عزاداری‌های محرم ما را به امام زمان(عج) شبیه می‌کند/ «العجل» گفتن بدون عمل، انتظار کوفی‌صفتانه است

به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن ایام محرم حسینی و به منظور بررسی عواملی که مانع از ختم شدن انتظار منتظران امام مهدی(عج) به عاشورایی دیگر می شود، با حجت الاسلام «محمد صبوحی»، استاد حوزه علمیه و کارشناس مرکز تخصصی مهدویت گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

عزاداری بر مصائب امام حسین(ع) و گرامیداشت واقعه جانسوز کربلا، چه رهاوردی برای جامعه منتظر دارد؟

محرم ماه نزدیک شدن به اهل بیت(ع) است چون با همدردی با آن حضرات(ع) از مسیر گریه بر امام حسین(ع) همانطور که امام زمان(عج) فرمودند: هر روز، صبح و عصر برای جدم سیدالشهداء(ع) گریه می کنم و با این عزاداری ها به امام مهدی(عج) تشبه می یابیم، چنان که حاجی در حج شبیه به ملائکه می شود یعنی همانطور که ملائکه در عرش کعبه را طواف می کنند حاجی در بیت الله الحرام چنین می کند.

به فرموده مرحوم شیخ جعفر شوشتری، خیمه امام حسین(ع) عرفات است، به همان اندازه که در عرفات معرفت ما بالا رفته باشد در منا می توانیم آرزو کنیم. امام صادق(ع) فرمودند: در منا ببین چقدر توشه با خود برداشته ای و به همان اندازه آرزو کن. این یعنی آرزوی ما باید به اندازه استحقاق‌مان باشد.

معرفت هم پلکانی است درست مثل ایمان؛ وقتی قرآن می فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا ...» یعنی در ایمان رتبه هایی است که باید هر چه پیشتر می رویم درجه ایمان ما بالاتر برود در معرفت نیز چنین است و کلاس های مختلفی وجود دارد، اگر در کلاس نخست آن راه یافتید باید پیشتر بروید معرفت امام به این است که جایگاه امام را درست بشناسیم. امام صادق(ع) فرمودند: امامت را بشناس آنگاه دیگر مهم نیست ظهور نزدیک یا دور باشد. چراکه به امام معرفت و به او سنخیت یافته ای، از این رو، خیمه امام حسین(ع) برای منتظران درس های بسیار دارد.

مهمترین درس های خیمه حسینی برای منتظران ظهور امام مهدی(عج) چیست؟

نخست آنکه در این خیمه بنگریم و دریابیم چه شد که عاشورا رقم خورد؟!

اشتراکات و ارتباطات نزدیکی بین امام حسین(ع) و امام مهدی(عج) وجود دارد مثل آنکه حضرت سیدالشهداء(ع) در چرایی قیام کربلا فرمودند: سنت های رسول خدا(ص) مرده و بدعت ها جایش را گرفته است.

در آستانه ظهور هم چنین است و این باعث می شود هر کس هر کاری را به نام دین انجام دهد. در دعای ندبه می خوانیم: «أَیْنَ الْمُدَّخَرُ لِتَجْدیدِ الْفَرائِضِ وَالسُّنَنِ» یعنی کجا است آن ذخيره برای تجديد فريضه و سنت ها.

امام حسین(ع) و امام مهدی(عج)، هر دو امام مامور به قیام هستند لذا وقتی از دیگر ائمه(ع) چرایی عدم قیام مقابل حکام جور را می پرسیدند، همگی مژده و نوید قیام جهانی امام مهدی(عج) را می دادند.

دومین آموزه و معرفت خیمه حسینی برای منتظران چیست؟

دومین شناخت در خیمه معرفت حسینی آن است که بدانیم اگرچه گریه و عزاداری برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) باارزش است اما باید ببینیم چقدر برای یاری امام زمان(عج) آماده شده ایم.

اینکه در زیارت عاشورا دو بار درخواست یاری امام زمان(ع) را می کنیم و یا وقتی همه ائمه(ع) وعده انتقام عاشورا و جنایات کربلا را در زمان امام مهدی(عج) می دهند یعنی باید در خیمه امام حسین(ع) برای گرفتن انتقام ایشان در عصر ظهور آماده شویم و این آمادگی به آن است که در خودمان چقدر آمادگی برای نصرت و یاری امام مهدی(عج) را ایجاد کرده باشیم.

برای آنکه انتظار برای ظهور امام مهدی(عج) نتیجه ای همچون انتظار کوفیان برای آمدن امام حسین(ع) را نداشته باشد، چه باید کرد؟

ابتدا باید بدانیم چرا شمشمیرهای آخته شده برای یاری امام حسین(ع)، در قتل و شهادت ایشان به کار گرفته شد؟؛ چه شد انتظار سال 61 هجری به عاشورای حسینی ختم شد؟ چراکه وقتی مسلم بن عقیل(س)، نامه حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را برای مردم کوفه خواند، آنها از شوق، اشک می ریختند اما بعد چنان کردند که می دانیم ...

درست در انتظار آخرالزمانی همین وضعیت را داریم، امام باقر(ع) می فرمایند: در زمان ظهور کسانی از امام مهدی(عج) فاصله می گیرند، که به نظر می رسید یار حضرت(ع) باشند.

به عبارت دیگر، اینکه در عاشورا بسیاری از شیعیان از خیمه گاه حسینی فاصله گرفتند و در مقابل پیروانی از دیگر ادیان و مذاهب به جبهه امام حسین(ع) پیوستند، هشداری است برای منتظران.

اگر بخواهیم از عاشورا درس عدم جدایی از امام زمان(عج) را بگیریم، راهکار آن واقعه جانسوز در این باره چیست؟

جا دارد همه عزاداران امام حسین(ع) بدانند ادعای بدون اثبات و شعار بدون عمل، مشکل زا است اینکه حرفی بزنیم اما در عمل پایمان لنگ بزند ما را گرفتار و از مسیر یاری امام عصر(عج) جدا می کند.

این هم باز می گردد به آنکه بسیاری از ما دنیا را نقد و آخرت را نسیه می دانیم و این همان تفکر عمرسعدی است.

چنان که در وضعیت اخیر کشور و شیوع کرونا، در کنار تحریم ها، اقشار مختلف از شیوع این بیماری آسیب دیدند، اما در کنار ایثار کادر درمان و حمایت خیران از محرومان و آسیب دیدگان اقتصادی کوید 19، عده ای گرگ صفت هم اجناس را احتکار کردند و قیمت ها را بالا بردند! این به دلیل آن است که اینها فقط دنیای زودگذر را می بینند.

از این رو، ادعای ما باید با عمل ما بخواند بدون عمل منتظرانه، انتظار معنا و فایده ندارد باید امام عصر(عج) را ناظر بدانیم وگرنه جا پای کوفیان گذاشته ایم.

دومین مشکل کوفیان این بود که امام زمانِ خود را دعوت کردند اما قدمی برنداشتند لذا اینکه ما هم «العجل العجل» بگوییم اما قدمی برنداریم، چه فایده ای دارد؟!

خداوند در تعبیری درباره قیامت در قرآن می فرماید: «یَوْمَ یَأْتِی بَعْضُ آیاتِ رَبِّکَ لا یَنْفَعُ نَفْساً إِیمانُها ...»

از این آیه بهره می گیریم که در ظهور هم کسانی بهره مند می شوند که برای وقوع آن، عمل و زمینه سازی کرده باشند؛ لذا اینکه فقط دعا بخوانیم برای ظهور و یاری امام زمان(عج) کافی نیست چنان که صرف نامه نگاری کوفیان فایده و اثر نداشت.

عاشورا از نظر فرصت سازی برای آماده کردن منتظران برای یاری امام مهدی(عج) چه ظرفیت هایی دارد؟ آیا همه می توانند فرصت و توان این یاری را داشته باشند؟

عده ای با این تعبیر که «ما لیاقت یاری امام زمان(عج) را نداریم» از زیر بار مسئولیت شانه خالی می کنند در حالی که باید گفت چرا لیاقت نداریم و چرا این لیاقت را پیدا نکنیم؟

باید توجه داشت همه اصحاب امام حسین(ع) که مثل «حبیب» و «بُریر» نبودند اما حضرت سیدالشهداء(ع) را همراهی کردند ما نیز باید در یاری امام زمان(عج) کوشا باشیم. چه کسی قرار است ایشان را یاری کند؟، نباید بنشینیم و دست روی دست بگذاریم.

حضرت زهرا(س) فرمودند: مَثَل امام مَثَل کعبه است و مردم باید به سراغ او بروند ...

عاشورا به ما می آموزد که همه ما می توانیم در یاری امام عصر(ع) نقش داشته باشیم، عاشورا ثابت کرد از طفل شیرخواره تا نوجوان و جوان، پیرمرد و زنان و حتی دختران خردسال می توانند در خیمه یاری امام معصوم(ع) قرار بگیرند.

اگر از خیمه امام حسین(ع) اینها را نیاموزیم یعنی معرفت ما یا شکل نگرفته یا در پله های نخست آن قرار داریم و باید خود را ارتقاء دهیم.