اجرای طرح کوچ در مدارس کردستان

به گزارش خبرگزاری شبستان از سنندج، افشین خوشگوار روز شنبه (۱۹مهرماه) در نشست شورای آموزش و پرورش کردستان که با حضور استاندار کردستان برگزار شد، چگونگی و اجرای پروژه کنترل اضافه وزن و چاقی دانش آموزان (کوچ ) در سال تحصیلی جاری را تشریح کرد.

وی با بیان اینکه 82 درصد مرگ و میرهای کشور ناشی از بروز بیماری‌های غیرواگیر (انواع سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، پرفشاری خونی و....) است، اعلام کرد: چاقی و اضافه وزن دروازه ورود به بیماری‌های غیر واگیر است و کم تحرکی، تغذیه نامناسب، سبک زندگی ناسالم موجب چاقی و اضافه وزن می‌شود.

وی با اشاره به اینکه 60 درصد بیماری دیابت و 18 درصد بیماریهای قلبی به دلیل چاقی ایجاد می شود، اظهار داشت: حدود دو تا 9درصد هزینه‌های سلامت کشور صرف بیماری‌هایی می‌شود که پیامد چاقی هستند.

معاون تربیت بدنی و سلامت استان با اشاره به نیمرخ وضعیت سلامت کشور، اظهار داشت: بیش از 59 درصد از مردم ایران دچار وزن بالا و چاقی هستند.

وی با بیان اینکه بر اساس ارزیابی به عمل آمده بیش از 56درصد  از مردم ایران دچار کم تحرکی هستند، گفت: شیوع کم تحرکی در بین زنان 64درصد و در مردان 47 درصدو در بین جمعیت روستایی 49.92درصد و در بین جمعیت شهری 58.73  درصد است.

خوشگوار در ادامه به طبقه بندی شاخص توده بدنی ( bmi ) دانش‌آموزان از لاغری، وزن طبیعی، دارای اضافه وزن و چاقی پرداخت، گفت: از تقسیم وزن بر مجذور قد شاخص توده بدنی هر فردی به دست می‌آید که براساس نورم‌های رسمی و در دامنه سنی دانش‌آموزان، اگر bmi دانش‌آموزی کمتر از 16 باشد دچار لاغری شدید، 16 تا 17 لاغری متوسط، 17 تا 18.5 لاغری خفیف،  18.5 تا 25 دارای وزن طبیعی و نرمال، 25 تا 30 دارای اضافه وزن، 30 تا 35 دارای چاقی درجه یک، 35 تا 40 چاقی درجه دو و بالای 40 چاقی درجه سه است.

 
وی افزود: شاخص توده بدنی مقیاسی برای اندازه گیری میزان چربی بدن و تناسب اندام براساس نسبت وزن به قد فرد است. این عدد نشان می‌دهد که شما دارای کمبود وزن هستید و باید وزن اضافه کنید یا اندام تان متناسب است یا اضافه وزن دارید و باید وزن تان را کاهش دهید.

وی بیان کرد: در رده سنی 5 تا 18 سال میانگین چاقی در سطح کشور 18 درصد و در استان 17 درصد و در رده سنی 18 سال به بالا ، میانگین چاقی در سطح کشور 51 درصد و در استان کردستان 64 درصد است.

معاون تربیت بدنی و سلامت آموزش و پرورش کردستان هم چنین به عوارض چاقی کودکان نیز اشاره کرد و مشکلات پوستی، ارتوپدیک، تداوم چاقی در طول عمر، اختلال خواب، ابتلا به برخی از سرطانها، کبد چرپ، اختلالات فیزیولوژیک، کاهش عزت نفس، ناتوانی جسمی، بیماریهای قلبی عروقی و دیابت نوع دوم را از مهم ترین عوارض چاقی بر شمرد.

خوشگوار به عوامل موثر فردی، خانوادگی و اجتماعی در افزایش وزن و چاقی دانش‌آموزان نیز اشاره کرد و گفت: وضعیت وزن دانش‌آموز بر اساس ویژگی‌های فردی، سبک زندگی والدین و جامعه و اجتماعی که در آن زندگی می کند، قرار دارد.

وی در بخش دیگری از گزارش خود به نحوه و مراحل اجرای پروژه در طول سال تحصیلی جاری پرداخت و غربالگری، شناسایی، مشاوره، سنجش ثانویه و تحلیل و مقایسه نتایج و اختتامیه و اعلام نتایج طرح را از مراحل اجرای پروژه عنوان کرد.

وی اضافه کرد: در مرحله غربالگری که به صورت حضوری و غیر حضوری در مدرسه یا در منزل  انجام می شود، قد و وزن دانش آموزان محاسبه می‌شود و با اعمال قد و وزن در سامانه سناد(سامانه دانش آموزی)BMIتمام دانش‌آموزان دختر و پسراستان توسط معلمان تربیت بدنی، مراقبین سلامت و نیز مدیران مدارس به دست خواهد آمد.

خوشگوار گفت: در مرحله شناسایی نیز در سامانه سناد برای هردانش آموزکار نامه ای صادر و به والدین دانش آموزان وضعیت سلامت وزنی فرزندشان اطلاع رسانی خواهدشد.

معاون تربیت بدنی و سلامت استان در ادامه گفت: در مرحله مشاوره نیز دانش آموزانی که در محدوده لاغری شدید یا چاقی مفرط دارند براساس هماهنگی های صورت گرفته به مراجع بهداشتی ارجاع داده می شوند و به دانش آموزان لاغری خفیف و متوسط مشاوره هایی در جهت تغیر رژیم غذایی و رسیدن به وزن مطلوب داده می شود. 

وی با تاکید بر اینکه دانش‌آموزان دارای اضافه وزن یا چاقی نوع اول یا درجه اول مخاطب اصلی طرح هستند، برگزاری جلسه با والدین و تشریح اهمیت موضوع، آموزش و ارائه مشاوره‌های لازم به والدین در زمینه‌های تغذیه سالم، ورزش روزانه، خواب کافی، آشنایی با نحوه تعیین شاخص توده بدنی خود و فرزندان و درج در تابلوی روند پیشرفت کنترل وزن درخانه، خودداری از اصرار به فرزندان در اتمام کامل وعده های غذایی و...را از مهم ترین اقدامات این مرحله عنوان کرد.

خوشگوار افزود: در سنجش ثانویه و مقایسه نتایج پس از سه ماه از مرحله مشاوره (آذر،دی و بهمن ماه) دانش‌آموزانی که در غربالگری اولیه دارای وزن اضافی و یا چاقی بوده اند وتحت پوشش برنامه‌های مشاوره‌ای قرار گرفته‌اند، مجددا در نیمه اول اسفند ماه مورد سنجش ثانویه قرار می‌گیرند تا میزان کاهش وزن آنان مشخص شود و در نیمه دو ماسفند ماه نیز به شکرانه کاهش وزن، در هفته درخت کاری غرس درخت خواهندداشت. 

وی گفت: اختتامیه طرح نیز در هفته اول اردیبهشت ماه همزمان با هفته سلامت همراه با اعلام نتایج و دستاوردهای مبتنی بر اهداف کمی وکیفی صورت خواهدگرفت.

به گفته خوشگوار ترويج سبك زندگي فعال و سالم و ترغيب داشتن وزن متناسب در بين دانش‌آموزان كشور، ارتقا سطح آگاهی و دانش کلیه ذینفعان به ویژه مدیران، معلمان، دانش‌آموزان و والدین و مشارکت آنان در پیشگیری از اضافه وزن وچاقی دانش‌آموزان، افزايش حمایت ملی، حاکمیتی و مشارکت و حمایت‌های وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هاي برون سازماني موثر و سهیم در اجرای موفق پروژه و ظرفيت همه اركان دروني وزارت آموزش و پرورش در اجراي و بهبود سلامتي و افزايش توانمندي جسمي و حركتي نسل وكاهش هزينه هاي سرسام‌آور بيماري‌ هاي غير واگير در دراز مدت دركشور از اهداف کیفی این پروژه است.

معاون تربیت بدنی و سلامت استان، غربال گري و تعيينBMIصد در صد دانش‌آموزان قبل و بعد از اجراي طرح، افزایش آگاهی 50 درصد والدين در مورد سبک زندگی سالم و فعال، افزایش آگاهی 100 درصد دانش‌آموزان در مورد سبک زندگی سالم و فعال، تغییر الگوی تغذیه دانش آموزان به میزان 15 درصد در سال تحصیلی آتي، افرايش دانش‌آموزاني كه 30 دقيقه در روز به ورزش مي‌پردازند به ميزان 5 درصد در سال آتي و كاهش دانش آموزان داراي اضافه وزن به ميزان 3 درصد در سال تحصیلی آتي را از اهداف کمی پروژه عنوان کرد.

 
وی همچنین در ادامه مراحل اجرایی طرح را تشریح کرد و با بیان اینکه دستورالعمل طرح13 شهریور ماه 99 به شهرستان‌ها و مناطق تابعه استان ابلاغ شده است، برگزاری جلسه توجیهی طرح ویژه معاونین پرورشی و تربیت بدنی شهرستانها و مناطق به صورت ویدیوکنفرانس در تاریخ 27 مرداد ماه، برگزاری جلسه توجیهی کارشناسان سلامت و تربیت بدنی به صورت حضوری در 12 شهریور، برگزاری دوره مدرسی شهرستانها و مناطق به صورت ویدیوکنفرانس در تاریخ 17 شهریور، را از مهم ترین اقدامات صورت گرفته بر شمرد.

خوشگوار به نحوه اجرای طرح در زمان کرونا نیز اشاره کرد و گفت: در وضعیت سفید؛ مطابق دستورالعمل ابلاغی کنترل وزن و چاقی در محیط مدرسه انجام می شود، در وضعیت زرد ؛ در زمان حضور پاره وقت ونیمه حضوری دانش آموزان در مدرسه طرح اجرامی شود و وضعیت قرمز؛با توجه به عدم حضور دانش آموزان در مدارس،با راهبری مدیر مدرسه و مسوولیت و نظارت مراقب سلامت ومعلم تربیت بدنی، سنجش اولیه و ثانویه توسط والدین دانش آموزان صورت میگیرد ونتایج برای مراقب سلامت یا معلم تربیت بدنی ارسال می شود وسپس جهت ثبت در سامانه در اختیار معاون اجرایی مدرسه قرار می گیرد.

وی هم چنین نمودار تشکیلاتی پروژه را نیز تشریح کرد و گفت: ستاد عالی، شورای سند راهبری سند تحول بنیادین، ستاد استانی اجرای پروژه (شورای آموزش وپرورش)، ستاد شهرستانی/منطقه اجرای پروژه (شورای آموزش و پرورش)، ستاد مدرسه ای اجرای پروژه (شورای مدرسه)، مدیر پروژه (مدیرمدرسه)، دبیر اجرایی پروژه (معاون پرورشی و تربیت بدنی،  دبیرتربیت بدنی، مراقب سلامت، انجمن اولیا و مربیان، معاون اجرایی مدرسه (ثبت نتایج در سامانه سناد) در اجرای طرح همراه هستند.

وی به شرکای درون و برون سازمانی پروژه نیز اشاره کرد و گفت: استانداری و فرمانداری های استان، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، دانشگاه علوم پزشکی(مراکزبهداشت) ، اداره کل ورزش وجوانان و شهرداری ها وشورای های اسلامی شهرسنندج، شرکای برون سازمانی پروژه هستند.

خوشگوار در خاتمه موافقت و حمایت فرمانداران در راستای طرح موضوع در جلسه شورای آموزش و پرورش، مساعدت سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای تامین تجهیزات اجرای طرح (ترازوی دیجیتالی،قد سنج وچاپ محتواها )، حمایت شهرداری‌های استان و دهیاری‌ها از ایجاد زیر ساخت‌های ورزشی با هدف ترویج بازی‌ها و فعالیت ورزشی کودکان و نوجوانان در سطح محلات، بهره‌مندی از ظرفیت تبلیغی شهرداری‌ها از جمله در بیلبوردها در معابر عمومی و بدنه اتوبوس‌های شهری را  مجموعه انتظارات آموزش و پرورش در اجرای طرح عنوان کرد.