موسیقی ردیفی در ایران با نوحه و روضه خوانی حفظ شد

به گزارش خبرگزاری شبستان ،تورج زاهدی محقق و مولف برجسته موسیقی با بیان این مطلب افزود : همان طور که عرفان اسلامی روی شعر اثر گذاشت و ادبیات ایران را متحول کرد و اگر نبود، هنوز مضامین شعری در دیگِ غذا خوریِ عنصری خلاصه می شد،موسیقی نیز به همان اندازه در فرهنگ و هنر ایرانی تاثیر گذاشت. به معنای دقیق تر موسیقی و ادبیات هر دو کفه ترازو هستند که به تبع هم بر یکدیگر تاثیر می گذارند . این امر در جلوه های موسیقی که با واقعه عاشورا مرتبط است، شکل چشمگیری دارد.

مولف کتاب موسیقی عاشورا با بیان این که تدوین ردیف های موسیقی به دوره قاجار باز می گردد ، گفت : اگر بخواهیم اندکی تامل براین ماجرا داشته باشیم خواهیم دید در زمانی که رادیو ، سیستم های ضبط صدا و وسایل ارتباط جمعی نبود ،این این نوحه و وروضه خوانی ها وهنر تعزیه بود که موسیقی ردیفی ایران را از خطر نابودی نجات داد . من معتقدم اگر واقعه عاشورا اتفاق نمی افتاد، موسیقی ما نیز اصلا به ما منتقل نمی شد. چون تمام نوحه خوان ها همه موظف بودند ردیف را کار کنند و دستگاه ها را بدانند.
 

او با بیان این که که مدرس بسیاری از خوانندگان و آواز خوانان شهیر ایرانی افراد روحانی ، نوحه خوان و دستگاه شناس موسیقی ایرانی بودند ، تصریح کرد : متاسفانه با وجود این پیشینه کهن و عمیق بسیاری از نوحه خوانان امروزی بر اساس ردیف کار نمی کنند و این معضلی ست که باید مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.

زاهدی در بخش دیگری از صحبت های خود موسیقی مذهبی را به چهار شاخه نوحه خوانی ، روضه خوانی ، اذان و مناجات و تعزیه تقسیم بندی کرد و گفت : همان طور که می بینید سه بخش از این چهار بخش مستقیما به واقعه کربلا ارتباط دارد. این در حالی ست که در موسیقی گونه ارزشمندی چون مجالس شبیه خوانی و تعزیه آن چنان خلاقیتی دیده می شد که بسیاری از گوشه های موسیقایی به نام مبدع آن گوشه باقی می ماند.

این مولف صاحب نام موسیقی با تاکید بر ارزش معنوی موسیقی گفت : در همین مجالس تعزیه ما می بینیم که معین البکا در زمان اجرای شخصیت هایی که اشقیا را بازی می کنند به آنها دستور می دهد که از طریق آواز مفاهیم مورد نظر را بیان نکنند. از سویی دیگر در زمانی که اجرا کننده نقش امام و یارانش مشغول اجرای قطعه ای از واقعه کربلا هستند به آنها دستورمی دهد تا آواز بخوانند و این نشان دهنده ارزش معنوی موسیقی را نمایان می کند.

به گزارش پایگاه خبری حوزه هنری ، او ادامه داد : اگر نگاه تاریخی به شکل گیری تعزیه داشته باشیم، می بینیم این گونه نمایشی از قرن چهارم میلادی شکل گرفته است در حالی که بنا به نظر مورخان اپرا از قرن 10 میلادی آغاز و تا قرن 16 که اوج شکل گیری آن است، برای مردم عرضه می شود . بنابراین با توجه به این تقدم و تاخر و تاکیدی که زنده یاد جواد بدیع زاده در خاطرات خود به آن اشاره می کند ،اپرا حتما از تعزیه گرفته شده است چرا که این عنصر نمایشی از ایران به اعراب و سپس از طریق اعراب و جنگ های صلیبی به اسپانیا و از آن جا به اروپا شاخه پیدا کرده است.

زاهدی خاطر نشان کرد : هنرمند و یک موسیقی دان هم باید عارف باشد و هم موسیقی دان . اصلا ما موسیقی دان به تنهایی نداریم و من نمی فهم که یک نفر موسیقی دان باشد بدون این که اهل عرفان باشد . موسیقی از نظر من هدف نیست بلکه وسیله ای ست که با معنا هدف پیدا می کند . از سوی دیگر ما ایرانیان هر آن چه می کنیم از امام حسین (ع) نشات می گیرد و به طور حتم اگر او نباشد موسیقی ما نیز خالی از معنا خواهد بود .
پایان پیام/