سبک معماری ایرانی در جدال با نماهای رومی/ حمله دیرهنگام رومیان به ایران

وقتی حرف از معماری سنتی می شود، همه ما یاد درهای چوبی با درکوب های جذاب و قدیمی می افتیم که با باز کردن این درها، پس از پیمودن مسیر راهرو به چشم انداز حیاطی با حوض فیروزه ای پر از سیب و میوه در آن می رسیم.

به گزارش خبرگزاری شبستان از همدان: معماری سنتی، سبکی از معماری است که در گذشته از آن بهره برده می شد. به طور کلی به معماری ای که در یک منطقه رواج داشته و مورد علاقه مردمان یک ناحیه می باشد، معماری سنتی آن منطقه گفته می شود. معماری سنتی ایران نیز از جذابیت های خاصی برخوردار است که با شناخت آن ها، بیش از پیش به گذشته معماری کشورمان افتخار می کنیم.

معماری ایران دارای ویژگی‌هایی است که در مقایسه با معماری کشورهای دیگر جهان از ارزشی ویژه برخوردار است: ویژگی‌هایی چون طراحی مناسب، محاسبات دقیق، فرم درست پوشش، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، ایوان‌های رفیع، ستون‌های بلند، و بالاخره تزئینات گوناگون که هریک در عین سادگی معرف شکوه معماری ایران است.

در معماری ایرانی، با وجود خصایلی چون تناسب و زیبایی سردرها وگنبدها و ایوان‌ها خصلتی که بیشتر شایسته بررسی است گوهر معماری ایرانی و منطق ریاضی و عرفانی آن است. درونگرایی و گرایش معماران ایرانی به سوی حیاط‌ها، پادیاوها، گودال باغچه‌ها، هشتی‌ها و کلاه فرنگی‌ها که شبستان‌ها را گرداگرد خود گرفته‌است، از دیرباز جزء منطق ایرانی بوده‌است.

اسلام دین همه جانبه‌ای است که به همه امور زندگی انسان توجه و نسبت به تاثیری که انسان باید از زندگی در این دنیا بگیرد، نگاه ویژه‌ای داشته است و در این راستا به شکل خاص در موضوع معماری بخواهیم از منظر دین اسلام نگاه کنیم، باید توجه داشته باشیم، در این دین مبین از نظر قوانین دسته‌بندی داریم که برخی به ارتباط انسان و محیط پیرامون اشاره دارد.

اما امروزه وقتی از آسمان به معماری شهری توجه می‌کنیم، پازل‌های کوچک و بزرگی از آهن و آجر و بتن می‌بینیم که در دشت بزرگی کنارهم چیده شده، ولی وقتی پا روی زمین می‌گذاریم و گشتی در محله‌ها و خیابان‌ها می‌زنیم، شاهد نوعی به هم ریختگی در معماری ساختمان‌ها می‌شویم که مالک هریک از آنها باسلیقه خود و حتی با الگوبرداری از کشورهای غربی اقدام به نماسازی ساختمان خود کرده که شاید زیبایی خاصی داشته باشد، ولی زیبایی و ساختار ساختمان‌های همجوار را به هم ریخته است.

هنر معماری به دوره‌های مختلفی تقسیم می‌شود که به طور طبیعی بر یکدیگر اثرگذار بوده‌اند اما معماری کلاسیک را گونه‌ای از معماری تعریف می‌کنند که عناصر آن برگرفته از معماری دوران کلاسیک روم و یونان تشکیل شده است و برای اجرای آن انواع سنگ ساختمانی که در معادن مختلف کشور یافت می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی سنگ تراورتن رایج‌ترین سنگ برای اجرای نمای کلاسیک یا نمای رومی به شمار می‌رود.

ساختمان‌هایی با این ویژگی‌ها که به باور کارشناسان تناسبی با محیط پیرامون ندارند و بیشتر تمول مالکان را به رخ می‌کشند، به صورت تدریجی به ویژه در سال‌های گذشته در نقاط مختلف شهری و روستایی حتی ییلاق‌ها و قشلاق‌ها هم سر برآورده‌اند؛ در حالی که کاوش‌های باستان‌شناسی حکایت از آن دارد که پیشینه معماری ایرانی به حدود هزاره هفتم پیش از میلاد می‌رسد.

نما قرار است کارکرد دیگری هم داشته باشد و از نظر استحکام و پایداری، ساختمان را در طول سال‌هایی که قرار است مورد استفاده قرار گیرد، محافظت کند و از این رو نماهای با ظاهر کلاسیک با آنچه که در نقاطی به ویژه در محور شهرهایی که یک بنای تاریخی با ثبت جهانی در آن داریم، تناسبی ندارد.

نگاه هر گردشگری که در چنین محیطی گام بر می‌دارد، باید چنان باشد که در حال آماده شدن برای ورود به بنایی با ارزش تاریخی در مقیاس جهانی باشد اما این اتفاق را اکنون شاهد نیستیم و جلوه‌های بصری وجود ندارد که این پیوستگی را در ذهن بازدیدکنندگان ایجاد کند.

متأسفانه در ایران و در سه دهه اخیر عده‌ای با تقلید از نشانه‌های معماری غرب و با تصور این‌که اگر در چنین خانه‌هایی ساکن شوند، نشانه‌ای از هویت شاخص، تمول و اصالت آن‌هاست، نسبت به ساخت‌وسازهایی از این دست اقدام کردند، پدیده‌ای که از آن با طنزی تلخ باید به‌عنوان «حمله دیرهنگام رومیان به ایران» یاد کرد.

دلیل این سبک معماری، پیدایش اقشاری نوکیسه و بدون فرهنگ به‌عنوان سرمایه‌دار، مالک و کارفرما از یک‌سو و تعدادی سازنده بدون فرهنگ، تعهد و آگاهی نسبت به اقلیم، فرهنگ، شهرسازی و معماری بوده‌ است.

اگر این معماری نوپا را با معماری سنتی ایران یا معماری دوره تجدد و افراد خارجی که تحت تأثیر معماری ایران، شاهکارهایی را آفریده‌اند، مقایسه کنیم، به بی‌هویت و بازاری بودن آن پی می‌بریم.

به گزارش شبستان: هر کشور و منطقه‌ای با توجه به تمدن و شرایط اقلیمی خود دارای سبک‌های معماری است و ایران نیز چهار سبک شاخص معماری دارد اما در سال‌های گذشته با افزایش استفاده از سبک‌های اروپایی روبه‌رو شده‌ایم.

سبک‌های رومی و یونانی متعلق به اروپا و متناسب با شرایط جغرافیایی آن است، این پرسش مطرح می شود که آیا در ساختمان‌سازی کشورهای ایتالیا یا یونان از سبک‌های ایرانی و صفوی استفاده می‌شود.

 

کد خبر 992039

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha