خانواده ایرانی به سبک «صباحی ها»

خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : این روزها انتخاب فیلم و سریال برای تماشا از فرط فراوانی دشوار شده است. از تلویزیون گرفته تا شبکه نمایش خانگی و تا وی ا دی ها همه در حال تولید، دوبله و نمایش آثار متعدد داخلی هستند؛ به گونه ای که هر روز می توان آثار تازه ای را دید که در جدول تازه های این منابع قرار می گیرد.

فزونی فیلم و سریال در این سال ها و دسترسی آسان به آن ها ممکن است خاطره چند سال قبل و دشواری دستیابی به آثار متنوع را از یاد برده باشد. سال هایی که شبکه های تلویزیونی و بالطبع تولیدات آن ها بسیار محدود بود و برای بهره مندی از شبکه نوپای نمایش خانگی هم باید فیلم ها را در قالب وی اچ اس کرایه می کردیم. با این همه تلاش برای یافتن یک فیلم و تماشای آن در زمانی محدود انگار لذتی داشت که امروز دیگر خبری از آن نیست.

اما در سال هایی که ذکر آن رفت، تلویزیون نقشی بی بدیل در پرکردن اوقات فراغت عموم مردم داشت. آن وقت ها مثل امروز نمی شد با اتصال به اینترنت، فیلم ها و سریال های تلویزیونی را هم دانلود و مشاهده کرد. در آن زمان هر قسمت سریال های تلویزیون، یک پخش اصلی داشت و یک بازپخش. به همین خاطر علاقه مندان یک سریال هر طور شده خود را به زمان پخش آن می رساندند و دورهمی به تماشا می نشستند.

در میان سریال سازان آن دوران تلویزیون برخی نام ها بیش از بقیه بر سر زبان ها بود. آن ها که توانایی ساخت آثاری را داشتند که می توانست گروه های سنی مختلف را با خود همراه کند. سریال هایی که همه اعضای خانواده از کوچک و بزرگ را در زمان پخش گردهم می آورد و ساعاتی خوش برای آن ها می ساخت. «بیژن بیرنگ» و «مسعود رسام» را باید در زمره این سریال سازان دسته بندی کرد. دو دوست همراه که از دهه شصت به بعد با آثارشان بخش مهمی از خاطرات دیروز ما را ساختند. از سریال های خانوادگی تا مجموعه های مرتبط با کودکان و نوجوانان که هر یک تصویری ناب از زندگی ارائه می داد و آینده را روشن تر تصویر می کرد. بیرنگ در جایی تعریف می کرد در زمان جنگ و بمباران، فعالیت تیم برنامه ساز کودک و نوجوان او چنان طولانی می شد که آن ها خود درهای استودیو تولید را قفل می کرده اند.

آن ها که تولیدات تلویزیونی دهه شصت و هفتاد بیژن بیرنگ و مسعود رسام را به خاطر دارند، تایید می کنند که این مجموعه ها از تاثیرگذارترین تولیدات آن سال های تلویزیون به حساب می آمده است. «همسران»، «دنیای شیرین»، «دنیای شیرین دریا»، «مجید دلبندم» و ... تنها تعدادی از سریال های محبوب این دو فیلمساز است. اما در میان همه آثار شاید «خانه سبز» ماندگارترین آن ها باشد. سریالی که قرار است پخش آن از امشب 15 شهریورماه ساعت 20 بار دیگر از شبکه نسیم آغاز شود.

«خانه سبز» در نیمه دهه هفتاد هر هفته چهارشنبه روی آنتن می رفت و تماشاگران را با خود به خانه «صباحی ها» می برد. خانواده ای که همه اعضای آن داستان شخصی خود را داشتند اما وقتی کنار هم قرار می گرفتند، ملغمه ای ساخته می شد که دیدنی و دوست داشتنی بود.

در این مجموعه از آقاجون و خانوم جون (داریوش اسدزاده و حمیده خیرآبادی) بزرگ خانواده گرفته تا علی کوچولو(آرش نادری) که کوچکترین عضو بود، همگی جایگاهی متناسب در فیلمنامه داشتند و دغدغه شان محترم بود. همین موجب می شد مخاطب سریال از هر طیف سنی که بود با کاراکتر هم سن و سال خود همذات پنداری کند و داستان خود را در آینه شخصیت های سریال جستجو کند. البته در این میان نباید نقش محوری «رضا صباحی» پسر بزرگ خانواده با بازی «خسرو شکیبایی» را نادیده گرفت. نقشی که روایت ماجراهای خانواده صباحی را برعهده داشت و زمینه ای بود برای بروز درخشش بیشتر خسرو شکیبایی.

در این جا شکیبایی در نقش «رضا» در کنار عاطفه(مهرانه مهین ترابی) قرار گرفته بود که پیش از این توانایی بی بدیل خود را در سریال «همسران» بیرنگ و رسام به رخ کشیده بود. رابطه جالب توجه «رضا» و «عاطفه» که از نوع سخن گفتن تا فراز و فرودهای فکری آن ها در سریال نمود داشت را می توان در زمره تصاویر تازه ای دانست که تا آن روز در تلویزیون به نمایش درآمده بود؛ تحولی که بر شکل گیری شخصیت های تازه و متنوع در سریال های تلویزونی راه گشود. 

در کنار این ها، حضور «رامبد جوان» در خانه سبز زمینه ای برای کسب تجربه و موفقیت های بعدی این بازیگر و کارگردان کمدی در سینمای ایران فراهم کرد. «رامبد» جوان در این سریال خوش درخشید و با بازی قابل قبول در دو جایگاه «فرید» و «جد بزرگوار»  نشان داد که آینده ای روشن پیش رو دارد.

تماشای دوباره «خانه سبز» سال ها پس از تولید آن شاید اندکی دشوار بنماید چرا که مخاطب امروز برای تماشای فیلم و سریال ریتم تندتری می طلبد اما آن چه «خانه سبز» را به مجموعه ای خاطره انگیز و دوست داشتنی بدل می کند، همان چیزی است که امروز کمتر می توان در سریال ها و فیلم ها یافت. خانه سبز نماد «صداقت» و «روراستی» شخصیت هایش است. خوشحالی و عصبانیت شخصیت های این سریال همان معنایی را دارد که نشان می دهد نه فریبی برای رسیدن به مقاصد دیگر. در «خانه سبز» هیچ یک از کاراکترها قربانی رفتار کاراکتر دیگر نیست. قهر و آشتی اعضای خانواده صباحی با یکدیگر از جنس «انسانیت» است. از این جهت صباحی ها تصویر مثالی از خانواده ایرانی می سازند که امروز بیش دیروز به آن محتاجیم.