آشنایی با مسجد تاریخی «مولا» در شیراز

خبرگزاری شبستان - شیراز : مسجد «مولا» در اواخر قاجار و اوایل دوره پهلوی در شیراز بنا می شود و در حال حاضر در خیابان زند باریک و حوالی میدان «مولا» واقع شده است.

به گفته یک شیراز پژوه، این مسجد از مهمترین کانون های نشر معارف دینی و آزادی خواهی در شهر شیراز بوده است.

«زهرا احمدی پورشیرازی» با اشاره به تاریخچه مسجد «مولا» می گوید: در سال 1222 شمسی، «ملا محمدعلی محلاتی» از خاندان ۳۰۰ ساله روحانیت مقیم شوشتر و محلات به دعوت «سادات شرافت مولا»، موسس مسجد به شیراز آمد.

وی می افزاید: وی تا زمان رحلت در این مسجد اقامه نماز کرد و رهبری معنوی شیراز را عهده دار بود.

احمدی پور شیرازی با توصیف معماری این مسجد عنوان می کند: ورودی این مسجد در قسمت شمالی آن قرار دارد و در سر در ورودی، تزئیناتی با کاشی معرق، سنگ مرمر و کتیبه سنگی به چشم می خورد که‌ خطوط آن ثلث است و کاتب کتیبه ها فردی به نام «نسابه» بوده است.

احمدی پورشیرازی ادامه می دهد: ضلع جنوبی، شرقی و شمالی این مسجد دارای رواق هایی است که به وسیله عرق چین هایی با تزئینات آجر و کاشی که «معقلی» نامیده می شود، مسقف شده اند.

وی اضافه می کند: ازاره های به کار رفته در این مسجد از جنس سنگ گندمک است و شبستانی در ضلع غربی قرار دارد که دارای 6 دهانه ورودی است.

شبستان دنج

اگر بخواهیم به یکی از شاخصه های معماری جالب به کار رفته در مسجد «مولا» اشاره کنیم باید به معماری خاص شبستان آن تاکید کنیم.

شبستانی که به گفته این شیراز پژوه، دارای 25 ستون است که 12 ستون آن سنگی و در اصل از بنای قدیم شبستان بر جای مانده است و در گوشه ضلع شمالی شبستان، دری کوچک قرار دارد که‌ به‌ کوچه پشت مسجد باز می‌شود و ویژه بانوان نمازگزار بوده است.

احمدی پورشیرازی با توصیف محراب مسجد می گوید: در قسمت جنوبی شبستان، محرابی با تزئینات کاربندی وگره چینی و کاشیکاری به چشم می خورد که دارای یک کتیبه است که‌ بخشی از آیه 39 از سوره «آل عمران» در آن نوشته شده و درون محراب نصب شده است.

این کتیبه به نام «میرزا محمدعلی اشرف الوهاب ارسنجانی» است و  کاربندی های موجود در محراب، شبستان و کاشیکاری معقلی در ایوان جنوبی و مقرنس کاری های ایوان جنوبی و بالای رواق ها از تزئینات معماری به کار رفته در مسجد «مولا» به شمار می رود که فضای آرامبخش و ترکیب رنگ های زیبایی را ایجاد کرده است.

گفتنی است این مسجد تاریخی در سال 80 به ثبت فهرست آثار ملی نیز رسیده است و امروز همچنان پویا و زنده در بافت تاریخی شهر شیراز پا برجاست و برای گنجانده شدن در تورهای بافت تاریخی شیراز، مامن خوبی است تا معماری مسجد و کارکردهای آن به گردشگران خارجی به خوبی معرفی شود.

گزارش: مریم شمالیان