به گزارش خبرگزاری شبستان، چهارمین برنامه «حیات طیبه» باحضور محمدعلی خواجه پیری، پیشکسوت قرآنی و سیداحمد مقیمی، قاری ممتاز کشور به میزبانی محمدتقی میرزاجانی، معاون اجرایی شورای عالی قرآن برگزار شد.
ضرورت «حفظ همدلی» و «مغتنم شمردن فرصت خدمت به قرآن»
بنابراین گزارش، محمدعلی خواجه پیری در این برنامه ضمن مرور برخی خاطرات قرآنی خود گفت: یکی از خاطره های درس آموز به سال ۵٧ بر می گردد، زمانی که حضرت امام(ره) وارد کشور شدند و حدود یک ماه در مدرسه علوی مستقر بودند. بنده هم مسئولیت انتظامات داخلی آن جا را برعهده داشتم. شب ٢٢ بهمن و در آن شرایط و ساعات حساس و اضطراب آور، پاسی از شب گذشته بود دیدم چراغ اتاق امام روشن است. به بهانه ای وارد اتاق شدم و دیدم که ایشان با آرامشی عجیب، غرق در تلاوت قرآن هستند. وقتی که انسان به معنی واقعی کلمه به خدا اعتماد داشته باشد، نتیجه اش همین است که در شرایط بسیار سخت، در پناهگاه قرآن به آرامش و اطمینان حقیقی می رسد.
از کف جامعه غافل هستیم
خواجه پیری در بخش دیگری از این برنامه اذعان کرد: افراد گمنامی در اقصی نقاط کشور هستند که با دست خالی کارهای بزرگ قرآنی انجام می دهند ولی متأسفانه برخی اوقات توجهی به ایشان نمی شود. در دوران مسئولیتی که در وزارت ارشاد داشتم فعالیت های بعضی از این عزیزان را از نزدیک دیدم و از خودم خجالت کشیدم که با این همه امکاناتی که در اختیار داریم، در قبال خدمات خالصانه و تأثیرگذار ایشان، هیچ کاری نکرده ایم. ما از کف جامعه غافل هستیم.
سه مشکل عمده در جامعه قرآنی کشور
این خادم قرآن افزود: در جامعه قرآنی با سه مشکل مواجه هستیم: ١. کمبود نیروی انسانی کارآمد و متخصص در بخش های مختلف، تا این حد که برخی نقاط کشور از دسترسی به یک مربی روخوانی قرآن هم محروم هستند. ٢. ضعف در محتوا اعم از ضعف در تولیدات قرآنی متناسب با سنین مختلف، همسان سازی روش ها در حوزه های آموزشی و ترویجی و...
٣. امکانات محدود و اعتبارات ناچیز که متأسفانه گاهی اوقات، همین امکانات محدود هم متفرق است و یا این که انحصارگرایانه با آن برخورد می کنیم.
مثلاً کتاب مفیدی را تولید می‌کنیم ولی به هیچ قیمت اجازه استفاده از آن را به دیگران نمی دهیم! آیا این عملکرد قرآنی است؟ چرا هم افزا عمل نمی‌کنیم؟
در خصوص بودجه هم صحبت فراوان است اما به عنوان نمونه، در سال گذشته از ۱۰۰ میلیارد تومان بودجه مصوب قرآنی تنها ۱۳ میلیارد اختصاص یافت که هیچ تناسبی با ظرفیت ها و نیازهای قرآنی کشور نداشت! همین مبلغ را هم ۲۸ اسفند ماه واریز کردند و تا پایان خرداد ۹۹ فرصت هزینه‌کرد داشتیم!
جامعه قرآنی، به ظرفیت های داخلی خود تکیه کند
خواجه پیری با بیان این نکته که بعد از سال ها فعالیت در حوزه قرآنی به این نتیجه رسیده ام که جامعه قرآنی با همدلی و همکاری، خودش باید به داد خودش برسد ادامه داد: اختلافاتی که در روند ادغام دو اتحادیه قرآنی، ده سال به طول انجامید نمونه تلخی است که امیدوارم با ادغامی که اخیراً صورت گرفته، هم آن چه که از گذشته فوت شده جبران شود و هم برای آینده برنامه ریزی جامع و تحول آفرین صورت گیرد.
رسیدگی به معیشت جامعه قرآنی از ضروریات است
این مدیر با سابقه قرآنی گفت: نظام می بایست برای امثال قاریان و حافظان و سایر فعالان قرآنی که افراد توانمندی هستند و تعدادشان هم اندک است، بستر اشتغال متناسب را فراهم کند تا ایشان با فراغ خاطر بتوانند به فعالیت های تخصصی خود بپردازند، اما متأسفانه اهتمامی در این زمینه دیده نمی شود.
وی ادامه داد: محدودیت های بوجودآمده در اثر شیوع کرونا و تعطیلی بخشی از فعالیت‌های قرآنی، موجب شده که عزیزان مدرس قرآن و قاریانی که صرفاً به این امر اشتغال داشته اند دچار مشکلات جدی مالی بشوند. متأسفانه در این جریان کمترین رسیدگی و مساعدت به فعالان و مؤسسات قرآنی انجام شده است. توقع از دولت اسلامی، مجلس اسلامی و قوه عدلیه اسلامی که بحمدالله مدیران ارشد آن قرآنی هستند، بیش از این است. هزینه کردن برای توسعه و ترویج قرآن، در واقع سرمایه گذاری است نه هزینه کرد. قرآنی شدن جامعه، از آسیب های اجتماعی جلوگیری می کند و زمینه سازی می کند برای حیات طیبه.
جامعه قرآنی، از تحرک لازم برخوردار نیست
محمدعلی خواجه پیری ادامه داد: این یک واقعیت است که قرآنیان، تحرک و پویایی لازم را ندارند. لازمه جلب و جذب حمایت از طرف نظام این است که با همدلی و انسجام داخلی، مطالبات به حق جامعه قرآنی را مطرح و به صورت جدی دنبال کنیم. ما در این بخش ضعیف هستیم.
این پیشکسوت قرآنی در فراز دیگری از صحبت های خود خاطرنشان کرد: ما بخش دولتی قرآنی داریم، بخش مردمی قرآنی هم تحت عنوان مؤسسات و تشکل ها داریم، اما اشخاص حقیقی قرآنی ساماندهی مشخصی ندارند، لذا جامعه قرآنی به معنای متداول، عملاً در بخش فعالان و افراد حقیقی قرآنی محقق نشده است. با تشکیل جوامع قرآنی عصر در استان ها توسط بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء، حرکت خوبی در این زمینه انجام شده که می بایست تکمیل شود.
متأسفانه کارهای تبلیغیِ کوتاه مدت، به برنامه ریزی های بلندمدت ترجیح داده می شود
این خادم قرآن گفت: در تصمیم سازی و تصمیم گیری برای فعالیت ها و برنامه های بلندمدت، عملکرد خوبی نداشتیم و غالباً پرداختن به کارهای تبلیغی کوتاه مدت و زودبازده ترجیح داشته است.
طرح آموزشی-تربیتی اسوه ویژه قاریان و حافظان نوجوان، نمونه موفقی از اعتماد به یک برنامه بلندمدت است. در این طرح، ان شاءالله ظرف چند سال آینده شاهد ظهور گروهی از قاریان و حافظان برجسته و متخلق خواهیم بود که به عنوان مبلغین جریان ساز فعالیت خواهند کرد.
با همدلی و گوش به فرمان رهبری می توانیم کارهای بزرگ انجام دهیم
محمدعلی خواجه پیری در پایان صحبت های خود با اشاره به ظرفیت های عظیمی که در دسترس است افزود: صداوسیما، شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حوزه های علمیه، سپاه پاسداران، نیروهای مسلح، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، شورای عالی قرآن، اتحادیه تشکل های قرآنی، آموزش و پرورش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ستاد اقامه نماز، دانشگاه ها، ایکنا و... ظرفیت های بسیار خوبی هستند که در اختیار داریم. اگر همه پای کار بیاییم، وفاق داشته باشیم و گوش به فرمان مقام معظم رهبری که پرچم دار واقعی قرآن هستند حرکت کنیم، آن وقت انجام کارهای بزرگ قرآنی سهل خواهد بود.
به عنوان یک برادر کوچک عرض می کنم که مراقب باشیم فرصت ها را از دست ندهیم که اگر از دست رفت به پشیمانی و تأسفی مبتلا می‌شویم که ممکن است هیچ وقت امکان جبران فراهم نشود.
هنر قرائت، همپای هنر مداحی رشد نکرده است
بنابراین گزارش، سیداحمد مقیمی، قاری ممتاز و میهمان این برنامه حیات طیبه به بیان بخشی از دغدغه های خود پرداخت و گفت: فعالیت های قرآنی در بخش هنری و تبلیغی با همه توفیقاتی که در سال‌های گذشته داشته، اما به جایگاه بایسته خود نرسیده است. در یک مقایسه ساده با رشته مداحی، می توان به این موضوع پی برد. آن چه در آمار و گزارش ها منعکس می شود خیلی خوب است، اما وقتی به صورت میدانی و عملی بررسی می کنیم می بینیم وضعیت به گونه دیگری است. به عنوان نمونه بنده توفیق داشتم دو سه سال پیش، به همراه تعدادی از قاریان ممتاز قرآن برای تلاوت در محافل قرآنی استان چهارمحال و بختیاری حضور یافتم. در حاشیه محفلی که در یکی از مناطق این استان برگزار شد عنوان می‌کردند که در طول چهار دهه پس از پیروزی انقلاب، این اولین محفل قرآنی است که در این شهر برگزار می شود! چرا باید این گونه باشد؟
برنامه های قرآنی در کشورمان دولتی شده، به طور مثال در اکثر دستگاه ها و ادارات، دارالقرآن تأسیس کرده‌اند؛ این ظاهراً خوب است اما وقتی آن را با حوزه مداحی مقایسه می کنیم که از چنین امکانی برخوردار نبوده و یا خودشان نخواسته اند، می بینیم چون امر مدح اهل بیت(ع) در بستر مردمی رشد کرده، با استقبال گسترده آحاد جامعه روبروست، اما در مورد قرائت قرآن این طور نیست.
لزوم پرهیز از برخورد تشریفاتی با هنر تلاوت
این قاری ممتاز ادامه داد: به نظرم قاری و حافظ قرآن و هنر او که تلاوت است، آن طورکه شایسته است دیده نمی شود و مورد توجه قرار نمی گیرد. متأسفانه با هنر یک قاری و حافظ به صورت تشریفاتی برخورد می شود؛ مثلاً این که در ابتدای جلسات، دوسه دقیقه قرآن بخواند! یا در صداوسیما تلاوت و اذانش پخش شود. آیا استفاده از قاریان و حافظان باید منحصر به همین میزان باشد؟ اصولاً رسالت یک قاری و حافظ صرفاً به همین مقدار خلاصه می شود؟ اگر غیر این است پس چرا ساماندهی لازم در این عرصه صورت نمی گیرد؟
یکی از پیشنهادات بنده این است که قاریان ممتاز قرآن در یک سازماندهی مناسب به مناطق محروم اعزام شوند تا هم به رسالت و وظیفه خود عمل کرده باشند و هم بدین وسیله گام جدی و مؤثر جهت ترویج قرآن برداشته شود.
قاری و حافظی که اهتمام به آموزش ندارد، قاری و حافظ نیست
مقیمی با اشاره به تأکید استاد مرحوم علی اربابی که معتقد بودند قاری و حافظی که جلسه آموزش قرآن ندارد، قاری و حافظ نیست، افزود: ایشان متذکر می شدند که وظیفه اصلی یک قاری و حافظ، نشر و ترویج و آموزش قرآن است و توقع از یک قاری قرآن این است که موضوع آموزش و برگزاری جلسه قرآن را حداقل در خانواده خودش دنبال کند.
وظیفه قاریان و حافظان قرآن
سیداحمد مقیمی در پاسخ به این سؤال که نقش خود قاریان و حافظان در رفع آسیب ها و نارسایی های حوزه قرائت و حفظ قرآن چیست؟ گفت: همه قاریان و حافظان و دوستان دیگری که در بخش های هنری قرآنی مشغول فعالیت هستیم در لبه تیغ حرکت می‌کنیم؛ از یک طرف اقتضای کار ما این است که دوست داریم هنرمان دیده بشود، طرف دیگر، بخش معنوی موضوع است که اصل هم همان است و مراقبت ویژه لازم دارد.
همواره دغدغه و نیت من به عنوان یک قاری قرآن این است که بتوانم قرائتی انجام دهم تا دلی بلرزد و متوجه خداوند متعال شود. به نظرم مسئولیت و مأموریت اصلی ما قاریان قرآن همین است. اگر آن را درست انجام دهیم، بقیه مسائل حل می‌شود.
لازم به ذکر است، در چهارمین برنامه حیات طیبه، سیداحمد مقیمی به تلاوت آیاتی از سوره انسان پرداخت. پخش کلیپ گزیده برنامه قبل باحضور سیدمهدی سیف، کلیپ معرفی و آشنایی با فعالیت های دکتر محمدعلی خواجه پیری، تواشیح اسماءالحسنی توسط گروه اهل بیت(ع) و دعای ختم قرآن توسط سیدمحمدصادق صالحی از پیشکسوتان قرآنی گیلان که در رمضان المبارک سال ١٣٩۴ در حضور رهبر معظم انقلاب اجرا شده بود، از دیگر بخش های این برنامه بود.
نظر شما