خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : وقتی موج نخست کرونا جهان را درنوردید، بسیاری بر این عقیده بودند که شیوع این ویروس نیز همچون بیماری های گذشته زودگذر خواهد بود، به زودی واکسن های کرونا به بازار می آید و از ابتلا و مرگ و میر آن جلوگیری می شود. شاید به همین خاطر بود که وقتی موج اول کرونا اندکی کنترل شد و آمار مرگ و میر کاهش یافت، بسیاری از کشورها محدودیت های اجتماعی خود را کاهش دادند و کوشیدند جامعه را به حالت عادی نزدیک کنند. موج دوم کرونا اما بار دیگر بسیاری از معادلات را برهم زد تا بار دیگر شاهد افزایش محدودیت های اجتماعی در بسیاری جوامع باشیم.
در مرحله اول وقتی کرونا کنترل شده به نظر می رسید، دولت ها با این توجیه منطقی که نمی توان کسب و کارها را در طولانی مدت تعطیل نگاه داشت، مردم را به افزایش فعالیت اقتصادی و اجتماعی با رعایت نکاه بهداشتی ترغیب کردند. در واقع دولت ها در این اندیشه بودند که توان حمایت مالی از آسیب های گسترده اقتصادی کرونا بر اقشار مختلف را ندارند؛ از این رو از بازگشایی کسب و کارها استقبال کردند.
آن چه امروز با افزایش آمار ابتلا به کرونا در کشورهای مختلف جهان مشاهده می شود گویای این نکته است که نمی توان به زودی انتظار پایان این اپیدمی و رهایی از شر این ویروس را داشت. کرونا حداقل در ماه های آینده همراه ما خواهد بود و گسترش دوباره آن در ماه های سرد سال بسیار محتمل است. حال در این میان این پرسش مطرح می شود که راهکار پیش روی کشورها برای مصونیت مردم از کرونا در عین مصون ماندن اقتصاد از رکود چیست؟
دولت هایی که در ابتدای همه گیری کرونا، با این پدیده همچون بحران اقتصادی موقت روبرو شدند و با اعتماد به نفس سیاست های انبساطی در پیش گرفتند امروز با فراگیری دوباره کرونا، نه تنها موفقیت چشمگیری کسب نکرده اند بلکه باید در انتظار تورم ناشی از سیاست های مالی خود باشند. بنابراین باید پذیرفت که ساده ترین راه حل، غالبا بهترین راه حل نیست.
از سوی دیگر در نظر گرفتن تاریخی برای پایان کرونا، حداقل امروز ساده اندیشانه به نظر می رسد، به همین خاطر باید به راهکارهای بلندمدت و پایدار برای رویارویی با این بحران و بحران های محتمل پیش رو اندیشید.
یکی از این راهکارها مصونیت مردم و اقتصاد از طریق گسترش زیرساخت های فضای مجازی است. در همین ماه های گذشته همگان دیدند که اگر فضای مجازی نبود چه بر سر جهان می آمد. دنیایی را تصور کنید که تاریکی آن را فراگرفته و هیچ روشنایی در آن نیست، در این شرایط همه چیز مختل خواهد شد. نه امکانی برای اطلاع رسانی وجود دارد و نه زمینه ای برای فعالیت. این مثال شباهت بسیاری به همه گیری کرونا در جهانی دارد که از فضای مجازی بی بهره است. اگر در شرایط کنونی جهان بهره مندی عمومی نسبی از فضای مجازی نبود شیوع بیش از پیش کرونا به هیچ وجه دور از انتظار نبود.
به هر روی سرمایه گذاری کشورهای مختلف جهان بر بستر اینترنت و فضای مجازی در سال های گذشته، امروز به کمک آن ها آمده تا از تبعات اجتماعی و اقتصادی شیوع کرونا بکاهد. هر کشوری که سرمایه بیشتری صرف این زیرساخت ها کرده، امروز بهره بیشتری از آن می برد و هر که غافل بوده باید با چالش های پیش رو دست و پنجه نرم کند.
به طور مثال وقتی در ماه های اخیر کسب و کارهای سنتی به خاطر تعطیلی پیاپی بسیار متضرر شدند، کسب و کارهای مبتنی بر اینترنت اگر از سود سرشار بهره مند نشدند، حداقل آسیب جدی ندیدند. به همین نسبت آن ها که فضای کاری شان بر بستر اینترنت شکل گرفته بود، فرصتی برای دورکاری داشتند اما دیگران عملا چاره ای پیش نیافتند.
همه آن چه گفته شد، تنها گوشه ای از نقشی است که بستر مجازی در دوران کرونا بر دوش گرفته و به پیش می برد. نظاره آن چه این روزها بر جهان می گذرد ما را به این قطعیت می رساند که تصور آینده بشر و حفظ حیات روی کره زمین بدون یاری گرفتن از تکنولوژی ارتباطات و فضای مجازی امکان پذیر نیست.
زمینی که در آن زندگی می کنیم به خاطر دخالت های بیش از اندازه بشر در دهه های گذشته آبستن حوادث فراوانی است که شاید کرونا هم یکی از آن ها باشد. در این شرایط آینده ارتباطات و اقتصاد جهانی به بسترهای نیاز دارد که بتوانند در شرایط بحران نیز کارکرد فعالانه خود را حفظ کنند. به همین منظور باید از همین حالا با عبرت گرفتن از تجربه امروز، به گسترش شبکه های ارتباطات بیاندیشیم. کسب و کارها نیز باید فعالیت خدماتی خود در بستر مجازی را سرعت بخشند. فراتر از همه این ها، هر فرد به عنوان عضوی از جامعه جهانی باید مهارت ارتباط در فضای مجازی به همراه بهره گیری فردی از تکنولوژی را بیاموزد تا در صورت لزوم بتواند نیازهای اورژانسی خود را برطرف کند.
این روزها عصر کروناست؛ دورانی که همه معادلات جهانی را تحت تاثیر خود قرار داده و آینده بشر را تغییر خواهد داد. بهتر است امروز کاری که از دستمان برمی آید انجام دهیم تا فردا مجبور به آن باشیم.
نظر شما