به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، «عنایت‌الله رضا» در تاریخ ۱۸خرداد ۱۲۹۹ در شهر رشت متولد شد، وی برادر فضل‌الله رضا (نظریه پرداز معروف ریاضی) است. خانواده وی از روحانیان صاحب نفوذ گیلان بودند و نام خانوادگی ایشان منسوب به «حاجی آقا رضا» از مجتهدان گیلان بوده‌است. اجداد او، پدر و پدربزرگ همه از مراجع گیلان بودند.
عنایت الله زمانی متولد شد که آخرین سال فعالیت جنبش جنگل بود و روس‌ها، جنگلیان و میرزا کوچک را تحت فشار قرار داده بودند. خانواده رضا که از میرزا حمایت می‌کردند، ناچار شدند به دلیل ورود نیروهای بلشویک شوروی به گیلان، رشت را به مقصد تهران ترک کنند و پس از پایان حوادث جنگل دوباره به رشت بازگشتند.
اگرچه عنایت الله، تحصیلات ابتدایی را در رشت آغاز کرد، ولی بلافاصله از کلاس دوم دبستان به تهران آمد و در مدرسه ادب در سرچشمه تحصیل کرد. از کلاس چهارم ابتدایی دوباره به رشت برگشت و دوره ابتدایی و دوره متوسطه را هم در رشت تمام کرد.
بعد از سال ۱۳۱۵ به تهران رفت و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی دیپلم متوسطه خود را در رشته ادبیات از دبیرستان دارالفنون اخذ کرد. سپس برای نظام وظیفه، به دانشکده افسری رفت و در آنجا افسر شد.
سال ۱۳۱۸ رشته هوایی در دانشکده افسری به طور مستقل وجود نداشت، دانشجویانی که افسر می‌شدند، اعلام می‌کردند که می‌خواهند به رشته دریایی و یا هوایی بروند، او به رشته هوایی رفت و از آن زمان در نیروی هوایی خدمت کرد و افسر خلبان هوایی بود و دانشکده دیده‌بانی نیروی هوایی را تمام کرد.
وی توانست در باکو، مدرک لیسانس خود را دریافت کند و پس از آن در سال ۱۳۳۵ در آزمون دکترای رشته فلسفه با درجه عالی دفاع کرد.
دکتر رضا در سال ۱۳۴۷ در کتابخانه ملی پهلوی سابق که در آن زمان یکی از مراکز ایرانشناسی بود، به کار مشغول شد و همان دوران از وی برای تدریس در مراکز دانشگاهی دعوت به همکاری شد. ابتدا به سمت متصدی کتاب‌های روسی در همان کتابخانه (بخش کنگره جهانی ایرانشناسی) و سپس به‌عنوان معاون علمی و پژوهشی آن کتابخانه مشغول شد. پس از انقلاب اسلامی مسئولیت کتابخانه به او واگذار شد، اما به سبب بیماری و عزیمت شش ماهه به خارج از ایران برای مداوا، ادامه کار میسر نگردید.
وی از سال ۱۳۶۵ در مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی، به عنوان مدیر بخش جغرافیا و عضو شورای عالی علمی فعالیت می‌کرد. «آذربایجان و اران (آلبانیای قفقاز)»، «اران از دوران باستان تا آغاز عهد مغول»، «مارکسیسم و ماجرای بیگانگی انسان»، «ایران و ترکان در روزگار ساسانیان» و «کمونیسم اروپایی» از جمله آثار اوست.
دکتر عنایت الله رضا در ۲۰تیر ۱۳۸۹ در سن ۹۰ سالگی زندگی را بدرود گفت.
نظر شما