خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف: یکی از شاخصه های تلاوت زیبا و خواندن قران بر اساس معیارهای مشخصات آشنایی با احکام تجویدی که به دو سطح مقدماتی و پیشرفته تقسیم می شود. این مباحث طی سلسله گزارش‌هایی به صورت مقدماتی تبیین شده تا خوانندگان بتوانند ضمن آشنایی با احکام و قواعد تجویدی قرآن و به زیبایی هر چه بیشتر تلاش کنند.
مخاطبان با کمک این سلسله مباحث که به منظور آشنایی با قرائت و روخوانی قرآن کریم تهیه شده می‌توانند قرآن را به طور صحیح قرائت کرده و از معانی و مفاهیم صحیح آن بهره‌مند شوند. لازم به ذکر است که قرائت در اصطلاح همان تلاوت و خواندن صحیح کلمات قرآن کریم است، به گونه‌ای که از فعل وحی الهی حکایت کند که بر پیامبر بزرگوار اسلام (ص) نازل شده است. فضایل قرآن مجید، فضیلت تلاوت قرآن کریم، آثار تلاوت قرآن آداب تلاوت، ترتیل و مراتب سه‌گانة آن، قرآن و عترت، قاریان قرآن از منظر امام باقر (ع) و آشنایی با حروف الفبا (صامت‌ها و مصوت‌ها) برخی مباحث مطرح شده خواهند بود.
تجوید در لغت به معنای « تحسین-حسن بخشیدن-تکمیل-نیکو گردانیدن » آمده است. با رعایت قواعد تجوید قرآن، آیات الهی زیباتر، شایسته تر و نیکوتر تلاوت خواهند شد.
آشنایی با مراتب تلاوت قرآن کریم
اصولًا قرآن به «ترتیل» نازل شده است و قرائت آن نیز باید براساس «ترتیل» صورت گیرد. ترتیل در لغت عبارت است از«منظم ومرتب کردن». نحوه نزول قرآن به ترتیل بوده است. درسوره مزمل آیه ۴ فرمود:«ورتل القرآن ترتیلا» یعنی:«قرآن را به ترتیل بخوان».در اینجا صحبت از«نحوه قرائت قرآن» است. جالب این که ازپیامبرصلی الله علیه وآله نقل شده است که فرمود:«خداوند دوست دارد قرآن همان گونه که نازل شده است، خوانده شود».
در تفسیروتوضیح لفظ ترتیل بسیارسخن گفته اند.ابن عباس گوید:«یعنی قرآن را بیان کن، آشکار وهویداساز»ومجاهد گوید:«آن را با تأنی بخوان» وازضحاک نقل است:«آن راحرف،حرف بخوان چنان که خداوند می فرماید در قرائت مکث وتأنی کن وحروف وکلمات را از یکدیگر جداساز»(درهم ومغشوش مخوان).
به نظرمیرسد جامع ترین تعریف ازمولای متقیان امام علی بن ابی طالب علیه السلام به ما رسیده است.ایشان در پاسخ سوالی در این زمینه فرمودند: «الترتیل اداءالحروف وحفظ الوقوف» یعنی: «ترتیل عبارت است ازاداء صحیح حروف وحفظ و رعایت موارد وقف».
ازمجموعه آیات ونیز تعاریف مختلف،ترتیل در قرائت را میتوان چنین تعریف کرد:«خواندن قرآن به صورت صحیح شمرده و با تآنی، همراه با تدبر در معانی آیات». به بیان دیگر، قرآن چنان خوانده شود که تمامی قواعد تجوید و وقف وابتداء رعایت گرددواز نامفهوم شدن معانی و مفاهیم آیات اجتناب گردد. بنابراین قرآن به هر سرعتی که خوانده شود، نهایتا نباید ازچهارچوب «ترتیل» خارج گردد.
قرائت آیات قرآن همراه با رعایت اصل«ترتیل»سه مرتبه دارد:
١-تحقیق ٢- تدویر ٣- تحدیر(حدر)
این تقسیم بندی عمدتاً ناظر به تفاوت در «سرعت» قرائت است؛ اما بدیهی است که کیفیت اداء قواعد هم درسرعت های مختلف دستخوش تغییر میشود.
نظر شما