به گزارش خبرگزاری شبستان، مسجدالاقصی، نخستین قبله مسلمانان در جنوب شرقی شهر اورشلیم در فلسطین اشغالی واقع شده است.
وجه تسمیه مسجدالاقصی
مسجدالاقصی در لغت به معنی «دورترین مسجد» است و درباره علت نام‌گذاری آن به مسجد الاقصی، گفته اند که دوری مسافتش تا مکه و مسجدالحرام که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، مورد توجه بوده است.
مسجدالاقصی به تعبیری سومین مسجد با فضیلت برای مسلمانان بعد از مسجدالحرام و مسجدالنبی(ص) به شمار می رود و نماز خواندن در آن با هزار نماز در مساجد دیگر برابر است.
فضیلت مسجدالاقصی
مسجد الاقصی نزد مسلمانان، یهودیان و مسیحیان از ارزش بالایی برخوردار است. از نظر یهودیان بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. برخی مسیحیان معتقدند که ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان به جای آن، شرط ظهور مسیح است، اما مسجدالاقصی در میان مسلمانان اعم از شیعه و سنی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
مسلمانان معتقدند پیامبراکرم(ص) از این مکان به معراج رفته است. این درحالی است که تا پیش از تغییر قبله مسلمانان در سال دوم هجری قمری، نخستین قبله مسلمانان همین بوده است.
نام مسجدالاقصی در آیه اول سوره اسراء آمده است که اشاره به معراج و سیر شبانه پیامبر اسلام از مسجدالحرام به مسجدالاقصی دارد: «سبْحَانَ الَّذِی أَسرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسجِدِ الْحَرَامِ إِلی الْمَسجِدِ الاَقْصا الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنرِیَهُ مِنْ ءَایَتِنَا إِنَّهُ هُوَ السمِیعُ الْبَصِیرُ» «منزّه است آن خدایی که بنده‌اش را شبانگاهی از مسجد الحرام به سوی مسجد الأقصی- که پیرامون آن را برکت داده‌ایم- سیر داد، تا از نشانه‌های خود به او بنمایانیم، که او همان شنوای بیناست.»
در احادیث، مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام، مسجد النبی(ص) و مسجد کوفه یکی از چهار مسجد با فضیلت شمرده شده است.
ساختمان مسجدالاقصی
بر اساس گزارش ها، ساختمان مسجد الاقصی، مستطیل شکل است و ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد. ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا شده است. همچنین مسجد دارای رواق بزرگی است که بر فراز قسمت میانه آن گنبدی قرار دارد.
ساخت مسجدالاقصی
روایت ساخت مسجدالاقصی گوناگون است، نقل است که حضرت آدم مسجد الاقصی را ساخته و آن را چهل سال پس از ساختن بیت‌الله الحرام بنا به دستور خداوند بنا نهاده‌است.
برخی می گویند که حضرت داوود(ع) مسجدالاقصی را بنا کرد و سپس فرزندش، حضرت سلیمان آن را تکمیل کرد، سپس در طول تاریخ بارها تجدید بنا شد.
برخی نیز معتقدند نخستین بار عمر بن خطاب دستور احداث مسجد را به جای کلیسا داد و مسلمانان آن کلیسا را تغییر داده و آنجا را به مسجد تبدیل کرده اند.
پس از آن نیز مسجد دیگری در فاصله ۵۰۰ متری آن بنا کرد که بعدها به نام مسجد «عمر» برخی این مسجد را با همان «قبه الصخره» یکی می دانند و معقدند که نخستین بار عمر دستور ساخت گنبدی بر بالای این صخره شریف را داد. اما بر اساس نظری دیگر مسجد عمر مسجد دیگری در کنار قبه صخره است.
مرمت مسجدالاقصی
بنا به روایت قوی تر «عبدالملک بن مروان» در سال ۷۴ هجری قمری دستور تجدید و مرمت آن را داد و آنجا را تبدیل به مسجد کرد. البته ساخت آن در دوران حکومت فرزندش ولید بن عبد الملک 86 هجری قمری به پایان رسید. نکته قابل توجه این است که در این تاریخ برای نخستین بار است این مکان را مسجدالاقصی نام نهادند.
تفاوت مسجدالاقصی و قبه الصخره
اما آنچه مشخص است این است که مسجدالاقصی یا قبه الصخره متفاوت است و بیشتر مردم تصاویر گنبد طلایی «قبه الصخره» با مسجدالاقصی اشتباه می گیرند؛ قبه الصخره را خلیفه عبدالملک مروان سال 572 هجری قمری ساخته است و جزئی از مسجدالاقصی محسوب می شود. مسجدالاقصی در بخش جنوبی واقع شده است و قبه الصخره بر روی یک صخره ساخته شده است.
وقایع مسجدالاقصی
مسجد الاقصی روزهای تلخ و شیرین بسیاری را دیده است، مسجدالاقصی یک بار در زلزله ای شدید ویران شد و در سال 583 هجری قمری توسط «صلاح الدین ایوبی» مرمت شد، و در قرن نهم هجری قسمت دیگری از مسجد ساخته شد.
در زمان جنگ های صلیبی، مسیحیان در همین مسجد توقف داشتند؛ حتی دالانی در آن موجود است که انبار اسلحه لشگریان آنان بوده است.
در زمان عمر، در سال 15 هجری، شهر قدس توسط مسلمانان فتح شد و عمر خودش نیز به قدس آمد.
بیت المقدس در تاریخ 30 مرداد 1348 هجری شمسی دچار آتش‌سوزی است و قسمت‌های زیادی از آن ویران شد که در سال های بعد با کمک کشورهای اسلامی از جمله ایران مرمت شد.
آثار مسجدالاقصی
مسجدالاقصی دارای باب های مختلفی به نام های «باب المفتوحه»، «باب الاسباط»، «باب الاسود»، «باب حطه»، «باب العتم»، «باب العوانمه»، «باب الناظر»، «باب الحدید»، «باب القطانین»، «باب المطهره»، «باب النبی داوود»، «باب المغاربه» است که شهرک نشینان از باب المغاربه به مسجدالاقصی حمله می کنند.
مسجدالاقصی دارای مصلی مروانی، موزه اسلامی، مسجد زنان است که به دیوار جنوبی و غربی مسجدالاقصی متصل است.
مسلمانان به مکانی که مسجد اموی، مسجد جامع قبلی و قبه الصخره در آن واقع شده‌اند، «حرم‌الشریف» و مسجد الاقصی می گویند.
نظر شما