به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از کرمان دکتر مارتا صفوی متخصص پزشکی ورزشی سه شنبه شب ( 6 خرداد) در ویژه برنامه مجازی«مطب در خانه» با موضوع دردهای عضلانی و اسکلتی به سوالات بیماران پاسخ داد و گفت: دردهای عضلانی، استخوانی و اسکلتی با انجام ورزش هایی تا حدی کاهش می یابد که ابتدا باید با انجام ورزش هایی بدن را گرم کرد و سپس ورزش های مخصوص را انجام داد.
متخصص پزشکی ورزشی در پاسخ به سوال شخصی که ۶۱ سال سن دارد و ورزش می کند و پرسید در 10 سالگی در کلاس ژیمناستیک ماهیچه کمرم کشیده شده و از آن زمان تاکنون هراز گاهی صبح که بیدار می شوم ماهیچه کمرم می گیرد به طوری که نفس کشیدن برایم سخت است راه درمان چیست؟ گفت: انجام ورزش برای شما خوب است امّا قبل از شروع ورزش 5 تا 10 دقیقه بدن خود را گرم کنید؛ گرفتگی عضلات در صبح به دلیل این است که قبلاً آسیب دیده اید و این مهم است، در حال حاضر باید هر روز ورزش های تقویت کننده عضلات شکم، لگن و کمر را انجام دهید تا با تقویت این عضلات بتوانید فشار روی ماهیچه را بردارید و هیچگونه علامتی نداشته باشید.
وی در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه 35 سال سن دارم و از چند ماه قبل هنگام راه رفتن زانوهایم صدا می دهند امّا درد ندارند و دچار آسیب هم نشدم علت چیست؟ تصریح کرد: اگر زانوی شما درد ندارد و فقط صدا را احساس می کنید هیچ مشکل خاصی وجود ندارد و یا عارضه ای نشان نمی دهد اگر این صدا همراه با درد باشد نیاز به بررسی بیشتر دارد.
صفوی در پاسخ سوال شخصی که پرسید پدرم به شدّت زانودرد است به حدی که نمی تواند زانوهای خود را خم کند آیا با عمل جراحی مشکل حل می شود؟ اظهار کرد: اینکه پدر شما نمی تواند زانوهای خود را خم کند احتمال اینکه دچار آرتروز زانو شده باشد زیاد است؛ برای عمل جراحی هم بستگی به سن ایشان دارد که این عمل جراحی با تعویض مفصل زانو برای افراد بالای 65 سال توصیه می شود ضمن اینکه در این سن هم باید بررسی شود که چقدر آرتروز مفصل ایشان پیشرفته است و بر اساس عکس رادیولوژی و معاینه بالینی تصمیم گرفته می شود که عمل جراحی انجام شود یا خیر، همچنین عمل جراحی توسط جراح ارتوپد انجام می شود.
دکتر صفوی در پاسخ سوال شخصی که پرسید اگر مینیسک هر دو زانوی شخص 50 ساله از بین رفته باشد آیا زانو بعد از مدّتی پرانتزی خواهد شد یا خیر؟ ورم کردن زانو یا خورده شدن استخوان آن، علّت نداشتن مینیسک است؟ عمل یا مراقبت آن چیست؟ پاسخ داد: کلاً آسیب مینیسک و از بین رفتن مینیسک احتمال آرتروز زانو را بیشتر می کند؛ یکی از علائم آرتروز پیشرفته این است که زانو می تواند حالت پرانتزی پیدا کند و ورم کردن زانو هم به خاطر نداشتن مینیسک نیست به خاطر آرتروزی است که بر اثر نداشتن مینیسک ایجاد شده است.
وی ادامه داد: همچنین خورده شدن استخوان هم همان آرتروز است که غضروف مقصلی از بین می رود در نتیجه دوسطح استخوان هنگام راه رفتن بر روی هم قرار گرفته و سایش پیدا می کنند و به تدریج لبه استخوان تیز شده و ممکن است کمی از استخون کنده شده و در بین مفصل گیر کند؛ چیزی که در آرتروز پیشرفته می بینیم؛ لذا برای مراقبت از آن نیاز است که عضله چهار سر ران تقویت شود تا فشار از روی زانو برداشته شود و مراقبت های خاص زانو هم باید انجام شود اینکه از پله ها بالا و پایین نروند، چهارزانو به هیچ وجه ننشینند از دستشویی فرنگی استفاده شود در کنار این ها راه رفتن در استخر و آب تا جایی که بدن تا گردن داخل آب باشد، مفید است.
دکتر صفوی در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه زمانی که ورزش می کنم و خم می شوم فاصله بین مهره های کمرم درد می کند به نحوی که این درد به شکم هم عارض می شود چه ورزشی توصیه می کنید؟ گفت: اینکه وقتی خم می شوید درد کمرتان بدتر می شود باید ورزش های اکستنشن تایپ را انجام دهید؛ ورزش هایی که برعکس و به پشت خم شوید را باید انجام دهید و باید روزانه این ورزش ها را انجام دهید و اولین و مهمترین ورزشی که باید انجام دهید داخل کشیدن شکم است و در حالتی که ایستادید یا راه می روید کمی شکم را به داخل بکشید که به تقویت عضلات شکم و بهبود کمر درد کمک می کند.
وی به سوال شخصی که پرسید 21 ساله و دچار کمردرد و زانو درد هستم، وقتی می خوابم باید چند دقیقه یک بالشت زیر کمرم بگذارم تا درد کمی آرام بگیرد، چه ورزشی برایم خوب است؟ پاسخ داد: زانو درد و راستای بدنتان باید بررسی شود امکان دارد که گودی کمر یا برعکس یک حالت قوز پشت داشته باشید بهتر است بررسی انجام شود و ورزش برای کمر درد هم این است که مقداری شکم را به داخل بکشید به تدریج این ورزش برای کاهش کمردرد مؤثر است و در کنار آن ورزش های بکسکول و مکنزی را هم انجام دهید.
متخصص پزشکی ورزشی به سؤال یکی از کاربران که پرسید تورم زیر کشکک زانو و همچنین تورم قوزک پا که به صورت غده لنفاوی است البته بدون درد هستند چه درمانی دارد؟ پاسخ داد: تورم زیر کشکک زانو می تواند ناشی از بورسیک باشد یعنی ممکن است به دلیل تجمع مایع در فضای بورس باشد، تورم قوزک پا هم می تواند ناشی از التهاب در قوزک پا باشد، اینکه بدون درد است نیاز نیست درمان کنید امّا اگر بخواهید از لحاظ زیبایی درمان کنید هم لیزر پرتوان کمک کننده است هم با توجه به معاینه امکان کشیدن مایع با سرنگ وجود دارد.
وی همچنین در سوالی مبنی بر اینکه پدرم پارکینسون دارد و داروی مادوپار مصرف می کند امّا لرزش ها و دردها امانش را بریده است و داروی مادوپار افسردگی شدید ایجاد کرده است آیا داروی دیگری وجود دارد برای این درمان؟ پاسخ داد: درمان داوریی بیماری پارکینسون تخصص من نیست و این درمان را متخصص مغز و اعصاب انجام می دهد ورزش کردن به بیماران پارکینسون کمک می کند و حالت سفتی و خشکی بدن را بهتر می کند ضمن اینکه ورزش هوازی هم مانند پیاده روی انجام دهند که البته کسی باید کنار بیمار باشد چون هنگام راه رفتن بدن ممکن است قفل کند و بهتر است گام ها را بشمرند تا حالت قفل بدن و توقف ناگهانی کمتر اتفاق می افتد.
دکتر صفوی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آرتروز زانو دارم آیا دوچرخه سواری مفید است؟ گفت: در مورد آرتروز زانو، ورزش دوچرخه سواری منعی ندارد به شرط اینکه ارتفاع زین مناسب باشد و باید این ارتفاع طوری تنظیم شود که زمانی رکاب می زنید و پا را جلو می برید صاف نباشد کمی خم شود و همینطور زمانی که رکاب می زنید و پا را عقب می برید بیش از زاویه 25 تا 30 درجه پا نباید خم شود یعنی محدوده رکاب زدن شما باید کم باشد و زین باید بالا باشد تا دامنه حرکتی زانو کم باشد در نتیجه مشکلی ایجاد نمی شود.
وی در پاسخ خانم 45 ساله ای که پرسید دارای اضافه وزن و چاقی شکم است و به دلیل زانودرد و کمردرد نمی تواند پیاده روی تند انجام دهد لذا تمرین های مناسب کم کردن وزن و کاهش چاقی و نیز متناسب با آرتروز و کمردرد را توصیه کنید؛ پاسخ داد: بهترین ورزش برای کم کردن وزن، ورزش شنا در استخر است شنای کرال سینه و کرال پشت را انجام دهید؛ اگر این ورزش ها را بلد نیستید در آب به جلو و عقب راه بروید و اگر استخر هم نمی توانید بروید که در حال حاضر هم به دلیل کرونا استخرها تعطیل هستند می توانید روزانه 30 دقیقه پیاده روی کنید و ورزشی هم که به آرتروز زانو کمک می کند ورزشی است که عضله چهار سر ران را تقویت کنید و حرکاتی مانند جلوپا، حرکت اسکوات که جلوی دیوار است انجام دهید و برای رفع درد کمر هم ورزش داخل کشیدن شکم را می توانید انجام دهید.
شخصی پرسید مادرم 57 سال سن دارد و سه روز است که یبوست دارد و سر دلش سفت و بزرگ شده و چیزی هم نمی تواند بخورد حالت تهوع دارد قبلاً هم مشکل روده ای داشته است و الان هم استرس دارد که به دکتر مراجعه کند زیرا می ترسد مشکل خاصی داشته باشد چه کار باید بکنیم؟ دکتر صفوی پاسخ داد: مشکل یبوست در حد تخصص من نیست و اینکه سر دلشان سفت شده نیاز به بررسی دارد و به متخصص داخلی مراجعه کنید.
وی در پاسخ به سوال شخصی مبنی بر اینکه 2 سال است که در زانو کمی قسمت بیرون پا دچار درد شدم و با سوزش همراه است 2 سال پیش در بازی دریایی و شاتل شرکت کردم که پا ضربه خورد و عکس و ام آر آی هم انجام دادم امّا دکتر چیزی تشخیص نداد نمی دانم پیش کدام دکتر بروم؟ گفت: سمت خارج زانو درد دارید و شایع ترین آسیبی که سمت خارج زانو داریم این است که لیگامانِ ال سی ال ( lcl ) دچار آسیب شده اما اگر در ام آر آی چیزی تشخیص داده نشده است علت آن این است که اختلال ساختاری در اندام دارید ممکن است زانوی ضربدری داشته باشید ممکن است کف پای صاف داشته باشید که نیاز به بررسی دارد و درمان خاص انجام شود و باید کل اندام تحتانی بررسی شود تا اگر اختلالی وجود داشته باشد برطرف شود.
متخصص پزشکی ورزشی در پاسخ به سوالی که پرسیده شد به دلیل کار زیاد با کامپیوتر سر و کمرم خم و پایین است آیا استفاده از قوزبند به درمان کمک می کند؟ و دیگر اینکه گودی کمر هم دارم آیا قابل رفع است؟ اظهار کرد: استفاده از قوزبند توصیه نمی شود بهتر است طولانی مدت سر خود را خم نکنید و به ازای هر نیم ساعت کار با کامپیوتر وقتی بگذارید و صاف و مستقیم بنشینید و ورزش تقویت کننده عضلات پشت و کمر را انجام دهید، گودی کمر هم با انجام ورزش هایی همچون حرکت لانژ بهبود می یابد.
وی در پاسخ به سوال شخصی که پرسید دی ماه سال گذشته به باشگاه بدنسازی رفتم از همان ابتدا مفصل سرشانه دست چپم درد گرفت به طوری که دستم را نمی توانم به پشت کمرم ببرم و به پهلو هم نمی توانم بخوابم می توانید راهنمایی کنید؟ گفت: با توجه به شرح حال شما، تاندون شانه شما آسیب دیده است؛ چهار عضله اصلی در شانه وجود دارد و با توجه به اینکه دست خود را نمی توانید به پشت ببرید و این حرکت آزاردهنده است؛ یکی از آن چهار تاندون به نام تاندون ساب اسکا پولاریس است که آسیب دیده است امّا نگران نباشید آسیب های وارد شده به تاندون قابل درمان است و هیچ فشاری به تاندون نباید وارد شود هر حرکتی انجام می دهید که درد را افزایش می دهد آن حرکت را انجام ندهید و ورزش هایی که بدن را گرم می کنند انجام دهید به علاوه اینکه در کار این ورزش ها ورزش های خاص شانه را هم انجام دهید تا تاندون ها تقویت شود و به تدریج دامنه حرکت شانه ها بیشتر شود.
نظر شما