خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : سینما از زمانی که به شکل امروزی اش درآمد به یکی از مهمترین دل مشغولی های فردی و اجتماعی تبدیل شد. با شکل گیری سالن های سینما، هر روز جمعیت انبوهی از مردم به این جعبه تاریک می رفتند تا به طور خودخواسته مسحور تصاویر و صداهایی اسرارآمیز شوند که فیلم نام گرفت.
از آن زمان تاکنون، مدیوم های نمایش فیلم روز به روز متحول شده اما آن شوق اولیه به جادوی سینما همچنان باقی است. وقتی تلویزیون ها آمدند، فیلم ها با این جعبه جادو به خانه های مردم راه یافتند. کم کم دستگاه های اختصاصی پخش فیلم به بازار آمد و سپس با گسترش تکنولوژی ارتباطات، پای ماهواره ها و شبکه جهانی اینترنت، به محل زندگی و فعالیت مردم باز شد. و حالا که دیگر هر فرد تنها با گوشی تلفن همراه خود می تواند به جهان بی پایانی از فیلم ها دسترسی پیدا کند.
شاید بخش مهمی از پیشرفت تکنولوژی و ابزارهای یادشده را باید مرهون نیاز بشر به داستان دانست که به جذاب ترین شکل خود در سینما بازنمایی می شود. جالب این که پیشرفت ابزارهای نمایش فیلم در دهه های گذشته هنوز از اشتیاق تماشای فیلم در سالن سینما نکاسته و هنوز بسیاری از مردم ترجیح می دهند فیلم های مورد علاقه شان را در سالن تاریک سینما و با هیجان جمعی به تماشا بنشینند. گرچه بسیاری نیز به خاطر کمبود زمان و مشغولیت فراوان، به سینمای خانگی پناه آورده اند و برخی نیز فیلم ها و سریال ها را با همان گوشی های همراه می بینند.
در روزهای گذشته در گزارش هایی با عنوان «سینمای ایران در عصر کرونا» به بررسی تاثیرات حضور ویروس کرونا بر سینما و اکران فیلم ها سخن گفتیم؛ این که عملا امکان حضور مردم در سالن های سینما امکان پذیر نیست و مشخص نیست چه زمانی به وضعیت عادی بازمی گردیم. از سوی دیگر از گرایش روزافزون مردم به پلتفرم های تماشای آنلاین فیلم و سریال مثل سامانه های اشتراکی فیلیمو، نماوا و فیلم نت گفتیم و به سابقه و ویژگی آن ها پرداختیم. همچنین در ادامه، اکران اینترنتی فیلم خروج را مورد بررسی قرار دادیم و چالش های پیش روی آن را برشمردیم.
حالا که خروج به عنوان نخستین فیلم ایرانی از سوی فیلیمو و نماوا به صورت اینترنتی اکران شده، می توان بیش از پیش به مقوله اکران اینترنتی و آینده ای که پیش روی سینمای ایران قرار می دهد، سخن گفت.
شاید اگر ویروس کرونا همه گیر نمی شد، سخن گفتن از اکران اینترنتی در کنار اکران روی پرده فیلم ها هم با مخالفت سفت و سخت سینماداران روبرو می شد، اما حالا با طولانی شدن وضعیت ناشی از کرونا عملا چاره ای جز نمایش اینترنتی فیلم های مانده در صف اکران باقی نمانده است.
اما پرسشی که در این میان مطرح می شود، به سود ناشی از اکران اینترنتی فیلم ها در مقابل اکران روی پرده مربوط می شود. این که کدام یک از روش ها سود بیشتری را عاید سینما می کند. آن چه روشن است، این نوع اکران به هیچ وجه باب میل سینماداران نیست؛ چرا که در شرایط عادی نیمی از فروش فیلم در زمان اکران سهم آن هاست و اکران اینترنتی عملا به معنای حذف سینماداران از چرخه اکران عمومی خواهد بود. به همین ترتیب دفاتر پخش هم با حذف سهم ده درصدی شان از فروش بلیط سینماها، از اکران اینترنتی متضرر می شوند تا در واقع پیروز اصلی ماجرای تعطیلی سینماها، پلتفرم های نمایش اشتراکی فیلم ها باشند. اما وضعیت سرمایه گذاران و عوامل ساخت فیلم ها به چه ترتیب است؟
پس از آن که خروج به صورت اینترنتی اکران شد «محمد ذوقی» مدیر روابط عمومی سازمان اوج(سرمایه گذار فیلم خروج) در گفتگو با رادیو به نکات جالب توجهی اشاره کرد که می تواند در پاسخ به پرسش بالا راهگشا باشد. ذوقی با مقایسه سود صاحبان فیلم ها از اکران اینترنتی و اکران در سینماها گفت که صاحبان فیلم ها از اکران اینترنتی فیلم حداقل هفتاد درصد سهم می برند اما از اکران در سینماها حداکثر چهل درصد.
البته در این میان باید به قیمت متفاوت اکران اینترنتی با اکران در سینماها اشاره کرد؛ به طوری که مثلا فیلم «خروج» در سامانه فیلیمو و نماوا با قیمت بلیط دوازده هزار تومانی اکران شده اما بلیط پردیس های سینمایی حداقل بیست هزار است.
ذوقی همچنین شکل گیری ایده اکران اینترنتی پیش از اکران در سینماها را محصول شرایط خاص کرونا و بلاتکلیفی فیلم ها دانسته، گرچه تاکید کرده اکران اینترنتی فیلم در شرایط عادی نیز در دو سه سال آینده محقق می شد و کرونا تنها این موعد را جلو انداخته است. همان گونه که در کشورهای دیگر این امر رواج دارد.
اشاره مدیر روابط عمومی اوج احتمالا بیش از همه به شبکه های مطرحی چون نتفلیکس و اچ بی ا است که در سال های گذشته نه تنها چرخه اکران فیلم ها را دستخوش تغییر کرده اند، بلکه ساختارهای تولید و جوایز سینمایی را نیز تحت تاثیر خود قرار داده اند.
علاقه مندان به سینما در این سال ها، خاطراتی از کشمکش میان شبکه های یاد شده و سینماداران آمریکا به یاد دارند. کشمکش هایی مرتبط با اکران فیلم های تولیدی این شبکه ها و تقدم اکران اینترنتی یا اکران در سینماها.
از سوی دیگر باید به درگیری میان کمپانی های فیلمسازی در آمریکا و شبکه نتفلیکس بر سر حضور یا عدم حضور فیلم های این شبکه در جشنواره های معتبر جهانی اشاره کرد که عملا پای برگزارکنندگان جشنواره ها را نیز به این دعوا گشوده است.
آن چه گفته شد، به خوبی نشان دهنده چالش هایی است که احتمالا روزی گریبان سینمای ما را هم می گیرد. این که امروز هنوز سخنی از چالش در میان نیست به خاطر وضعیت خاص این روزهاست وگرنه فردای پس از بحران، باید در جستجوی پاسخ برای چالش هایی از این دست بود.
نظر شما