به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، به مناسبت فرا رسیدن بیست و یکم ماه مبارک رمضان، سالروز شهادت جانسوز مولای متقیان امیرالمومنین امام علی(ع) و به منظور بررسی نیاز امروز جامعه به الگوگیری از سبک زندگی علوی به ویژه در مقابله با بحران ها، با حجت الاسلام والمسلمین دکتر «حبیب‌رضا ارزانی»، رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور گفتگویی ترتیب داده ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:
شناخت سبک زندگی امیرالمومنین امام علی(ع) و الگوگیری از آن برای عبور از بحران ها همچون آنچه در ماه های اخیر بر اثر کرونا در جامعه رخ داد، چه آثار و برکاتی دارد؟
خداوند سنت هایی را برای مردم از ابتدای تاریخ بشریت که با حضرت آدم(ع) آغاز شد، درنظر گرفته است این سنت ها در میان مردم و در زمان های مختلف وجود داشته و دارد «تلک ایام نداولها» و شکل آن به ظاهر فرق می کند اما اصل آنها برقرار است؛ یعنی خدا مردم را در ادوار مختلف و به طرق مختلف آزمون می کند در این میان بهترین مدل و الگوی عملی برای خروج سربلند و پیروزمندانه از این آزمون ها اعم از ناراحتی ها، مصائب و مشکلات و نافرجامی ها، اهل بیت (ع) هستند.
وقتی سیره و سبک زندگی امیرالمومنین(ع) را مرور می کنیم، می بینیم ایشان در شرایط سخت و بحران های دردناک حضور داشتند چنان که خود ایشان از شرایط 25 سال خانه نشینی اجباری پس از رحلت حضرت رسول(ص)، به خار در چشم و استخوان در گلو تعبیر کرده اند اما این تلخی ها را با صبوری و توکل بر خدا و معنویت و اخلاق به عنوان عنصر اصلی زیست انسان، پشت سر گذاشتند.
از این رو، در شرایطی که بحران در غالب های مختلف به ما رو می کند بهترین راه ها برای عبور از آنها، تمسک به سبک زندگی ائمه علیهم السلام به ویژه مولای متقیان(ع) در راس آنها است.
انس با نهج البلاغه به عنوان میراث کلامی و گرانسنگ امام علی(ع) برای شناخت سیره حضرت امیر(ع) و الگوگیری از آن چقدر راهگشا است؟
طبیعتاً وقتی بخواهیم به سمت الگوگیری از سیره علوی حرکت کنیم باید به قول و گفتار و رفتار ایشان مراجعه کنیم؛ در این میان نهج البلاغه بهترین منبع گفتاری اعم از خطبه ها، نامه ها و کلمات قصار حضرت(ع) است که با مراجعه به آن حس می کنیم گویی این کتاب برای همین امروز بیان و تدوین شده و به عنوان تالی‌تلو قرآن به عبور از شرایط سخت و بحران ها کمک می کند.
مفاهیم نهج البلاغه چه آموزه هایی برای عبور از بحران ها دارد؟
با خوانش و مرور آموزه های این کتاب درمی یابیم اگرچه این بحران ها و شرایط سخت می آیند و می روند اما همیشه شرایط یک جور و پایدار نیست.
با مطالعه نهج البلاغه از مرارت های زندگی حضرت امیر(ع) چه در طول 25 سال خانه نشینی چه در مدت چهار سال و اندی حکومت‌داری مطلع می شویم و ادبیات حضرت(ع) را درک می کنیم که چه‌ها شد و با ایشان چه کردند آنها که به ظاهر به امام(ع) نزدیک بودند اما قلباً و اعتقادی از حضرت(ع) فاصله داشتند و دچار نفاق بودند.
کیفیت ارتباط و تعامل امیرمومنان امام علی(ع) با هر یک از این گروه ها در نهج البلاغه آمده و درس آموز است، مثل رفتار با صدّیقین اعم از ابوذرها و سلمان ها، رفتارشان با منافقان و مستمندان و ... در همه اینها الگوهایی زیبا قابل استخراج است که در تشخیص راه از بیراهه بسیار به ما کمک می کند.
آنچه امروز در رزمایش مواسات و کمک مومنانه از سوی عموم مردم به ویژه مسجدی ها در حال رقم خوردن است و زیبایی های معنوی ویژه ای را خلق کرده است چقدر الهام از سیره و سبک زندگی امیرمنان(ع) در دستگیری از فقرا و محرومان دارد؟
بُن‌مایه تمام این طرح ها و حرکت های مومنانه و همدلانه، مسئله و عنصر ایثار است، وقتی ریشه و خاستگاه ایثار را بررسی می کنیم به تعبیر نورانی قرآن درباره اهل بیت عصمت و طهارت(ع) می رسیم که می فرماید: «وَيُؤْثِرُونَ عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ» و تعابیر متعدد از این دست که در شان امیرالمومنین(ع) صادر شده و تصریح دارد اینها ایثار کردند از چیزی که خود در عین نیازمندی به آن بودند چنان که قرآن درباره آن حضرات(ع) می فرماید: «وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَ يَتِيماً وَ أَسِيراً؛ و غذای (خود) را با اینکه به آن علاقه (و نیاز) دارند، به «مسکین» و «یتیم» و «اسیر» می‌دهند!»
تعابیری از این دست بسیار ویژه است و وجهِ الگو بودن ائمه(ع) در ایثار را به خوبی ترسیم می کنند.
اگر بخواهیم در حوزه مواسات و همدلی، ایثار و گذشت از آنچه داریم بهترین کار را انجام دهیم باز به اهل بیت(ع) می رسیم در کجای عالم امکان به خانواده ای می رسیم که در سه روز روزه داری یک قرص نانی را که خود نیاز داشتند به فقیر و یتیم و اسیر بدهند چنان که این رفتار آنها مَثَل قرآن می شود.
اگرچه حبّ اهل بیت(ع) در دل های ما است اما با سیره معصومان(ع) فاصله بسیار داریم و هر چند در ایام مقابله با کرونا به جهات مختلف اعم از نزدیک دانستن مرگ، حس دلسوزی و محبت نسبت به مردم و ... دست به دست هم داده و به عرصه همدلی و کمک مومنانه ورود کرده ایم اما آنچه ما به عنوان ایثار و همدلی انجام می دهیم، با جنس ایثار اهل بیت(ع) فرق دارد آنها در عین نیاز و با همه محبت‌شان «علی حبّه» این ایثار را انجام می دهند و اساساً این ایثار را عبادت مفروض می دانند و مستمراً نسبت به آن اهتمام دارند نه یک یا دو مرتبه و ایثار خود را به شخص خاص و اطرافیان محدود نمی کنند بلکه هر مضطری که نیازمند باشد از این ایثار بهره مند می شود و لذا جنس ایثار اهل بیت(ع) متعالی است.
به منظور ترویج فرهنگ انس با نهج البلاغه و مانوس کردن بچه های مسجد با سیره علوی چه برنامه هایی را در ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور تدارک دیده اید؟
به لطف خدا در حوزه نهج البلاغه حرکت بسیاری خوبی را با شورای عالی قرآن کریم آغاز کردیم که همسو با آن کتابی نفیس تدوین شده بود به کانون های مساجد سراسر کشور به تناسب امکانات ارسال شد تا به عنوان متن ویژه درسی کانون ها مورد استفاده قرار بگیرد و درصدد هستیم فایل پی دی اف این کتاب را هم با اجازه ناشر در سامانه بچه های مسجد قرار دهیم.
اعتقاد ما در ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور بر این است که اگر بخواهیم در کانون های فرهنگی هنری مساجد اتفاق مبارکی رقم بخورد، باید معرفت به قرآن و اهل بیت(ع) را گسترش و افزایش دهیم از این رو، درسنامه های قرآن، نهج البلاغه به عنوان اخ‌القرآن و صحیفه سجادیه که زبور آل محمد(ص) است را تدوین و عرضه کردیم که علاوه بر دوره های حضوری، امکان گذراندن آنها از طریق پورتال بچه های مسجد نیز فراهم شده است و به منظور ترغیب و تشویق هر چه بیشتر بچه های مسجد به مطالعه این درسنامه ها، در صورت گذران دوره ها هم به فرد، هم کانون و هم شهرستان مربوطه امتیاز تعلق می گیرد. تا اینچنین بچه های مسجد یک دور با هر یک از این کتاب نورانی آشنا شوند.
وقتی بچه های مسجد با نهج البلاغه مانوس شوند به قدری علاقه می یابند که با هر بار ورود به این اقیانوس موّاج، دستاوردهایی بهتر و زیباتر خواهند داشت چراکه قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه کتاب هایی نیستند که با یک بار خواندن تمام شوند بلکه در هر بار مواجهه با آنها توشه ای جدید از معارف به دست می آید.
نظر شما