آتشی که به جان طبیعت و محیط زیست افتاده است

خبرگزاری شبستان - دهلران- مجتبی کاور: هر ساله شاهد آتش زدن کاه، کلش و بقایای محصول کشاوری بعد از برداشت محصول گندم در استان ایلام به خصوص در شهرستان دهلران هستیم،  به طوری  آتش زدن بقایای محصولات در  زمین های کشاورزی با ایجاد دود زیاد، سبب بروز مشکلات تنفسی برای  شهروندان و  از سوی دیگر خسارت جبران ناپذیری به محیط زیست  می شود.

متاسفانه با آتش زدن بقایای مزارع گندم و کلزا روزانه شاهد دودی غلیظ در آسمان  شهر و مسیر دهلران به سمت خوزستان در دمای بالای 50درجه سانتیگرات هستیم، آتش زدن کاه و کلش و بقایای محصول کشاورزی  در روزهای گرم سال مشکلات زیست محیطی را دوچندان کرده است.

با بی توجهی کشاورزان و مالکان زمین های کشاورزی، شاهد سرایت آتش به زمین‌های اطراف و در برخی موارد سرایت آتش به جنگل‌ها هستیم، اینها تنها نمونه‌ای از این سهل انگاری و یا ناآگاهی برخی کشاورزان است که بدون توجه به عواقب این پدیده و در اقدامی غیراخلاقی آتش را به جان طبیعت و محل زندگی مردم می‌اندازند.

در سال های اخیر علی رغم هشدار ها و شکایات متعددی که در این خصوص از سوی نهادها و اشخاص می‌شود باز هم با آغاز فصل برداشت با آتش زدن گسترده مزارع گندم در این شهرستان  روبرو هستیم.

برای برسی موضوع گفتگویی با رئیس اداره محیط زیست، مدیر جهاد کشاورزی و کارشناس کشاورزی داشته ایم.

ارائه آموزش های لازم به کشاورزان برای جلوگیری از آتش زدن پس چرای مزارع

مدیر اداره جهاد کشاوری شهرستان دهلران گفت: برای جلوگیری از آتش سوزی مزارع کشاورزی توسط کشاورزان هرساله آموزش های لازم توسط کارشناسان جهاد کشاورزی ارائه می شود.

«عباس احمدی» در گفت و گو با خبرگزاری شبستان در دهلران، اظهار کرد: امسال باتوجه به ویروس کرونا کلاس آموزشی در خصوص جلوگیری از آتش سوزی برگزار نشده است ولی در راستای آموزش کشاورزان توزیع بروشور، اطلاع رسانی از طریق شبکه های اجتماعی، انتشار پیام های ترویجی و دیدار چهره به چهره در دستور کار کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان قرار گرفته است.

وی افزود: متاسفانه برخی از کشاورزان بدون توجه به هشدارها و آموزش های لازم کارشناسان بعد از برداشت اقدام به آتش زدن کاه و کلش زمین های کشاورزی خود می کنند.

 مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دهلران تصریح کرد: سوزاندن کاه و کلش بعد از برداشت محصول میکرو ارگانیزم های خاک از جمله انواع باکتری، قارچ، جلبک، گلسنگ و مواد آلی خاک را نابود و مواد مغذی زمین را از بین برده و آلودگی محیط زیست را نیز در پی دارد.

وی اظهار داشت: آتش زدن کاه و کلش باور غلط و زیان باری است که میزان نفوذپذیری خاک را کاهش می‌دهد، مواد آلی خاک را از بین می‌برد و میزان فرسایش آبی و بادی را افزایش می‌دهد.

احمدی گفت: این سنت غلط علاوه بر وارد کردن خسارت جبران ناپذیر به خاک، کیفیت و عملکرد محصول را در سال آینده کاهش می‌دهد و اگر آتش زدن موجب  خسارت به سیستم های آبیاری تحت فشار که توسط دولت سرمایه گذاری شده است شود، قطعا موضوع را از طریق محاکم قضایی پیگیری خواهیم کرد.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دهلران خاطرنشان کرد: باتوجه به جلسه اخیر شورای حفاظت از اراضی ملی شهرستان  تفاهم نامه ای در خصوص آتش زدن پس چرای مزارع، تعداد 31نفر بهره بردار که اقدام به آتش زدن زمین های کشاورزی خود کرده بودند طی لیستی به محیط زیست شهرستان جهت سیر مراحل قانونی معرفی شده اند.

معرفی افراد متخلف به دستگاه قضا

رئیس اداره محیط زیست شهرستان دهلران گفت: برابر قانون محیط زیست با متخلفین برخورد قانونی خواهد شد.

«ابراهیم مرادعلیوند» در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در دهلران، اظهار کرد:  محیط زیست در راستای وطیفه ذاتی خود، به استناد ماده 9قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست و ماده 20قانون هوای پاک، متخلفینی که با آتش سوزی عمدی  اقدام به آتش زدن پس چرای خود می کنند برخورد قانونی خواهد کرد.

وی بیان کرد: موضوعی که  در جلسه اخیر شورای حفاظت از اراضی ملی و منابع طبیعی شهرستان مورد بحث قرار گرفت معرفی این افراد به دستگاه قضا است چرا که این افراد  بدون در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی اقدام به سوزاندن بقای اراضی کشاورزی خود می کنند که خسارت جبران ناپذیری به حیات وحش و عرصه های طبیعی شده و موجب آلودگی هوا شده اند.

مرادعلی وند با اشاره به اینکه محیط زیست براساس وظیفه ذاتی خود با متخلفین برخورد قانونی خواهد کرد، گفت: امید است دستگاه ها در راستای شناسایی افراد همکاری لازم را داشته باشند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر 31نفر از کشاورزان بخش موسیان و دشت عباس که اقدام به آتش زدن پس چرای  مزارع کشاوری خود کرده اند شناسایی که پرونده در این راستا تشکیل شده و برای سیر مراحل قانونی به مراجع قضایی ارجاع خواهیم داد.

وی ضمن هشدار به کسانی که قصد آتش زدن پس چرای مزارع خود دارند، گفت: اداره محیط زیست در قالب گشت های مختلف افراد را شناسایی و پیگیری قضایی خواهد کرد.

سوزاندن بقایای مزارع کشاورزی سبب كاهش حاصلخیزی و فرسایش خاك می‌شود

یک کارشناس کشاورزی گفت : دلیل اصلی روی آوردن کشاورزان به آتش زدن کاه و کلش گندم و جو کنترل آفات و علف های هرز, پاک شدن سریع زمین از بقایای گیاه قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است وسوزاندن بقایای مزارع کشاورزی سبب كاهش حاصلخیزی و فرسایش خاك می‌شود

مهدی حیاتی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در دهلران اظهار کرد: ازبین رفتن بخش زنده خاک یکی دیگر از مضرات به آتش کشیدن مزارع است، چرا که موجودات متنوعی چون باکتری ها، قارچ ها، کرم ها، تجزیه کننده ها و... در خاک زیست می کنند.

این استاد دانشگاه بیان داشت: نبود بسیاری از موجودات خاک را تبدیل به بستری ضعیف و غیرفعال می کنند در نتیجه به آتش کشیدن مزارع موجب سوخته شدن مواد آلی و از بین رفتن میکروارگانیسم های خاک می شود.

این کارشناس کشاورزی به پیامد های آتش زدن زمین های کشاورزی و تولید گازهایCO2، CO، N2O، NOX، دود وPM10 اشاره کرد گفت: گازNOX سبب تولید باران اسیدی شده كه علاوه بر افزایش آلودگی های زیست محیطی، روی آثار تاریخی موجود در این نواحی اثرات مخربی را به جا می گذارد و سوزاندن آثار به جا مانده مزارع پس از برداشت محصول، سنتی نادرست، که هنوز در بین برخی کشاورزان مرسوم است.

حیاتی بیان داشت: باتوجه به مشکلات زیست محیطی و آلودگی ناشی از آتش زدن پس چرا، باید جهاد کشاورزی و مراکز خدمات کشاورزی مناطق نسبت به برگزاری کلاس های ترویجی در راستای آگاهی بخشی کشاورزان در خصوص پیامدهای ناشی از آتش زدن بقایای زراعی اقدام کنند.

این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: باتوجه به پایان عملیات برداشت مزارع ( گندم و جو و کلزا ) توصیه می شود اقدام به جمع آوری بقایای گیاهی (جار ) نشود و به ازای هر هکتار زمین تقریباً 10kg کود ازته ( کــود سفیــد ) به زمین داده شود و یک آبیاری سطحی، ترجیحاً بارانی به مدت زمان کم  صورت پذیرد  و سپس با سپری شدن یک روز اقدام به شخم عمیق توسط گاوآهن برگردان دار نمایید.

حیاتی  تصریح کرد: اگر کشاورزان اقدامات بالا را در نظر بگیرند باعث می شود بقایای گیاهی  به عمق نفوذ ریشه منتقل شود و در حضور رطوبت، ازت، باکتری ها و سایر میکرواورگانیسم های خاک، عمل تجزیه و تثبیت صورت پذیرد که نتیجه آن افزایش حاصلخیزی خاک و افزایش مواد آلی و در نهایت افزایش عملکرد و تولید و کاهش مصرف کودهای شیمیایی و خطرات زیست محیطی  را در محصول سال آینده خواهند داشت.

این استاد دانشگاه افزود: با توجه به مضرات حاصل از سوزاندن بقایای گیاهی به خصوص کاه و کلش که به منظور آماده سازی زمین برای کشت دوم انجام می پذیرد به نظرمی رسد احیای فنآوری و مدیریت بقایای گیاهی به عنوان یکی از راهکارهای مهم درجهت حفظ پایداری اکولوژیک مزارع ضروری باشد.

وی گفت: از جمله فن آوری های موفق می توان به سیستم خاک ورزی حفاظتی اشاره کرد، در این خاک ورزی ها که شامل روش های بدون خاک ورزی و خاک ورزی حداقل نیز می گردد، بقایای گیاهی در سطح خاک به طور کامل یا جزئی باقی می ماند و با این عمل بسیاری از مضرات سوزاندن بقایای گیاهی به خصوص کاه و کلش تخفیف می یابد.

حیاتی خاطرنشان کرد: کاه و کلش گندم و جو پس از پوسیدن در خاک موجب افزایش عناصر غذایی به صورت بسیار قابل استفاده برای گیاهان زراعی شده و در نهایت باعث کاهش مصرف کودهای شیمیایی می گردد.

آتش زدن بقاياي محصولات کشاورزی اقدامی غیر قانونی است

دادستان عمومي و انقلاب شهرستان دهلران گفت: همه ساله پس از برداشت محصولات زراعي، برخي از كشاورزان شهر ستان بدون علم و آگاهي به عواقب كارخود، اقدام به آتش زدن كاه و بقاياي محصولات خود می کنند که تهدیدی برای محیط زیست است.