خبرگزاری شبستان _فاروج؛ از اواخر شهریور تا نیمه مهرماه، حال تاکستان های فاروج با دیدن چهره آفتاب سوخته زنان و مردان کشاورز خوب می شود، روزهایی که زمان سبک بار شدن تاکستان هاست و به ثمر نشستن تلاش یکساله کشاورزان، هرچند پای درد دل باغدارن که می نشینیم دیگر جایی برای صحبت باقی نمی ماند اما آنان که صبوری عادتشان شده و تلاش رسمشان؛ با همه تلخی های مسیر تولید، تاب بی توجهی به سبزی تاکستان را ندارند.
این روزها که فصل تبدیل کردن انگور سلطانی بی دانه به کشمش رو به پایان است، تکاپو در بین زنان خانواده های کشاورز بیشتر شده است. در هر روستایی که پا می گذارید و از کنار هر خانه که عبور می کنید صدای همهمه و بوی هیزم سوخته توجهتان را جلب می کند. درِ خانه روستائیان هم که در هر شرایطی به روی میهمان باز است.
وارد خانه یکی از اهالی روستای خیرآباد می شویم، داخل حیاط، زنان و مردان و کودکان همه در تلاشند، بساط تهیه شیره انگور پهن است، یک طرف جعبه های انگور، آن سوتر، فضای سیمانی حوض مانند با ارتفاع بیش از یک متر و مردی چکمه پوش در حال لگد کردن چیزی است. اجاقی برپاست و جوانی در حال بیشتر کردن آتش، زنان هم در تکاپو برای جمع کردن آب انگور و ریختن در دیگ آماده شده بر روی آتش، بانوان میانسالی هم کمی دورتر از این جمع نشسته اند و از قدیم ترها حرف می زنند و گاهی در بین کلامشان نکاتی را هم به جمعیت فعال متذکر می شوند.
«سکینه محمدی» یکی از همان میانسالان است که نعلبکی به دست در حال چای نوشیدن است که سراغش می رویم تا بپرسیم آنجا چه خبر است. این بانو گفت: هر سال همین موقع ها، در خانه هر یک از اهالی را که بکوبید با همین بساط مواجه می شوید و این روزها زمان جوشاندن شیره انگور است.
وی افزود: در گذشته در بالای روستا مکانی مخصوص جوشاندن شیره انگور ایجاد شده بود و بر اساس نوبتی که سابقه آن برای خانواده ها شاید به سال 50 یا بیشتر می رسید اهالی اقدام به جوشاندن شیره انگور می کردند.
محمدی گفت: در این کار زن و مرد با هم مشارکت دارند و بخش گرفتن آب انگور از سوی مردان در فضای حوض مانندی که در آن نقطه ایجاد شده بود انجام می گرفت و وقتی این آب روی آتش قرار می گرفت کار بانوان شروع می شد.
میان کلام او، «فاطمه عمرانی» اضافه کرد: معمولا کار جوشاندن شیره صبح مثل امروزی شروع و روز بعد همان دم دمای صبح، دیگ از روی اجاق برداشته می شد.
وی افزود: افسوس که این روزها تولید این ماده غذایی ارزشمند کمرنگ شده، حتی نسل جدید بچه های روستا هم تمایل کمتری به خوردن شیره انگور دارند و بسیاری از خانواده ها با توجه به زحمت زیاد آن رغبتی به تولید ندارند.
یکی از جوانان در حال تلاش هم گفت: اشکال فقط عوض شدن ذائقه نیست، مشکل از پایه است الان دیگر باغداری به صرفه نیست و بسیاری از باغداران، تَر فروشی محصول را ترجیح می دهند.
«مسعود رفیعی» افزود: نیروی جوان در روستاها کم شده و کارهایی مثل تولید شیره انگور از عهده پدر بزرگ ها و مادربزرگ های باقی مانده در روستا به تنهایی برنمی آید.
بیشترین باغات انگور دهستان شاه جهان از توابع بخش مرکزی در روستاهای خیرآباد، مایوان، سه گنبد و سیاهدشت است اما بیشترین باغات انگور شهرستان در بخش خبوشان و شهر تیتکانلو قرار دارد.
این روزها اگر به این شهر و روستاهای تابعش هم سر بزنید با همین صحنه مواجهه می شوید، یا باغداران در حال شغاری کردن (تبدیل انگور به کشمش) یا تهیه شیره انگور هستند.
«معصومه رضا زاده» یکی از بانوان تیتکانلو است که دیگ شیره انگورش روی اجاق تهیه شده در داخل کوچه است و به همراه همسایگان نوبتی سر دیگ می ایستند تا ثمره تلاش دو روزه شان را ببینند.
این باغدار تیتکانلویی گفت: شیره انگور را هم می توان از نوع سلطانی بی دانه تهیه کرد هم از انگور عسگری و انگور سبز، اما کیفیت شیره انگور سلطانی بهتر و قیمت آن هم بیشتر است.
وی افزود: به رغم مرغوبیت بالای شیره انگور منطقه، اما بازار فروشی فراهم نیست و معمولا هر خانواده مازاد محصولش را به فامیل و اطرافیان می فروشد.
وی گفت: با توجه به کیفیت تولیدات شهرستان، جای بازاریابی و برندسازی خالی است و اگر همین روال ادامه یابد شاید در سال های آتی دیگر دودی از کنده های زیر دیگ های خانه اهالی بلند نشود.
یکی از اهالی روستای میرفضل الله در بخش خبوشان شهرستان فاروج هم گفت: اگر تاکستان های شهرستان را در نیابیم دیگر شهر چهره سبزی نخواهد داشت.
«علی باقری» افزود: چرخه تولید و عرضه معیوب است، ما بهترین را تولید می کنیم اما بازار ما را نمی بیند و این است که همیشه هشت مان گرو نه مان است.
وی بیان کرد: این ماده غذایی بسیار مقوی است و غذای کاملی محسوب می شود و می تواند سفره های پاییزی و زمستانی را گرم کند علاوه برآن خاصیت دارویی هم دارد.
شیره انگور سرشار از خواص
یک کارشناس صنایع غذایی گفت: شیره انگور سرشار از خواصی است که در فصل پاییز نباید از خوردن آن غافل شد این ماده، دارای قند بالایی بوده و بسیار مقوی و مغذی است که علاوه بر تاثیر آن بر تقویت بنیه بدن، انرژی زا و خون ساز هم است.
«مریم عفتی» افزود: شیره نیز همانند خود انگور دارای مقادیری از ویتامین آ، ب و ث است و مصرف آن نیازهای بدن را به این ویتامین ها تأمین می کند.
وی گفت: یکی از بهترین زمان های استفاده از شیره انگور فصول سرد سال است و به دلیل خواص مفیدی که این ماده غذایی در درمان و تسکین بیماری های فصل سرما دارد، بهتر است جایی برای آن در برنامه غذایی تان باز کنید.
عفتی افزود: یکی از خواص شیره انگور اثر ضدالتهابی و نرم کنندگی در ناحیه حلق است، به همین دلیل افرادی که به خصوص در فصول سرد سال دچار التهاب حلق می شوند و به دنبال آن سرفه می کنند، توصیه می شود که از غرغره شیره انگور با آب استفاده کنند.
60 درصد باغات فاروج به محصول انگور اختصاص دارد
مدیرجهاد کشاورزی شهرستان فاروج گفت: 3 هزار و 600 هکتار از باغات شهرستان مربوط به محصول انگور است که بخش خبوشان و شهر تیتکانلو با یک هزارو 750 هکتار بیشترین سهم از سطح زیر کشت را دارد.
«حبیب الله مقتدر» تعداد ارقام بومی این محصول در باغات شهرستان را 10 نوع عنوان کرد و گفت: امسال 16 رقم جدید داخلی و خارجی از سوی مدیریت باغبانی استان در یکی از باغ های شهرستان سرشاخه کاری شده است تا با توسعه تنوع ارقام، این محصول اقتصادی تر شود.
وی با بیان اینکه بیشترین رقم تولیدی شهرستان، سلطانی بی دانه است، گفت: متوسط تولید انگور شهرستان در هر هکتار 15 تُن است و در رقم سلطانی چهار به یک است.
مقتدر افزود: هرچه زمان برداشت رقم سلطانی به پاییز نزدیک تر باشد درصد قند این محصول بالاتر و معادله کشمش تولیدی سه به یک می شود.
پیگیر فعال شدن تنها واحد تولیدی شیره انگور شهرستان هستیم
فرماندار فاروج گفت: واحد تولیدی شیره انگور تنها واحد غیر فعال شهرک صنعتی شهرستان است که با مشکل سرمایه در گردش مواجه شده و با توجه به نداشتن معوقات بانکی با اعتبار پنج یا ۶ میلیارد ریال امکان بازگشت به چرخه تولید را می یابد.
«مسعود صادق تیتکانلو» افزود: پیگیری ها برای اختصاص این تسهیلات با توجه به اینکه 60 درصد باغات شهرستان مربوط به تاکستان هاست در دستور کار این کار گروه قرار گرفته است.
عمليات اجرايي واحد تبديلي انگور فاروج كه در سال 92 در شهرك صنعتي فاروج آغاز شد در زمينه توليد شيره انگور و آبغوره با تسهيلات توسعه كشاورزي بوده و این کارخانه فرآورده های انگور شهرستان در شهریور سال 96 با ظرفیت تولید 750 تُن شیره انگور و 500 تُن سرکه افتتاح شد که از زمان بهره برداری، فعالیت محدودی داشته و بیشتر غیر فعال بوده است و بازوی کمکی برای صنایع تبدیلی محصول انگور شهرستان نبوده است.
به هر صورت توسعه صنایع فرآوری انگور با هدف افزایش ماندگاری محصول، تبدیل انگور خام به کشمش، شیره، سرکه، روغن و کنسانتره و همچنین احداث سردخانه برای ذخیره سازی این محصول در شرایط مناسب عرضه و تقاضا در بازار، از مهمترین راهکارهای اقتصادی برای حمایت از تاکداران و افزایش تولیدات کیفی این محصول است که باید مورد توجه مسئولان و سرمایه گذاران قرار گیرد.
با توجه به اینکه ظرفیت موجود در منطقه و سرمایهگذاری لازم میتواند تحول شگرفی در مباحث اشتغالزایی، صادرات و ارزآوری ایجاد کند، مباحث صنایع تبدیلی و صادرات انگور و کشمش، توسعه بخش کشاورزی را به همراه دارد. صنایع تبدیلی و تکمیلی در توسعه پایدار بخش کشاورزی و ایجاد اشتغال، بالا بردن کیفیت محصول، کاهش ضایعات و فراهم کردن بازارهای صادرات غیرنفتی از جایگاه ویژهای برخوردار است و میتواند به عنوان حلقه تکمیلکننده زنجیره تولید نقش مهمی ایفا کند.
نظر شما