عید فطر کمال بخش یک ماه روزه داری است

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، رمضان که تمام می شود تازه فطر پر برکت از راه می رسد و بلوغ و رشد معنوی و اخلاقی در بهترین ماه خدا را به نهایت می رساند. فطر  تنها یک روز یا عید نیست که بازگشت به همه خوبی ها و نیکی ها است که بندگان خدا به شکرانه گذران یک ماه پر خیر و برکت، نماز بگذارند و با پرداخت زکات فطره عبادات و طاعات رمضانی خود را تکمیل کنند.

فطر همه چیزش عیدانه ای به جماعت روزه دار مسلمان است. از نماز جان افزا و قنوت های زیبا وماندگارش تا زکاتی که حکمت، مساوات و کمک مومنانه سالانه و بلکه همیشگی مردم در حق هم و بویژه مستمندان را یادآور می شود.
به همین بهانه و به مناسبت فرا رسیدن عید بزرگ فطر و به منظور بررسی ابعاد مختلف و متعدد این روز، با حجت الاسلام «جواد حیدری» استاد حوزه های علمیه و کارشناس مسایل دینی گفتگویی داشته ایم که در ادامه می خوانید.
 

چرا باید در عید فطر زکات پرداخت کرد؟
یکی از واجبات مالی که باید با قصد قربت پرداخت شود، زکات فطره یا همان فطریه است. مسلمانان بعد از یک ماه روزه‌داری در ماه مبارک رمضان در روز عید فطر که اولین روز از ماه قمری شوّال است؛ قبل از شرکت در نماز عید فطر؛ مبلغی را به عنوان فطریه پرداخت می‌کنند که این مبالغ؛ جهت کمک به فقرا و مستمندان و دیگر مواردی که در فقه آمده است، هزینه می‌شود

حقیقت و فلسفه عید فطر چیست؟
فلسفه عبادات که از طرف شرع مقدس، به آن مامور شده ایم، به‌طور کامل برای ما مشخص نیست، اما با توجه به دلائل عقلی یا وجود برخی از روایات؛ می‌توان برخی از حکمت‌های عبادات را فهم کرد.
 درباره زکات فطره نیز روایاتی رسیده است که بیان‌گر حکمت پرداخت آن است.
 در روایتی از امام صادق(ع)  که مرحوم صدوق نقل کرده، این‌گونه آمده است: «همانا دادن زکات فطره از جمله عوامل تمام‌کننده و کمال‌بخش روزه است همان‌گونه که صلوات بر پیامبر(ص) از جمله عوامل تمام کننده نماز می‌باشد؛ چرا که هرکس روزه بگیرد ولی زکات فطره را عمداً ترک کند و ادا نکند، مانند آن است که روزه‌ای نگرفته است. همان‌گونه که هرگاه کسی نماز بگذارد ولی صلوات بر پیامبر(ص) نفرستد مانند آن است که نماز نگذاشته است...».
خداوند عبادت بدنی؛ مثل روزه را با عبادت مادی (پرداخت فطره) در هم آمیخته است و یکی را تکمیل کننده دیگری نامیده است تا بدین سبب، نتایج روزه‌داری که از جمله آن، درک شرایط مستمندان و فقیران است؛ در مرحله عمل نیز تحقق پیدا کرده و روزه‌داران با درک آن شرایط؛ اقدام به کمک‌های مالی به آنان کنند و ثمره روزه‌داری خویش را در عمل کامل کنند.
بر اساس روایات آل الله علیهم صلوات الله؛ زکات فطره؛ صدقه‌ای است که روزه‌داران برای حفظ جان خود و خانواده‌شان پرداخت می‌کنند.

آیا می توان عید فطر دادید بازگشت به فطرت انسان دانست؟
عید در لغت به معنای بازگشت و فطر به معنای شکافتن به کار می‌رود، یکی دیگر از معانی«فطر» نحوه ی خاصی از آفرینش است و وقتی سخن از فطرت به میان می‌آید، منظور سرشت خاص و آفرینش ویژه‌ای است که لوازم و آثار خاصی دارد.
بر اساس آیات و روایات اهل‌بیت (ع)، انسان قبل از ورود به عالم طبیعت، در عوالم دیگری قرار داشته و در آنجا خداوند را با تمام صفات جمال و جلالش تصدیق کرده است و این همان خلقت خاص و خداشناسی فطری است، یعنی آفرینش انسان به‌گونه‌ای است که در عمق جان خود، خدا را می‌شناسد.
انسان به دلیل انس و الفتی که با جهان طبیعت می‌گیرد، توجه خود را نسبت به این معرفت از دست می‌دهد و در محضر خدا بودن، بین حجاب‌های مختلف پنهان می‌شود و این چراغ کم‌فروغ می‌شود و بر این اساس انسان نیاز به امور بیدار کننده‌ای دارد تا او را از غوغای بُرون رها و متوجه درون خود کند و حجاب‌های غفلت را کنار زند.  ماه مبارک رمضان فرصتی است برای بازگشت به فطرت پاک توحیدی.

یکی از عوامل مؤثر برای تنبّه کسانی که فطرت خداشناس خود را محجوب ساخته‌اند، ماه رمضان و روزه‌داری در این ماه عزیز است.
وقتی ماه رمضان به آخرین روز خود می‌رسد، در سایه عبادت و بندگی و مبارزه با شیطان درون و بیرون، بازگشتی دوباره و عیدی مبارک برای انسان رقم می‌خورد که همان «عید فطر» است، یعنی روزی که خود را در محضر خدا می‌بیند.
نکته مهم برای هر روزه‌دار بعد از عید فطر و ماه مبارک رمضان این است که این حالت را برای خود حفظ و با مراقبت از آن، عید فطر واقعی را برای خود رقم بزند و هرروز خود را تبدیل به عید کند همان‌طوری که امام علی(ع) می‌فرمایند: «هرروزی که در آن معصیت خدا نشود عید است».