به گزارش خبرگزاری شبستان، پنجمین جلسه تلاوت و تفسیر قرآن کریم با حضور دکتر سیما سادات لاری معاون فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت و مدیران و کارکنان این معاونت در سالن جلسات معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت برگزار شد.
«محمدمهدی بحرالعلوم» در بیان معانی و موضوعات مورد بحث در آیات ۲۶ تا ۳۶ سوره اسراء، گفت: این آیات بایدها و نبایدهای مهمی را در دل خود جای داده است که خطاب برخی از این بایدها و نبایدها به شخص پیامبر(ص) است و برخی نیز عمومی و مردم را مورد خطاب قرار می‌دهد اما این که کدام یکی از اوامری که خداوند در قرآن به پیامبر بیان داشتند جنبه عمومی پیدا می‌کند را فقها و مفسران در خصوص آن نظر می‌دهند و اجتهادی است.
رییس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت با اشاره به آیه ۲۶ سوره اسراء بیان داشت: در این آیه آمده است «وَآتِ ذَا الْقُرْبَیٰ حَقَّهُ وَالْمِسْکِینَ وَابْنَ السَّبِیلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِیرًا»آیه ۲۶ سوره اسراء یک دستور اقتصادی است یعنی حق نزدیکان، مساکین و در راه ماندگان را ادا کنید. در زمان گذشته افراد زیادی سفر می‌کردند که به دلیل مخارج سفر امکان اداره زندگی را نداشتند. حال این‌که ذی القربی به معنای نزدیکان پیامبر است یا نزدیکان عموم مردم که باید حقشان ادا شود، مفسران اعتقاد دارند هر دو معنا درست است. ما نسبت به برخی نزدیکان (شوهر نسبت به زن، پسر بزرگتر نسبت به پدر، ارث نسبت به ورثه و...) وظیفه شرعی داریم.
وی به معنای کلمات تُبَذِّرْ تَبْذِیرً اشاره کرد و با بیان این‌که بذر یعنی پاشیدن و تبذر یعنی ریخت و پاش، گفت: قرآن می‌فرماید ریخت و پاش نکنید این تبذیر و اسراف مفهومی بیش از اسرافی دارد که در ذهن ما است، اسراف یعنی نعمت خداوند را در جایی غیر از آن جا که باید استفاده کنیم. در آیات قرآن گناه کردن هم اسراف است و مسرفین به معنای گناه کاران است. در این آیه آمده است که حق هر کس را در جای خودش باید استفاده کنید.
کسانی که تبذیر می‌کنند و اموال را در غیر جای خود مصرف می‌کنند برادر شیطان و در مسیر شیطان هستند
این مقام مسؤول به آیه«إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کَانُوا إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ ۖ وَکَانَ الشَّیْطَانُ لِرَبِّهِ کَفُورًا» اشاره کرد و گفت: در این آیه ترکیبی عاطفی آمده است و حقوقی در آن دیده شده به این معنا که کسانی که تبذیر می‌کنند و اموال را در غیر جای خود مصرف می‌کنند این‌ها برادر شیطان و در مسیر شیطان هستند. کلمه شیطان که در این جا جمع بسته شده یعنی هر موجود غیرقابل کنترل. شیطان لفظ عمومی است و برای هر موجودی که غیر قابل کنترل و غیر قابل اداره است ما از لفظ شیطان استفاده می‌کنیم. این شیطان ممکن است در میان انسان‌ها نیز باشند یعنی برخی انسان‌ها نیز کار شیطان را انجام می‌دهند و شیطنت می‌کنند.
خداوند ما را بر اساس آن‌چه که داده است مواخذه خواهد کرد، به همین دلیل برخی از قرار گرفتن در جایگاه‌های مهم دنیوی در زمان مطالبه کردن خداوند پشیمان می‌شوند.بحرالعلوم یه آیه ۲۸ سوره اسراء اشاره کرد و افزود: «وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّکَ تَرْجُوهَا فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَیْسُورًا» در این آیه خداوند به پیامبر می‌فرماید با کسی که به نزد تو آمد و نیازی داشت و تو پولی نداری به او بدهی؛ درست صحبت کن، دلش را نشکن و او را از خود مرنجان. یعنی اگر اکنون نمی‌توانی نیاز فقیر و مسکین را تامین کنی با او بد حرف نزن و او را از خودت مران بلکه قول میسور یعنی قول با احترام و محبت به او بده.
رییس مرکز قرآن و و عترت وزارت بهداشت اضافه کرد: در ادامه کلام الله می‌فرماید: «وَلَا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلَیٰ عُنُقِکَ وَلَا تَبْسُطْهَا کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا» این عبارت قرآنی یک عبارت برای تنظیم اقتصادی زندگی، محیط کاری، جامعه و ... است که می‌فرماید نه دست خودت را بر گردنت ببند یعنی نه خساست کن و نه خیلی دست و دل بازی داشته باش؛ اگر میانه روی نکنی حسرت زده خواهی شد و اگر انفاق نکنی مورد ملامت قرار می‌گیرید.
رزق فقط رزق دنیایی و مادی نیست بلکه فراتر از مادیات است
بحرالعلوم افزود: در ادامه می‌فرماید: «إِنَّ رَبَّکَ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَشَاءُ وَیَقْدِرُ ۚ إِنَّهُ کَانَ بِعِبَادِهِ خَبِیرًا بَصِیرًا» موضوع رزق در قرآن بسیار فراگیر است و بسیار به آن پرداخته شده است. خداوند می‌فرماید: رزق شما در دست من است و من رزق را به هر کسی که بخواهم می‌دهم. البته بدانیم رزق فقط رزق دنیایی و مادی نیست بلکه فراتر از مادیات است. خداوند در قرآن می‌فرماید ما به هر کس بخواهیم دختر، پسر یا هر دو را می‌دهیم و هر کس را بخواهیم عقیم می‌کنیم، این رزق است. علم، جوانی، زیبایی، سلامت، امنیت و ... نیز رزق است.
وی با بیان این‌که خداوند ما را بر اساس آن‌چه که داده است مواخذه خواهد کرد، گفت: به همین دلیل برخی از قرار گرفتن در جایگاه‌های مهم دنیوی در زمان مطالبه کردن خداوند پشیمان می‌شوند.
این مقام مسؤول به آیه ۳۱ سوره اسراء اشاره کرد و بیان داشت: «وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَکُمْ خَشْیَةَ إِمْلَاقٍ ۖ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُمْ ۚ إِنَّ قَتْلَهُمْ کَانَ خِطْئًا کَبِیرًا» این آیه می‌فرماید فرزندان خود را از ترس فقر نکشید که این آیه از قرآن کریم نیز ریشه در اقتصاد دارد. ما آیات اقتصادی بسیاری در قرآن داریم که به اقتصاد اشاره دارد از جمله بزرگترین این آیات در خصوص احکام تجارت است و در سوره بقره قرار دارد.
این فعال قرآنی اضافه کرد: دو شکل فرزند کشی در جاهلیت در قرآن کریم ذکر شده است که یکی از این دو دختر کشی بوده است. یک قبیله در عرب بعد از جنگ و پیروزی، زنان و فرزندان قبیله شکست خورده را به اسارت می‌برد، بعد از صلح، زنان به سمت قبیله خود بازنگشتند که مردان این قبیله در جواب، فرزندان دختر خود را می‌کشتند و زنده به گور می کردند. دومین نوع، قتل فرزند خانواده‌های فقیر است که برای کم کردن فقر فرزند خود را می‌کشتند که هر دوی این موارد در قرآن ذکر شده است.
بحرالعلوم با بیان این‌که قرآن به زیبایی می‌فرماید اگر کسی خطا کند برخورد با آن خطا نباید خودش خطا باشد، ابراز داشت: اسلام با این تفکرات جاهلانه مبارزه کرد و حقوق زنان و جایگاه زنان را ارتقا و رشد داد البته اکنون این نوع فرزند کشی وجود ندارد اما فرزند دار نشدن به دلیل فقر دیده می‌شود.
وی به آیه «وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ ۗ وَمَنْ قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلَا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا» اشاره کرد و گفت: این آیه می‌فرماید کسی را مگر به حق نباید بکشید هر کس مظلوم کشته شود ولی‌دم او می‌تواند ادعا کند. اگر کسی از شما کشته شد نمی‌توانید چندین نفر از آنها را بکشید یا نمی‌توانی کسی را که بنا است بر اساس حکمش کشته شود سیلی بزنید بلکه احکامی وجود دارد و طبق آن حقوق باید رفتار کنید و اسراف نکنید.
آن‌چه را بر سر آن پیمان می‌کنید، کامل ادا کنید
وی به اشاره به آیه «وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ حَتَّیٰ یَبْلُغَ أَشُدَّهُ ۚ وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْئُولًا» افزود: قرآن می‌فرماید: حق ندارید در مال یتیم تعدی کنید اگر کسی یتیم است و خودش نمی‌تواند در اموال خود تصرف کند شما می‌توانید از مال او برای اداره زندگی او استفاده کنید. «وَأَوْفُوا الْکَیْلَ إِذَا کِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِیمِ ۚ ذَٰلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا» در اینجا عهد مورد سؤال و مواخذه است، کیل یعنی پیمانه؛ قرآن می‌فرماید وقتی پیمان می‌کنید چیزی را، کامل ادا کنید وفا کنید و ترازوی شما صاف باشد.
رییس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت به آیه ۳۶ سوره اسراء اشاره کرد و گفت: قرآن در این آیه می‌فرماید: «وَلَا تَقْفُ مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولَٰئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا» آن‌چه که به آن علم نداری از آن پیروی نکن. گوش، چشم و دل یعنی آن‌چه که بشنوید، ببینید و بپذیرید مورد سؤال قرار می‌گیرند. محکم حرف بزنید و محکم بپذیرید مخصوصا کسانی که مسؤولیت بیشتری دارند و آبرو، هویت و شخصیت دیگران را در دست دارند.
این فعال قرآنی به آیه «وَلَا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحًا ۖ إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَلَنْ تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا» اشاره کرد و گفت: آیه ۳۷ سوره اسراء می‌فرماید: هر کسی که هستی با تکبر روی زمین راه نرو، پیامبر (ص) زمانی که در جلسه‌ای حضور داشتند گرد می‌نشستند به نحوی که تازه واردان متوجه نمی‌شدند پیامبر(ص) و رییس این قبیله و این جلسه کیست. خداوند در ادامه خطاب به متکبران می‌فرماید: تو که زمین رو نشکافتی و به کوها نرسیدی در برابر خدا و بندگان او تکبر نکن
نظر شما