همگرایی بین مسلمانان عامل مودت است/زیارت اربعین بازنما و پژواک قیام عاشورا است

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، جابربن عبدالله انصاری یار صدیق رسول خاتم (ص) اولین زائر اربعین امام حسین (ع) است که پس از چهل روز از واقعه عاشورا به بزرگداشت حماسه حسینی می پردازد. امام صادق (ع) نیز در فضیلت قرائت زیارت اربعین و زیارت امام حسین (ع) می فرماید: «کسی که از منزلش بیرون آید و قصدش زیارت قبر حضرت حسین ابن علی علیهما السّلام باشد اگر پیاده رود، خداوند منّان به هر قدمی که برمی‌دارد یک حسنه برایش نوشته و یک گناه از او محو می‌فرماید تا زمانی که به حائر برسد و پس از رسیدن به آن مکان شریف حق تبارک و تعالی او را از رستگاران قرار می‌دهد تا وقتی که مراسم و اعمال زیارت را به پایان رساند که در این هنگام او را از فائزین محسوب می‌فرماید تا زمانی که اراده مراجعت نماید در این وقت فرشته‌ای نزد او آمده و می‌گوید: رسول خدا صلّی اللَّه علیه و آله و سلّم سلام رسانده و به تو می‌فرماید: «از ابتداء عمل را شروع کن، تمام گناهان گذشته‌ات آمرزیده شد».

خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، گفتگویی با «حجت الاسلام حمید احمدی» رئیس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین درخصوص اهمیت زیارت اربعین و جایگاه آن در فرهنگ تشیع انجام داده است که در ادامه می خوانیم.

زیارت اربعین چه اهدافی را تبیین می کند؟

زیارت اربعین بازنما و پژواک اهداف عاشورا است و متن زیارت اربعین که امام صادق (ع) آن را بیان می کند، اهداف قیام عاشورا را به خوبی تبیین می کند. زیارت اربعین منشوری از اهداف و قیام حضرت سیدالشهداء است که برای نجات بشر دست به قیام زد، بنابراین قرائت زیارت اربعین بسیار تاکید شده و دارای اهمیت است. زیارت اربعین نشان می دهد که امام حسین (ع) با چه رویکرد و هدفی به قیام علیه ظلم و جور زمان پرداخت و به گفته رهبر معظم انقلاب زیارت اربعین تریبون قدرتمند عاشورا است.

چگونه می توان از مولفه های زندگی ساز زیارت اربعین برای زندگی امروز استفاده کرد؟

اگر در زندگی سلوک حسینی و زندگی اربعینی داشته باشیم، می توانیم از ظلم و تحیر، سرگردانی و کج راهه ها نجات پیدا کنیم و به آگاهی دست یابیم. زندگی امام حسین (ع) در خدمت به محرومان و خدمت به مردم و مقابله با ظلم و ظالمان سپری شد و زیارت اربعین بازتابی از سبک زندگی ائمه اطهار (ع) به ویژه امام حسین (ع) و بازنمای اهداف واقعه کربلا است.

زیارت اربعین چه جایگاهی در فرهنگ شیعه دارد؟

اربعین از چند جهت برای تشیع دارای اهمیت است، اینکه اهل بیت (ع) طبق مطالب روایی و تاریخی روز اربعین از شام به کربلا بر می گردند و سر مبارک شهدا در روز اربعین به بدن آنها ملحق شده و در کربلا و پس از 40 روز دفن می شود. یکی از صحابه پیامبر زیارت اربعین در این روز را قرائت می کند و همچنین امام صادق (ع) زیارت اربعین را مورد تاکید و توجه قرار داده اند.

از طرفی اربعین بین شیعیان متداول بوده است، بنابراین روز اربعین برای شیعیان اهمیت دارد و آداب خاصی که زیارت پر مضمون اربعین دارد. امام صادق (ع) بر قرائت زیارت اربعین تاکید می کند و امام حسن عسکری (ع) آن را از نشانه های اهل ایمان برشمرده و فرموده اند: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْخَمْسِینَ وَ زِیارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ فـِی الْیمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِبسم اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ؛ مؤمن پنج نشانه دارد:نمازهای پنجاه گانه روزانه (از واجب و مستحب)؛ زیارت اربـعین؛ انـگشتر در دست راست کردن؛ پیشانی را هنگام سجده بر خاک گذاشتن؛ و بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحِیم نماز را بلند گفتن.

اربعین و زیارت اربعین جزو فرهنگ خاص شیعه بوده و جزو هویت شیعه است، به همین دلیل اجتماع بزرگ شیعیان در اربعین باعث می شود تا عظمت تشیع و فرهنگ عاشورا به تصویر کشیده شود.

چگونه می توان با بهره گیری از مفاهیم زیارت اربعین، بصیرت افزایی کرد؟

تامل در معانی زیارت اربعین باعث بصیرت افزایی می شود و تحیر، سردرگمی و رفتن به ناکجاآباد و کج راهه هایی که درست شده، مشکل اصلی بشریت است، بنابراین در این روزگار به شدت نیاز داریم تا با الگوگیری از زندگی ائمه اطهار بتوانیم از این سردرگمی نجات پیدا کنیم. امام علی (ع) می فرمایند برای دعا و استغاثه و روزنه امید و شکوه ها و طرح شکایت ها به ملجا و پناهگاهی نیاز داریم و اگر به سمت ولایت معصومان نرویم، بصیرت هم محقق نمی شود.

چگونه می توان در این ایام و با شرایط روز، از اربعین حسینی برای ایجاد مودت میان امت اسلامی بهره برد؟

اربعین بخشی از هویت مسلمانان است، هویتی که به واسطه تاسی از اهل بیت (ع) ایجاد شده است. اهل بیت و امام حسین (ع) بین اهل سنت و تشیع مشترک است و علمای اهل تسنن و تشیع همواره در منابع تاریخی نقل می کنند که برای حفظ و گسترش سنت پیامبر اکرم (ص) و دین اسلام تلاش می کنند و همه این موضوعات نقاط مشترک بین مسلمانان است و امام حسین (ع) می تواند پیام بشریت دین پیامبر و حفظ دین اسلام است، به همین دلیل می تواند منشا حرکت و همدلی بین مسلمانان باشد. امام حسین (ع) هستی خود را برای حفظ دین و سنت پیامبر فدا کرد. اهل تسنن و اهل تشیع نسبت به این موضوع اتفاق نظر دارند، بنابراین این اشتراکات و همگرایی باعث ایجاد مودت و همدلی در میان امت اسلامی می شود.