به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، هدف اصلی قیام امام حسین(ع) را می توان در احیای دین خلاصه کرد. اما نهضت امام حسین(ع) پدیده ای عمیق، چند ماهیتی و چند لایه است که اندیشمندان و صاحب نظران اهداف و انگیزه های متعددی را در به وجود آمدن آن دخیل می دانند. بیعت خواهی یزید و امتناع حضرت از بیعت، امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح امت و مبارزه با فساد از جمله اهداف قیام امام حسین (ع) و وقوع نهضت عاشورا است.
با توجه به اهمیت موضوع خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با «حجت الاسلام محمد پیکری» استاد حوزه در این خصوص به گفت و گو پرداخت.
بررسی ابعاد حادثه عاشورا و قیام امام حسین (ع) چگونه می تواند بازتاب جهانی داشته باشد؟
همانطور که قرآن « ذکری للعالمین» است پیامبر(ص) نیز «رحمه للعالمین» است. و این امکان برای همه ابناء بشر وجود دارد که بتوانند از کوثر زلال معارف پیامبر و آل الله علیهم صلوات الله بهره مند بشوند، این امکان همیشه وجود دارد و این قاعده که « ادل الدلیل علی امکان شیء وقوعه» در این ماجرا حاکم است به این معنا که جهانی بودن قیام اباعبدالله علیه السلام را میتوان در طول تاریخ دید.
از جمله افرادی که از نهضت امام حسین (ع) الگو گرفته اند می توان به «ماهتما گاندی» اشاره کرد که در نجات شبه قاره هند از استعمار انگلستان از واقعه کربلا الگو می گیرد. گاندی در این خصوص گفته است « من زندگی امام حسین (ع) را الگوی مبارزه هندوستان قرار دادهام».
همچنین توماس کارلایل، تاریخ نگار معروف و فیلسوف اسکاتلندی میگوید:« بهترین درسی که از تراژدی کربلا میتوان گرفت این است که حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند؛ آنان با عمل خود روشن کردند که تفوق عددی در جایی که حق با باطل روبه رو می¬شود اهمیت ندارد و پیروزی حسین با وجود اقلیتی که داشت باعث شگفتی من است».
علما چگونه می توانند حقایق قیام عاشورا را برای مردم بیان نمایند؟
امام حسین (ع) با خون خود و خانوادهاش بذر آزادگی و عزت را در بستر تاریخ افشاند و این نخستین حرکت عملی است که باید از نهضت عاشورا و امام حسین (ع) بگیریم. بنابراین پایبندی به عزت و آزادگی در رفتار، منش و زندگی روزمره و در تعاملات اجتماعی باید در اولویت باشد. علما باید با رفتار عملی خود حقایق قیام عاشورا را برای مردم بازگو کنند. خداوند در قرآن می فرماید: « یا ایها الذین آمنوا لم تقولون ما لا تفعلون» ای کسانی که ایمان آوردهاید چرا چیزی میگویید که انجام نمی دهید. از این رو علما باید حق جویی و حق مداری امام حسین (ع) را به صورت عملی برای مردم تبیین کنند. با این روش و رویکرد حقایق عاشورا به خوبی در سطح جامعه تبیین خواهد شد.
شان و شخصیت والای حضرت سید الشهدا (ع) موجب شده تا سایر شخصیتهای موثر در قیام عاشورا، تحت الشعاع قرار گیرند یا کمتر به آنها توجه شود، در این زمینه چه باید کرد؟
در مقام عبرت اندوزی و درس آموزی خیلی خوب است که از مکارم اخلاق و حسن عقاید اصحاب ابا عبدالله سلام الله علیهم اجمعین سخن بگوییم، اما باید دائما متذکر باشیم به اینکه « این همه آوازهها از شه بود.» بنابراین اگر فضیلتی در اصحاب می بینیم و آنرا برای دیگران تبیین میکنیم، باید در کنار این معنا باشد که همگی آئینه نور امام حسین (ع) بودند و هر آئینه به اندازه ابعاد و سعه وجودی خودش، نور خورشید را منعکس میکند. در کنار پرداختن به امام حسین (ع) باید به ویژگی ها و خصوصیات اصحاب امام حسین (ع) که در واقعه کربلا حضور داشتند نیز مطالبی بیان شود. همه اصحاب امام حسین (ع) که در واقعه کربلا حضور داشتند، همه ادب داشتند اما ادب قمر بنی هاشم امر دیگری است. همه وفادار بودند اما وفاداری حر امر دیگری است. ما باید در خلال بازخوانی واقعه عاشورا این حقایق را نیز یادآوری کنیم.
چرا قیام امام حسین (ع) را حماسه می نامیم؟
یادآوری و تاکید بر اهداف قیام امام حسین (ع) بسیار مهم است چراکه امام حسین (ع) درخصوص هدف واقعه کربلا می فرمایند: «لطلب اصلاح امت جدی و ارید ان آمر بالمعروف و النهی عن المنکر». یعنی تکلیف است که انحرافات جامعه را در ایام محرم اصلاح کنیم. به معروف ها امر کنیم و از منکر نهی کنیم. امام حسین (ع) نیز بر احیای امر به معروف و نهی از منکر در جامعه و اصلاح جامعه براساس آن تاکید دارند.
اصرار علمای دین به حماسه بودن قیام سالار شهیدان برای آن است که صاحب حق شجاع برای اصلاح امت، مورد ظلم واقع شده و هرگز مظلومیتی که حکایت از ضعف و حقارت داشته باشد در کار نبوده است. در کربلا صاحبان حقی به شهادت رسیدند که صلابت آنان در حمایت از حق و شجاعت آنها در میدان مبارزه و شان و عزت آنها حتی به هنگام اسارت، هرگز ضعف و حقارتی را تداعی نمیکند بلکه سرتاسر بزرگی و سربلندی سرافرازی را به اثبات رسانده است.
نظر شما