«دریاچه عروس» آلوده از بی‌مبالاتی مسافران/ شکواییه «حلیمه جان» از تعیین حریم اراضی

خبرگزاری شبستان_رشت، مهری شیرمحمدی؛ روستای «حلیمه جان» خسته از بی‌مبالاتی‌هاست، اگر بکر و ناشناخته می‌ماند، خیالش راحت‌تر بود. از زمانی‌که دوربین‌های تلفن همراه و فضای مجازی به کمک معرفی ناشناخته‌های طبیعت گیلان آمد، دیگر نه حلیمه جان، آسوده ماند و نه دریاچه عروس، پاکیزه.

تا چند سال پیش مسافرانی که قصد سفر به گیلان را داشتند، کمتر پیش می‌آمد که برای توقف، مناطق کوهستانی مسیر اتوبان قزوین- رشت را انتخاب کنند و بیشتر حریم جاده و یا در نهایت «پارک جنگلی درنیکا»، استراحتگاه کوتاهی در کنار سپیدرود برای آنان بود. ولی از وقتی حلیمه جان با دریاچه زیبایش بر سر زبان‌ها افتاد، مکان جدیدی برای ریخته شدن زباله مسافران بی‌مسئولیت هم پیدا شد.

«حلیمه جان» روستایی زیبا از توابع بخش رحمت آباد واقع در شهرستان رودبار است. تابلوی روستای حلیمه جان پیش از رسیدن به تونل رودبار در مسیر قزوین به رشت نصب شده است و ورودی جاده شالیزارهایی است که بخش زیادی از آن با احداث اتوبان از بین رفت.

برای رسیدن به دریاچه عروس باید جاده باریک پیچ در پیچی را که به بالای کوه می‌رسد، طی کنید. از بالای کوه می‌توانید شالیزارهای پایین دست و سپیدرود را که از شکاف کوه‌های البرز عبور کرده و به سمت جلگه می‌رود، ببینید. با پایان یافتن جاده باریک، دشت وسیعی روبرویتان ظاهر می‌شود که در میانه آن دریاچه بزرگی قرار دارد. دریاچه‌ای که به‌خاطر زیبایی بی‌نظیرش به «دریاچه عروس» معروف شده است.

دورتا دور این دریاچه درختانی است که تصویرشان بر آب می‌افتد. انعکاس نور خورشید بر وسط آب دریاچه به‌قدری زیباست که گویا بارانی از نور بر سطح دریاچه می‌تابد. قایق‌های پدالی و بادی، گردشگران را به عمق دریاچه می‌برند. لاک پشت‌ها و مارهای آبی که حریم امنشان به مخاطره افتاده، با کوچک‌ترین ایجاد موجی، خود را زیر آب پنهان می‌کنند و با اندک سکوتی دوباره از آب بیرون می‌آیند.

یکی از اهالی حلیمه جان درباره وجه تسمیه این دریاچه می‌گوید: رنگ این دریاچه در ساعت‌های مختلف روز و یا در فصل‌های مختلف متفاوت می‌شود، گاهی اوقات دریاچه از یک زاویه به یک رنگ است و در زاویه دیگر رنگش متفاوت است و این به‌خاطر جلبک‌های موجود در آب و انعکاس نور خورشید بر آن است.

در اطراف دریاچه، آلاچیق، کافه‌ها و رستوران‌هایی برای خدمات‌دهی به مسافران ساخته شده است. محمد حاجی پور، صاحب «کافه دریاچه عروس» درباره علت نامگذاری دریاچه می‌گوید: به‌دلیل زیبایی خاصی که دریاچه حلیمه جان دارد، به این نام خوانده می‌شود. البته فضای رویایی دریاچه و اطراف آن هم موجب شده، بسیاری از کلیپ‌های جشن عروسی در اطراف دریاچه فیلمبرداری شود.

حریم دریاچه از اسکان مسافر و خودرو به‌قدری شلوغ است که گویا کرونا و فاصله اجتماعی فراموش شده است، به‌ویژه آنکه شاهد خودروهایی با پلاک‌های غیرگیلان هستیم. اما از آن ناراحت کننده‌تر، ریخته شدن انواع زباله‌ها در حریم جاده و دریاچه است.

در حاشیه دریاچه، انواع بطری‌های آب معدنی و نوشیدنی در آب شناورند. انبوهی از کیسه‌های پلاستیکی و پسماندهای خوراکی، جابه‌جا در اطراف دریاچه به‌جا مانده است. کیسه‌هایی که حیوانات محله را هم به سوی خود می‌کشاند. سگ‌ها و گربه‌هایی که کیسه زباله‌ها را به امید یافتن قوتی می‌جوند و مرغ و خروس‌هایی که باقیمانده نان و برنج مسافران را می‌جویند.

محمد حاجی پور با ابراز تاسف از عدم رعایت نظافت و بهداشت از سوی برخی از مسافران می‌گوید: حریم دریاچه سطل‌های زباله دارد و روزانه ۲کارگر زباله‌های ریخته شده را جمع‌آوری می‌کنند، ولی می‌بینید باز هم حریم دریاچه تا این حد آلوده شده است.

روستایی که قدمتش به هزاره دوم قبل از میلاد می‌رسد، چندسال پیش توسط سازمان میراث فرهنگی مورد توجه قرار گرفت. این را می‌شود از تابلوهای نصب شده بر درب برخی از خانه‌های داخل روستا دید. مسافر کاشانه‌هایی که با تابلوی صندوق کارآفرینی امید و سازمان میراث فرهنگی، پذیرای مسافران است.

زیبایی این روستا در اختلاف ارتفاع بخش‌های مختلف روستاست و خانه‌هایی که هنوز معماری بومی خود را حفظ کرده‌اند. خانه‌هایی با تلارهای چوبی و حیاط‌هایی بی‌حصار و دیوار و یا نهایتا با پرچین‌های چوبی.

اما حفظ معماری بومی این روستا دلیل دیگری هم دارد که تاکنون ویلاسازی نشده است. به گفته دهیار حلیمه‌جان، بیشتر اراضی این منطقه جزو منابع طبیعی ثبت شده و این خود یکی از مشکلات روستاست.

میثم جمالی نژاد می‌گوید: در گذشته اهالی روستا بیشتر دامدار بودند و در فصل تابستان به ییلاق می‌رفتند. دهه ۶۰ از طرف منابع طبیعی کارشناسانی به منطقه می‌آیند و به‌دلیل عدم حضور مالکان، بیشتر زمین‌ها به نام منابع طبیعی ثبت می‌شود. اکنون مالک ملک مسکونی که سال‌های ۵۰ ساخته و فرسوده شده است، اجازه نوسازی ندارد و همین امر مورد شکایت است.

وی با بیان اینکه برخی از این املاک به عنوان مسافرکاشانه کاربری دارد، ابراز می‌دارد: ۲۵ مسافرکاشانه در زمان پیک به مسافران خدمات می‌دهند. البته تعداد کمی از این خانه‌ها با مجوز میراث فرهنگی است و بعضا شاهد ایجاد مشکلاتی از سوی مسافران برای مالکان هم هستیم.

جمالی نژاد دیگر مشکل عمده حلیمه جان را عبور دو خط لوله گاز و تعیین حریم اراضی عنوان کرد و افزود: خط لوله گازی که به آستارا می‌رود، از زمین‌های اهالی عبور کرده و برای آن حریم ۲۰متری تعیین شده است و مالکان اجازه ساخت و ساز در این حریم را ندارند. افزون بر آن لوله خط گاز قبلی هم که اکنون فرسوده شده، ۲۵۰متر خط حریم برایش تعیین شده است.

دهیار حلمیه جان با بیان اینکه این تعیین حریم هم باعث نارضایتی مالکان است، تصریح کرد: از ۲۵۰خانوار ساکن در حلیمه جان، یکصد خانوار مشکل حریم خط لوله گاز را دارند و اجازه نوسازی و بهسازی ملک مسکونی به آنها داده نمی‌شود و انتظار داریم مسئولان به این مشکل رسیدگی کنند.

جمالی نژاد همچنین گفت: این روستا هنوز فاقد آب آشامیدنی سالم است و آب شرب روستا با آب چاه و چشمه تامین می‌شود.

وی با بیان اینکه زیرسازی برای توسعه خطوط اینترنت صورت گرفته ابراز کرد: به لحاظ نرم‎افزاری هنوز امکانات به حلیمه جان داده نشده و در این بخش هم مشکل داریم.

جمالی نژاد در پاسخ به این سوال که برای بهسازی حریم دریاچه چه برنامه‌هایی دارید، گفت: دهیاری با چند سرمایه‌گذار در این زمینه مذاکره کرده تا امکانات تفریحی، اسکان مسافر و پارک کودک ایجاد کند و پس از ایجاد زیر ساخت‌ها، به ازای مسافران ورودی دریافت می‌شود.