امروز بشر به «هدایت‌گری منجی‌گونه» نیاز دارد

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین «یحیی جهانگیری سهروردی» در دومین گفتگوی مجازی با دانشجویان مجمع بین الملل جبهه فرهنگی اجتماعی انقلاب اسلامی که با موضوع «دین و فرهنگ در عرصه بین المللی و کرونا» برگزار شد، تصریح کرد: امروز بشر، دوران پست کرونا را از منظرهای مختلف تحلیل، پیش بینی و آینده پژوهی می‌کند، زیرا برای جامعه بشری مهم است که پس از این بیماری، جهان چگونه خواهد بود.

پژوهشگر مطالعات بین الملل اسلامی با بیان اینکه ترس بشر از دوران پساکرونا کمتر از خود کرونا نیست، تصریح کرد: امروز این اپیدمی جهانی از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ اما این موضوع از منظر دین کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اینکه دین در دوران پساکرونا چگونه خواهد بود و کرونا چه تأثیری بر دینداری خواهد گذاشت؟.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی بیان داشت: این روزها به واسطه بحران کرونا و تغییراتی که در سبک زندگی و اندیشه مردم جهان به وجود آمده، سؤالات و پرسش‌های متعددی، ذهن بشر را درگیر کرده است که یکی از مهم‌ترین سوال‌ها، پرسش از خدا، دین و معنویت است.

وی با بیان اینکه ما باید نوع انتظار بشر از خدا و دین را در دوران پساکرونا تعریف کنیم، افزود: شاید این سؤال مطرح شود که بشر کرونایی چه انتظاری از خدا دارد و سقف این انتظارات کجاست؟ بشر کرونایی می‌پرسد خدایی که امروز به کار من نیاید پس کی می‌خواهد به کار من بیاید؟ که این انتظار نادرست بخشی از دین گریزی را دامن می‌زند.

استاد حوزه و دانشگاه با تصریح بر اینکه ما باید نوع و سقف انتظار بشر از دین و خدا را به درستی تبیین کنیم، اظهار داشت: عدم تبیین درست اینگونه مباحث نظری، آتش افروز علیه دین گرایی است.

وی اضافه کرد: ما باید الهیات خودمان را به جامعه بشری عرضه کنیم و برای پاسخگویی به میدان بیاوریم؛ برای مردم تبیین کنیم که در الهیات ما خداوند متعال چه جایگاهی دارد و چه انتظاراتی می‌توان از او داشت؛ اگر پاسخی از خداوند دریافت نمی‌کنیم، نه نشانه ناآگاهی خدا از دردها و نه نشانه ناتوانی اوست، بلکه دلیل انتظار غلط ما از خداوند است.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی تأکید کرد: ما باید تفسیر و تصویر درست از خدا را تبیین کنیم، بدون شک الهیاتی که درمان گر باشد، میل به سوی آن خواهد بود.

وی در ادامه با بیان اینکه امروز در عرصه بین المللی باید ذائقه و سلیقه مخاطب را به طور دقیق شناخت، گفت: باید دید انتظار بشر از خدا چیست؟  شفا و درمان می‌خواهد، حل معضلات اقتصادی می‌خواهد،  آرامش می‌خواهد؛ چه می‌خواهد.

این مبلغ بین المللی حوزه عنوان کرد: در اروپا به صلیب توهین می‌شود، زیرا انتظار دارد مسیح کرونا را نابود کند، بیماران کرونایی را شفا دهد و مشکل جامعه را حل کند؛ اگر نوع و سقف انتظارات تبیین نشود همین دیندار، علیه دین چنین موضع می‌گیرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی با اشاره به اینکه امروز بشر به قدرت لایتناهی الهی پی برده است، گفت: امروز بشر فهمیده که انواع مکاتب فکری و ایسم‌ها نمی تواند انسان را نجات دهد و می‌داند که چراغ‌های افروخته از زمین، او را روشنا نمی‌بخشد، بلکه پرتویی از آسمان او را باید تا کج‌راهه‌اش را راهی یابد.

وی یادآور شد: این تشنگی شدید به متافیزیک، در عین اینکه یک فرصت است، یک تهدید هم هست. اگر او با آب زلال سیراب نشود، سراب‌ها سراغ او می‌آیند. بشر امروز را تنها، معنویت برخاسته از دین سیر می‌کند و بس.

استاد حوزه و دانشگاه تأکید کرد: اگر ما دست به کار نشویم و بر اساس ذائقه، نیازها و تقاضاهای بشر، معنویت تولید نکنیم، دین‌هایی به اسم معنویت به او تزریق خواهد شد و این بلایی دیگر بر جان دین داری خواهد بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی بیان داشت: کرونا هم به دین گریزی و هم به دین گرایی دامن زده است و برای هر دو باید کنش فعال داشت. هر دو می‌تواند تهدید و اتفاقا فرصت هم باشد. اولین کار این است که سقف انتظار بشر از دین و خدا را بررسی کنیم و در ادامه، باید معنویت دینی را معرفی کرد تا دین‌های معنوی ظهور نکنند.  

وی با اشاره به اینکه بشر امروز به دنبال معنویتی مبهم است، اظهار داشت: امروز بشر نمی‌داند خاستگاه معنویتی که به دنبال آن است، کجاست، فقط از ایسم‌ها و مکتب‌ها بریده و خسته شده و همچون تشنه ای به دنبال جرعه ای آرامش می‌گردد.

این مبلغ بین المللی حوزه تصریح کرد: یکی از خطرهای جدی دوران پسا کرونا این است که بشر کرونایی به جای پرداختن به معنویت برخاسته از دین، به دنبال دین برخاسته از معنویت برود.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی در ادامه با بیان اینکه ما باید ادبیاتی قوی از الهیات خود ارائه دهیم که به جای رفع شبهه، دفع شبهه کند، گفت: ادبیات معارفی ما باید قابلیت پیشگیری از شبهات و همچنین پیش بینی شبهات را داشته باشد و صرفا در مقام پاسخگویی به شبهات نباشیم.

وی اضافه کرد: ادبیات معارفی ما باید بتواند با عقلانیت و زیبایی و سادگی، درمان گر باشد؛ پیچیده تبلیغ کردن خدا، برای بشر امروز که توان فکر کردن به مباحث پیچیده را ندارد، خیلی کارآیی ندارد.

پژوهشگر مطالعات بین المللی اسلامی تصریح کرد: اگر تنها راه درمان کرونا، پیشگیری است، شبهات کرونایی در حوزه دین هم باید پیشگیری شود، نه اینکه  پس از مطرح شدن در جامعه به فکر پاسخ به شبهه باشیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی ابراز داشت: ما چندین مرکز پاسخگویی به شبهات دینی داریم، اما در کنار اینها باید مرکزی برای رصد و دیده بانی مسائل دینی و فرهنگی در جامعه باشد که شبهات را پیش بینی و پیش از طرح در اذهان عمومی پیشگیری کند.

وی با بیان اینکه بشر امروز، اضطرار به منجی دارد، گفت: این الزاما به این معنا نیست که بگوییم پس آخرالزمان است. برای این گونه بشر، باید گونه ای از هدایت را که او نیاز دارد، عرضه کرد. حال که بشر دست اضطرار به سمت آسمان دراز کرده باید بتوانیم هدایت‌گری منجی‌گونه داشته باشیم.

استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: ما دو نوع هدایت داریم؛ یکی هدایت پیامبران است که راه را نشان می‌دهند و ارائه طریق می‌کنند؛ یک هدایت دیگر هدایت منجی است که دستگیری می‌کند و تشنه را به چشمه می‌رساند؛ منجی، «ایصال الی المطلوب» می‌کند، به معنویت و  نجات  می‌رساند و در نهایت انسان را به هدف می‌رساند.

وی تصریح کرد: کنش ما در عرصه بین المللی باید شبیه کنش منجی باشد؛ باید بتوانیم نقش سربازان منجی را بازی کنیم. دست نیازمندان را به طور مستقیم به آب زلال برسانیم که برای این کار، ادبیات تبلیغی ما در عرصه بین المللی باید بیش از آن که مذهبی و صنفی باشد، فطری و انسانی باشد، از سوی دیگر زبان ادبیات تبلیغی ما در عرصه بین الملل می‌بایست زبان انسانی باشد؛ پیامبر اکرم(ص) سه نفر یار ابتدایی خود را به بیش از صد و بیست هزار نفر رساند آن هم در آن قوم جاهلی! باید سوال پرسید پیامبر چگونه این کار را کرد؟

حجت‌الاسلام والمسلمین جهانگیری سهروردی در ادامه عنوان کرد: ما بر چیستی گزاره‌های اسلامی تمرکز می‌کنیم اما باید بر چگونگی آنها نیز متمرکز شویم، ما باید بدانیم چه‌های اسلامی را چگونه بیان کنیم. حجاب را اسلام یاد داده اما ما باید چگونه به مردم تعلیم دهیم، همچنین نماز و دیگر تعلیمات اسلامی را، یعنی ما باید بفهمیم نماز چیست و چگونه آن را به مردم بیاموزیم.

وی با بیان اینکه بدون دانستن، چه‌ها و چگونه ها، نمی تواند در عرصه دین- بین الملل گام برداشت، اظهار داشت: با توجه به سیره زندگی ائمه معصومین علیهم‌السلام می‌فهمیم که آنها "چه"های اسلامی را "چگونه" به مردم یاد دادند.

این مبلغ بین المللی حوزه با اشاره به مقبولیت امام موسی صدر در میان مردم لبنان اعم از مسلمان و مسیحی، گفت: راز موفقیت امام موسی صدر در ادبیات ایشان بود، ادبیات امام موسی صدر ادبیاتی انسانی بود؛ بیش از آن که ادبیاتی مذهبی باشد، ادبیات فطری بود و ما امروز به چنین ادبیاتی برای کنش گری در عرصه بین المللی نیاز داریم تا بشر کرونایی تشنه امروز را  با هدایت منجی‌گونه به چشمه زلال الهی برسانیم تا مقدمات ظهور حضرت مهدی(عج) فراهم شود.

تهیه و تنظیم:‌ زهرا قربانی