اجاق اقامتگاه های بوم گردی گیلان همچنان خاموش

خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ از میان مشاغلی که کرونا به آنها زیان اقتصادی زیادی وارد کرده، حوزه گردشگری است که در تمام دنیا صددرصد دچار آسیب شده است. به‌قول وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور «شیوع کرونا گردشگری را در جهان به نقطه صفر رسانده و قرنطینه‌ها یعنی عدم سفر.»

در این میان «اقامتگاه‌های بوم‌گردی» دچار چالش‌های بیشتری هستند. با وجود اینکه احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی در ایران به بیش از یک دهه قبل باز می‌گردد، ولی در سال‌های اخیر با توسعه روزافزون این اقامتگاه‌ها که در نقاط روستایی و کم جمعیت و بکر ایجاد می‌شود،  چالش‌های جدیدی به‌ویژه در حوزه تاثیر و تاثر بر فرهنگ بومی خود را نشان داد.

حالا با شیوع ویروس کرونا، نگرانی‌ها از انتقال ویرس‌های فراگیر در نقاطی که از یک سو جمعیت کمتری دارند و از دیگر سو به مراکز بهداشتی و خدماتی دسترسی دورتری دارند، ساکنان را نگران کرده است. صاحبان این اقامتگاه‌ها که با صرف هزینه و وقت برای راه‌اندازی و مدیریت بهینه سعی در جلب اعتماد گردشگران داشتند، حالا علاوه بر ضرر اقتصادی باید به‌فکر ایجاد اعتماد جدید برای شرایط پساکرونا باشند.

یکی از فعالان بوم‌گردی و گردشگری در این‌باره می‌گوید: از اهداف اولیه و بسیار مهم و اساسی ایجاد پروژه‌های ملی بومگردی، احیاء سبک زندگی بومی در مناطق مختلف زیست بوم ایران است.

پرویز ایمانپور می‌افزاید: هدف از ایجاد این اقامتگاه‌ها، ایجاد یا مرمت و بازسازی و بازآفرینی سازه‌های سنتی و بومی مناطق دقیقا مثل و مانند همان منطقه و محله است و در تداوم و تکاملش، اعضای خانواده و مردم محلی نیز نقش به‌سزایی دارند تا گردشگران از نزدیک بتوانند سبک زندگی بومی را مشاهده کرده و همزیستی را در کنار ساکنان بومی تجربه کنند. این تجربه تنها همراهی و هم‌نفسی نیست بلکه، همراهی در پخت و سرو خوراک‌ها، چاشنی‌ها، دسرها، پیش‌غذاها، مخلفات، سبزی‌ها، انواع نان و شیرینی و انواع محصولات محلی و بومی همان منطقه است.

وی ادامه می‌دهد: در این اقامتگاه‌ها حتی گردشگر می‌تواند یک تجربه عالی برای تهیه صنایع دستی همان منطقه را داشته باشد و یا در تولیدات کشاورزی و دامی و حتی پرورش آبزیان، با بومیان منطقه همراه باشد.

ایمانپور که خود در حال تاسیس یکی از همین اقامتگاه‌‍‌های بوم‌گردی در غرب گیلان است، توضیح می‌دهد: ایجاد اشتغال و حوزه اقتصادی، تنها یکی از اهداف پروژه‌های بوم‌گردی است و هدف غائی پایداری در کسب و کار روستاهاست. طبق آمارهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی گیلان، تاکنون بیش از ۸۰ واحد بوم‌گردی در استان مجوز فعالیت گرفته‌ ولی تنها ۳۰ درصد آنها به بهره‌برداری رسیده است، البته آن هم نه به‌صورت کامل، شاید با تخفیف بتوان گفت تنها چند اقامتگاه بوم‌گردی به استانداردهای ذکر شده نزدیک هستند.

وی با اشاره به ضررهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا به حوزه گردشگری و اقامتگاه‌های بوم‌گردی می‌افزاید: آینده فعالیت‌های این اقامتگاه‌ها با شیوع کرونا و تعطیلی حوزه گردشگری در ابهام است و حتی با وعده‌های وزارت میراث فرهنگی برای کمک به واحدهای اقامتی، مدیران و صاحبان این واحدها تا چه اندازه توان جبران ضررهای اقتصادی تعطیلی حوزه گردشگری را خواهند داشت! تا چه رسد به بهینه کردن اقامتگاه ها برای رسیدن به استانداردهای لازم.

با این حال پرویز ایمانپور عقیده دارد ادامه فعالیت اقامتگاه‌های بوم‌گردی بیش از همه نیازمند صداقت، علاقه و باور قلبی است تا بتوان بوم‌گردی را به معنای واقع سرپا نگه داشت. زیرا بوم‌گردی‌ها به‌نوعی آشتی انسان با طبیعت است و علاوه برآن می‌تواند به جهات مختلف فرهنگی و سبک زندگی روستایی مفید باشد.

اقامتگاه «آهیل» پیش از این چشم‌انداز بکری را پیش‌روی گردشگران می‌گشود؛ غار شهاب و چشمه دمکش. نوشیدن آب چشمه‌های سفیدآب و پیاده‌روی در جنگل‌های ارتفاعات رودسر.

مدیر اقامتگاه بوم گردی آهیل واقع در روستای بزکویه در شهرستان رودسر، بخش واجارگاه نیز می‌گوید: از دوم اسفند با شیوع ویروس کرونا، برای رعایت موازین بهداشتی، اقامتگاه بوم‌گردی آهیل تعطیل شد.

ایمان مهرزاد فر با اشاره به زیان‌های اقتصادی ناشی از این تعطیلی آن هم در تعطیلات نوروز، می‌افزاید: افرادی که زندگی متفاوتی را در اقامتگاه آهیل تجربه کرده‌اند، از اقشار خاصی هستند و مدیریت اقامتگاه در انتخاب گردشگر به‌عنوان مشتری دقت بالایی داشته است، بنابراین بعد از اتمام دوران قرنطینه، بعید است که مشتریان سابق بخواهند حتی با رعایت موازین بهداشتی، به این زودی‌ها به آهیل بیایند.

وی بعید می‌داند در فصل بهار که بهترین فصل برای اقامت گردشگران در محیط‌های روستایی گیلان است، بحران کرونا به پایان برسد و اقامتگاه‌های بوم‌گردی بتوانند پذیرای گردشگران باشند.

کشور در یک بحران اقتصادی بسر می‌برد که گرداب کرونا، دولت را در یک فشار مضاعف قرار داده است، اگرچه دکتر مونسان، وزیر میراث فرهنگی و گردشگری کشور، گفته است: «در همین شرایط دولت ۷۵هزار میلیارد تومان تسهیلات با سود ۱۲درصد را به واحدهای اقتصادی اختصاص داده تا آنها بتوانند از این شرایط سخت عبور کنند و ورشکسته نشوند.» (خبرگزاری میراث آریا- ۲۰فروردین)، اما اگر نوروز نتوانست گردشگران را پذیرا باشد، در شرایطی که سازمان جهانی گردشگری اعلام کرده، راه افتادن مجدد گردشگری زمان‌بر است، بعید است حتی اگر وعده تسهیلات دولت نیز محقق شود، شاهد تحرک در گردشگری داخلی باشیم.