به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، عید فطر در فرهنگ اسلامی فقط یک مناسبت نیست.نماد لحظه های ناب عبودیت و بندگی خداست. عید فطر بازتاب یک ماه تضرع در پیشگاه الهی و30 روز تلاش برای تطهیر روح و روان و همدلی با محرومان است. فطر فقط گشودن روزه نیست که جلوه ای ازعبور از یک وظیفه ناب توحیدی است. در ایران رمضان و عید فطر همواره ایام شور و شعور بندگی است. به همین مناسبت و آشنایی بیشتر با فضیلت ها و معارف آن پای سخن« حجت الاسلام علی اکبر نوایی» معاون فرهنگی اجتماعی حوزه علمیه خراسان نشسته ایم.
«حجت لاسلام علی اکبر نوایی» در گفتگو با خبرگزاری شبستان از مشهد، در خصوص فلسفه فرهنگی رمضان بیان کرد: ماه مبارک رمضان یک فرصت بسیار طلایی و بی نظیر برای تجلیات تفکر اسلامی است، در این ماه تمام فرهنگ اسلامی متجلی می شود و لذا به تعبیر دیگر ماه رمضان فوق فرهنگ و فرا فرهنگ است و به تعبیری دیگر رمضان می آید و چیزی که در جامعه به عنوان تفکر دینی منتشر است را اصلاح، منتشر و سامان می دهد لذا رمضان فرا فرهنگ و مولد فرهنگ است.
معاون نخبگانی حوزه علمیه خراسان افزود: در ماه رمضان باید آن چیزهایی که به عنوان یک فرهنگ و باور عمومی تجلی پیدا می کند مقدمات آن فراهم شود لذا در این راستا مبلغان، مدیران و مسئولان رفتارهای درستی انجام دهند تا در جامعه اسلامی فرهنگ رمضان حفظ و درک شود.
وی با بیان اینکه چند مسئله به عنوان مسائل وابسته به ماه رمضان به عنوان نمادهای فرهنگی رمضان شناخته می شوند؛ گفت: معنویت یکی از نمادهای فرهنگی ماه رمضان است در این ماه حس معنویت جدیدی در افراد ایجاد می شود و چنین باوری در جامعه اسلامی شکل می گیرد که معنویت باید تجلی پیدا کند و گرایش به خدا و گرایش به قران و دعا در جامعه اسلامی ارزشمندی آن بیشتر می شود بنابراین یکی از تجلیات رمضان که در فلسفه فرهنگی رمضان شکل می گیرد معنویت است.
حجت الاسلام نوایی تصریح کرد: پیامبر گرامی اسلام (ص) در آخرین جمعه ماه شعبان و اتصال آن به رمضان نکات عجیبی فرمودند. از جمله این حدیث " وَ هُوَ شَهْرٌ دُعِیتُمْ فِیهِ إِلَی ضِیافَةِ اللَّهِ وَ جُعِلْتُمْ فِیهِ مِنْ أَهْلِ کرَامَةِ اللَّهِ" پس تجلی معنویت در رمضان کاملا محسوس است.
وی دومین فلسفه فرهنگی رمضان را اخلاق عنوان کرد و افزود: با نگاهی به پرونده های دادگاه قضایی این نکته را به ما یادآوری می کند که در ماه رمضان بسیاری از بزهکاری ها کاهش پیدا می کند و این نشان دهنده این است که مردم در جامعه دینی ما در ماه رمضان بیشتر از ماههای دیگر حریم نگه می دارند.
معاون نخبگانی حوزه علمیه خراسان با بیان اینکه سومین فلسفه فرهنگی رمضان ارتباطات است؛ گفت: در ماه رمضان ارتباطات بیشتر می شود، اگر چه امسال این ارتباطات به خاطر ویروس کرونا مانند سالهای قبل به صورت جمعی نبود اما با این وجود ارتباطات به صورت مواسات و همدلی نمود پیدا کرد.
وی با اشاره به اینکه چهارمین فلسفه فرهنگی رمضان فلسفه فقرزدایی در جامعه است و در روایات آمده است که رمضان آمد تا اغنیا با فقرا یکسان شوند و درد فقر را بچشند؛ گفت: پنجمین فلسفه رمضان که مسئله فرهنگی و فرا فرهنگی رمضان را نشان می دهد مسئله خودیابی است، این ماه فرصتی است است تا انسان در گذشته و حال خود تامل کند، شب های قدر عمق این خودیابی شکل می گیرد و مردم در این شب ها توبه و انابه می کنند و لذا یک خودیابی فرهنگی و معنوی در ماه رمضان شکل می گیرد.
حجت الاسلام نوایی در خصوص فلسفه اقتصادی رمضان بیان کرد: در این ماه مردم سعی می کنند به درد فقرا رسیدگی کنند، بحث قناعت، دوری از اسراف و تبذیر، اقتصاد مقاومتی، زکات فطره ، ثروت اندوزی نکردن و .. در ماه رمضان بیشتر نمود پیدا می کند و در واقع این ها بخش های اقتصادی رمضان است که در این ماه شکل می گیرد.
وی با بیان اینکه رمضان آثار معرفتی بسیار عمیقی در جامعه ما ایجاد می کند؛ گفت: از جمله آثار معرفتی این ماه خداشناسی است در این ماه گرایش به خدا افزایش پیدا می کند و افاضات معنوی در انس با خدا برای انسان ایجاد می شود، یکی از آثار معرفتی این ماه این است که قران در این ماه نازل شده است و خدا در زندگی فرد حضور پیدا می کند در واقع در ماه رمضان سفره عبودیت خدا پهن است.
معاون نخبگانی حوزه علمیه خراسان افزود: از دیگر آثار معرفتی رمضان نیایش و دعا است بیشتر دعاها از جمله دعای افتتاح و جوشن کبیر مخصوص این ماه است و در این ماه خوانده می شود؛ همچنین اثر معرفتی دیگر این ماه عبودیت است در این ماه مردم سعی بر این دارند تا نماز همراه با خشوع و حضور قلب بیشتری بخوانند.
وی در خصوص همیشگی کردن رفتارهای مطلوب ماه رمضان در جامعه گفت: متاسفانه در مقوله تبلیغات دینی، به صورت هدفمند و مبتنی بر نیاز سنجی صورت نمی گیرد، از این رو باید گفت متاسفانه نتوانستیم این رفتارها را آن طور که باید و شاید در جامعه همیشگی کنیم، لذا اگر نیاز سنجی متناسب با واقعیت های فرهنگی صورت گیرد این بیحجابی ها و روزه خواری در ماه رمضان و بسیاری از این مسائل در جامعه ما به طور فاحش وجود نخواهد داشت، لذا باید شناخت عمیقی در جامعه در این خصوص صورت گیرد.
حجت الاسلام نوایی با بیان اینکه تشویق کردن به ویژه تشویق کردن نسل جوان در همیشگی کردن رفتارهای مطلوب ماه رمضان موثر است؛ اظهار داشت: برای تبلیغات دینی مبلغان نباید از عذاب و آتش بگویند چرا که تشویقات اسلام بر انزارهایش مقدم است، پیامبر گرامی اسلام (ص) نیز ابتدا مبشر بودند و بعد منذر.
وی افزود: متولیان فرهنگ به ویژه روحانیت، حوزه علمیه، وزارت آموزش و پرورش، سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت ارشاد و ... برای همیشگی کردن رفتارهای مطلوب ماه رمضان، با یک برنامه هدفمند رفتارهای رمضان از جمله خشوع، راست گویی و ... را باید در جامعه نهادینه کنند.
معاون نخبگانی حوزه علمیه خراسان در خصوص فلسفه سیاسی رمضان گفت: حس مقاومت در جامعه ای که روزه می گیرند افزایش پیدا می کند در واقع فرهنگ رمضان با تحریم مبارزه می کندو
وی با اشاره به پیام عید فطر اظهار داشت: در عید فطر نمازی با اجتماع مردم خوانده می شود و اگر سیره ای که امام رضا (ع) برای خواندن نماز عید داشتند باشد تمام دستگاه ظلم و ستم برچیده می شود چرا که وقتی مامون دید با سبره ای که امام رضا (ع) برای برگزاری نماز عید فطر پیش می روند که به دور از تجملات و ...است ، اجازه نداد تا نماز برگزار شود لذا عید فطر پیامی است برای وحدت، تجلی روح همدلی و فقرزدایی است.
حجت الاسلام نوایی افزود: در واقع شکوه نماز عید فطر نماد همدلی، همگرایی و مواسات است، زکات فطره مواسات را می رساند و وحدت عملی را که یکی از نیازهای اساسی جهان اسلام است را به وجود می آورد، روز عید فطر در واقع یک نوع اقتصاد مقاومتی نیز است و یک روحیه مقاومت در جامعه شکل می دهد.
وی با بیان اینکه نگاه اقتصاد محور فطریه می تواند بصورت فراگیر و همیشگی در جامعه مطرح باشد؛ گفت: رمضان یکی از درس هایی که به ما می دهد یک حرکت اقتصاد محور و استقلال طلبانه پویایی است و در جامعه ای که چنین شاکله ای رقم بخورد قطعا افراد سعی می کنند در اقتصاد روی پای خودش بایستند، رمضان درس هایی در حوزه اقتصادی دارد که این درس ها باید باز تعریف شود، مانند ایجاد حس قناعت، اینکه وقتی فرد روی پای خود می ایستد زیر سلطه دشمن قرار نمی گیرد و این از درس های رمضان است.
معاون نخبگانی حوزه علمیه خراسان بیان کرد: تحولات اجتماعی دهه های اخیر فرهنگ معرفتی نسبت به پیام عید فطر را کمرنگ نکرده است و در واقع تحولات اجتماعی اخیر هر چه عمق بیشتری پیدا کند رمضان تجلی بیشتری پیدا می کند در حقیقت رمضان باز آفرینی فرهنگی ایجاد می کند.
نظر شما