچنین کتاب را برای دیگران تعریف کنیم و همینطور ادامه پیدا کند.
وی ادامه داد: یک زمانی یکی از آقایان مثال می زد و می گفت «چطور یک معتاد در یک محله، همه را معتاد می کند؟ با تشویق، تعریف و تمجید است پس همین کار نیز راجع به کتاب هم می تواند انجام شود که افراد وقتی یک کتاب را می خوانند به هرکس می رسند تعریف کنند» الان که افراد در گروه های مختلف فضای مجازی هستند از کتاب تعریف کرده و آن را به دیگران معرفی کنند و بخش های جالب آن را (به اشتراک) بگذارند و به افراد کتاب هدیه بدهند، حتی اگر می خواهند برای هم سوغاتی ببرند کتاب برای هم ببرند و برای عیادت بیمار هم می توانند کتاب ببرند و باید برای ترویج کتاب هرچه می توانند کار کنند.
نظر شما