نقش دعا، توسل، صدقه، استغفار و صبر در رفع بلایا

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، در ایامی هستیم که ویروس کرونا در کشور و از جمله قم شیوع پیدا کرده و البته به لطف خدا و کمک مردم و همه مسؤولان تا حدی کنترل شده است.

 

در این شرایط اما همچنان لزوم رعایت مسائل بهداشتی در صدر مسائل قرار دارد، اما ما در مصاحبه هایی این مسأله را نیز ثابت کردیم که در رفع بلایا، گرفتاری ها و مسائل و مشکلات می‌توان از ابزار دعا و نیایش استفاده کرد.

 

در قرآن کریم می خوانیم «قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ» یعنی اگر دعا و توجه انسان به سوی خدا نباشد، عنایتی از جانب ذات اقدس خداوندی به انسان صورت نمی گیرد، بنابراین خوب است در این ایام به ویژه روزهای پایانی ماه رجب که از شریف ترین ایام سال است و همچنین در ماه مبارک شعبان به عنوان مقدمه ماه میهمانی خدا، ارتباط بیشتری با خدا برقرار کرده و رفع و دفع بلاها را از او بخواهیم.

 

همچنین اشکالاتی در ارتباط با منافات بین تأثیر دارو و تأثیر دعا در رفع مریضی ها مطرح می‌شود که در همین راستا گفت‌وگویی با حجت الاسلام «ابراهیم کاظمی» استاد سطح عالی حوزه و پژوهشگر کلام اسلامی ترتیب دادیم که در پی می آید:

 

به عقیده شما آیا بین دعا و تأثیر دارو در شفا و رفع بیماری ها منافاتی وجود دارد؟

 

 برخی در این فرصت بوجود آمده عامدانه یا غیر عامدانه اشکالاتی بیان می کنند که می‌گویند: بالاخره خدا شفا می‌دهد یا آن پزشک یا دارو؟ در قرآن هست «إِنَّا هَدَيْناهُ‏ السَّبِيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُوراً» (انسان/3) خدا یکجا می‌گوید: من هدایت می‌کنم، یکجا قرآن است می‌گوید: این قرآن هدی للناس است.

 

بالاخره خدا شفا می‌دهد، خدا توفی نفس می‌کند، مرگ دست خداست. ملک الموت هست یا ملائکه هستند، کدام یک توفی نفس می‌کند؟ هرکدام ابزار و وسیله دارد. یک وقت می‌گوید: شافی خداست و یکوقت خدا عسل را شفاء معرفی می‌کند. خدا در آن قرار می‌دهد و اینگونه خلق می‌کند که آن شفاء دهنده باشد.

 

در زمان مسیحیت هم این شبهه مطرح می‌شد. اینکه آدم شبهه چند هزار ساله را مطرح کند، خاک خورده است. این مسائل یک تزلزل در جسم آدم ایجاد می‌کند و یک امتحانی برای روح و معنویت آدم است. چقدر اعتقادات درست است؟ آیا با اندک مسأله‌ای لرزش پیدا می‌کنی؟ یکی می‌گوید: آقا آدم باید دنبال مال حلال باشد. اما به یکجا می‌رسد یک موقعیت حرام شیرین گیر می‌آید، نمی‌تواند خودش را نگه دارد. می‌گوید: من آدمی هستم نسبت به کنترل نفسم اینطور هستم. موقعیت عصبانیت پیش می‌آید همه را به هم می‌ریزد. انشاءالله اعتقادات ما متزلزل نشود. این ویروس‌ها یکوقت روی بدن ما اثر می‌گذارند، یکوقت روی اعتقادات ما اثر می‌گذارند.

 

این نکته آقای قرائتی به نظر بنده قابل توجه است که بیان کردند روزی با یک شخص وهابی برخورد کردم به محض رسیدن به این شخص خودکاری که در دستشان بود روی زمین انداختند و گفتند حال بگو یا محمد یا علی تا تو را کمکت کنند و خودکار را به دستتان بدهند. آقای قرائتی گفتند بنده هم گفتم شما بگوئید یا الله تا خدا این خودکار را به دست شما برساند. بسیار واضح است که یکسری امور مجرای طبیعی خودش را طی خواهد کرد و انسان باید این عجز و ناتوانی خودش را به درگاه خداوند متعال ابراز کند و نگوید من کسی هستم و خدا هم نعوذ بالله کسی است. بنابراین مجرای طبیعی درمان بیماری، استفاده از دارو است هرچند خداوند تأثیر شفا را در این دارو قرار داده و برخی از اوقات نیز بدون واسطه دارو نیز شفا می دهد.

 

چطور می‌توان از دعا و مناجات برای رفع بیماری ها کمک گرفت؟

 

همان طور که مستحضرید در ایامی قرار داریم که در فیوضات معنوی برترین ایام نامگذاری شده و برکات فراوانی برای ماه رجب و شعبان در روایات معصومین نقل شده است. اما مسئله کنونی کشور ما باعث غفلت از درک عظمت ماه رجب و سبب عدم استفاده معنوی از این فرصت منجر گشته است.

 

ویروس کرونا بیشتر از آلامی که بر خیلی از عزیزان ما تحمیل کرده، سبب هراس و استرس هموطنان ما شده که در این مجال قدری نسبت به برطرف کردن این هراس و نگرانی های بوجود آمده با هم به بحث می نشینیم؛ تأکید می شود که آنچه بیان می شود در خصوص توصیه های معنوی و دستور العمل های معنوی بوده و همان طور که مقام معظم رهبری دام ظله العالی فرمودند که رعایت آنچه مسئولین کشوری در بحث بهداشت می‌گویند ضروری است و دلیل بر ترک هیچ کدام از توصیه های معنوی و بهداشتی نخواهد بود.

 

به همان اندازه ای که رعایت اصول بهداشتی امر ضروری در این مسأله بشمار می رود و به فتوای مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی موجب دیه برای شخص منتقل دهنده خواهد شد، توصیه های معنوی نیز ضرورت دارد و باید به توصیه های معنوی دینی نیز عمل شود.

 

اولین توصیه ای که از آیات کریمه قرآن بدست می آید، آن تضرع و خشوع در برابر خداوند متعال است، خداوند متعال می فرماید: «فَلَوْ لا إِذْ جاءَهُمْ بَأْسُنا تَضَرَّعُوا» (انعام/43) «فَأَخَذْناهُمْ بِالْبَأْساءِ وَ الضَّرَّاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ‏» (انعام/42) خیر و شر دست خداست. خدا می‌گوید: اگر بخواهم شما را امتحان کنم جز من فریاد رسی نیست. یکی از راهکارها تضرع به در خانه خداست. به عنوان یک مسلمان و کسی که ادعای عبودیت در درگاه احدیت دارد باید در این بلایا خاضعانه به درگاه خداوند متعال سر تعظیم فرود آورد؛ زیرا همانگونه که در اعطاء نعمت ستایش کننده پروردگار هستیم در بلا و مشکلات نیز باید خداوند را ستایش گفت.

 

در کنار دعا و مناجات بهترین عملی که انسان در موقعیت های بلا و مصیبت می‌تواند داشته باشد، چیست؟

 

امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می‌فرمایند که «نَحْمَدُهُ‏ عَلَى‏ آلَائِهِ كَمَا نَحْمَدُهُ‏ عَلَى‏ بَلَائِه‏» حمد خدا می‌گوییم در نعمت‌ها همانطور که حمد خدا می‌گوییم در بلاها. اتفاق روی داده در کشور عزیزمان ایران نیز آزمایشی الهی است که باید از این امتحان پیروز خارج شویم؛ زیرا  مأموریت الهی، لحظه به لحظه تحت تدبیر الهی است. باد و آب و هرچیزی در این عالم همین گونه است. اگر از این چشم ببینیم آنوقت هرچیزی به ظاهر ناکامی هست، چون خدا مهربانتر از ما به ما هست، از زاویه‌ و دید دیگر هم «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً» (َشرح/5) زاویه دیگر همین را نشان می‌دهد چقدر عظیم و مهربانانه است. حتی در دل سخت‌ترین بلاها، ما نمی‌دانیم.

 

اگر چشم ما باز می‌شد از زاویه بالاتری این افق را در دایره زمانی بالاتر نگاه می‌کردیم، اگر این نبود بعد از این چقدر سخت‌تر می‌شد. مثل کسی که واکسن می‌زند، اگر نداند این واکسن است ممکن است آن لحظه دردآور باشد. اما کسی که اطلاع دارد می‌دانید این واکسن چه جلوگیری از بیماری می‌کند. پول می‌دهد تا واکسن بزند. ما نمی‌دانیم خدای سبحان گاهی مسائلی را پیش می‌آورد، گاهی یک واکسن است برای یک امر عظیم‌تر که جلوی آن را بگیرد. اما چشم ما همین مقدار را می‌بیند و قضاوت می‌کند و نزد درگاه الهی شکایت به خدا می‌کنیم. خدایا چرا ما؟

 

به عقیده من یکی از بهترین اعمال در این ایام، توصیه به شکر نعمت هاست، مسأله توجه به نعمت‌هایی که تا به حال برای ما عادی بوده است. قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ : نِعْمَتَانِ مَجْهُولَتَانِ اَلْأَمْنُ وَ اَلْعَافِيَةُ. پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: دو نعمت مجهول هستند یک امنیت و دوم عافیت و سلامتی.

 

تا مادامی که انسان سالم است قدر صحت را نمی دانند، تا مادامی که انسان امنیتش به خطر نیافتد قدر نعمت امنیت را درک نخواهد کرد. همه ما قبلاً زیارت می‌رفتیم، صله رحم، مسافرت، کاسبی‌هایی که شکر نکردیم، کاسبی‌هایی امروز از رونق افتاده است، وقتی می‌پرسیدند: چه خبر، همیشه نق می‌زدی. این هم وضعیت الآن است. شکر نعمت داشته باشیم. لذا از صفات مؤمنان این است که در شدت و رخاء همیشه شاکر نسبت به خداست. از حضرت ایوب بگیرید تا کسانی که همه جور نعمت داشته باشند، حضرت سلیمان شاکر است، حضرت ایوب هم شاکر است. او در اوج قدرت و ملک سلیمانی است و او در اوج ابتلائات الهی است، بنابراین باید صبار شکور باشیم.

 

در صحیفه مبارکه سجادیه دعای هفتم که مقام معظم رهبری توصیه کردند، در جای دیگر داریم «الهی لا تحرمنی لقلة شکری» خدایا مرا از نعمت‌ها محروم نکن بخاطر اینکه من کم شکر می‌کنم. کم شکر کردن یک اثری دارد که محروم شدن از بعضی نعمت‌هاست. انشاءالله شکور باشیم؛ لذا در همه موقعیت‌ها چه سخت و چه آسان، سخت بودن دلیل بر شکر نکردن نیست. سخت بودن صبر اضافه می‌خواهد، شکر اضافه می‌خواهد. خدایا شکرت، باز هم شکرت. پس این مسأله را چه به لسان و چه به عمل داشته باشیم. از بدترین حوادث بهترین استفاده را ببریم. می‌شود از بدترین حوادث بهترین استفاده را کرد. امروز می‌شود شما توجه به خدا داشته باشید، یکی زمین می‌خورد و زانویش زخم می‌شود. شروع به فحاشی می‌کند. بعضی هم می‌گویند: خدایا شکرت که مصیبت بزرگتری پیش نیامد.

 

باید به قدرت خدا توجه کنیم، بعضی چیزها نشان می‌دهد ضعیف هستیم. آدم‌ها طغیان می‌کنند، «إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى‏، أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى‏» (علق/6و7) این قید مؤمن و کافر ندارد. مطلق انسان است. کاری ندارد، یعنی فطرتاً آدم‌ها اینطور هستند. یک ذره احساس کنند توانایی در مسأله الف و ب هست یکباره طغیان می‌کنند.

 

این سختی‌ها، آرامش و سکون و بندگی را در ما برمی‌گرداند، غفلت‌هایی که داشتیم انشاءالله از بین برود، نسبت به نعمت سلامتی غفلت داشتیم. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: نعمت‌هایی هست که نسبت به آن توجه نداریم. غافل هستیم. وقتی سالم هستیم حواسمان به سلامتمان نیست. آقای مجتهدی که خدا رحمتشان کند، گاهی این مثال را می‌زدند، هروقت یادت رفت نعمت خدا چیست، دستت را جلوی بینی و دهانت بگذار نتوانی نفس بکشی، بعد می‌فهمی نفس کشیدن چه نعمتی بود. ما نسبت به داشته‌ها فراموشی داریم.

 

جایگاه توسل به اهل بیت(ع) در این شرایط را تبیین بفرمایید .

 

توسل از توصیه های مهم سیره علماء وبزرگان در طول تاریخ بوده که باید مد نظر گرفته شود که در جریان بیماری مسری وبا در شهرهای عراق مرحوم میرزای قمی(ره) دستور به خواندن زیارت عاشورا در هر روز و هدیه کردن آن به مادر امام زمان(عج) دادند که نقل شده از آن روز تلفاتی از بیماری مسری وبا در شهر سامراء مشاهده نشد.

 

خدا رحمت کند آیت الله بهاءالدینی هم برای رفع مشکلات می‌فرمودند: چهارده هزار صلوات هدیه به چهارده معصوم کنند. یک نفر به امام صادق گفت: من توفیق پیدا کردم داخل خانه کعبه بروم، نشستم به جای همه اعمال مستحبی صلوات فرستادم، ثوابی دارم؟ حضرت فرمودند: شما از خانه کعبه بیرون آمدی و ثواب عمل شما افضل از همه آنهاست. یعنی این ایام مخصوصاً ماه رجب و شعبان بهترین ذکر و دعا صلوات بر محمد و آل محمد است. بنابراین هرچه می‌توانیم در خانه خدا و اهل‌بیت تضرع کنیم.

 

نماز استغاثه امام زمان(عج)، زیارت امام زمان(عج)، نماز امام زمان(عج)، دعای مشلول، حدیث کساء، ما واقعاً امام زمان(عج) را فراموش کردیم، از یک ویروس می‌ترسیم و از خدا نمی‌ترسیم، از گناهانمان نمی‌ترسیم، از رشوه نمی‌ترسیم؛ میلیون‌ها نفر این ویروس را نمی‌گیرند، درصد کمی هم که می‌گیرند از صد نفر یک یا دو نفر ممکن است از دنیا بروند. نباید همه دنیا را تحت تأثیر بگذارد.

 

امام زمان(ع) به احمد بن اسحاق قمی فرمودند: «أنا خاتم الاوصیاء بی یدفع الله البلاء عن اهلی و شیعتی» من آخرین وصی پیغمبر خدا هستم و خدا به وسیله من بلا را از اهل من و شیعیانم برمی‌دارد. بنابراین این امر مسلمی است در کنار توصیه های پزشکی باید مورد توجه همگان قرار بگیرد.

 

 استغفار، صدقه و صبر در رفع مصائب و مشکلات چه نقشی دارد؟

 

توصیه دیگری که در این ایام به ویژه روزهای پایانی ماه رجب باید از آن غافل نشد مسأله استغفار است، طلب مغفرت کنیم. در موقعیت بلایی هم قرار گرفتیم، بهترین مرگ‌ها مرگی است که آدم پاک از دنیا برود و ابزار پاکسازی انسان استغفار است.

 

دعای استغفار که خیلی معروف است از حضرت علی(ع) است و هفتاد بند است، شخص اعرابی بیابان نشینی نزد حضرت آمد و گفت: وضعیت زندگی من خیلی خراب است. نمی‌توانم به عیال و زن و بچه‌ام برسم. حضرت فرمود: استغفار کن. گفت: زیاد استغفار می‌کنم ولی اثری ندارد. حضرت فرمود: چون استغفارت ناقص است. چون گناهانی را کردی که نمی‌دانی آنها گناه بودند. نسبت به آنها استغفار نمی‌کنی و استغفارت ناقص درمی‌آید. این هفتاد بندی را امیرالمؤمنین دارند که امام حسین (ع) یا امام سجاد نقل کردند. دوباره این آدم نزد حضرت آمد و گفت: اینقدر وضع ما خوب شده و مشکلم برطرف شد.

 

یکسری موانع وجود دارد بین ما و خدا فاصله می‌اندازد و مانع دید می‌شود، ما را کند می‌کند. امیرالمؤمنین در خطبه 143 می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يَبْتَلِي‏ عِبَادَهُ‏ عِنْدَ الْأَعْمَالِ السَّيِّئَةِ» خدا بعضی بنده‌ها را که گناه می‌کنند «بِنَقْصِ الثَّمَرَاتِ وَ حَبْسِ الْبَرَكَاتِ وَ إِغْلَاقِ خَزَائِنِ الْخَيْرَاتِ» در خیرات را می‌بندد. چرا؟ «لِيَتُوبَ تَائِبٌ وَ يُقْلِعَ مُقْلِعٌ وَ يَتَذَكَّرَ مُتَذَكِّرٌ وَ يَزْدَجِر مزدجرٌ» اگر خدا سر راه شما حوادث تلخ می‌گذارد برای اینکه توبه کننده توبه کند. حق الناس، گنهکار از گناهش کنده شود. آدمی که باید بیدار شود، بیدار شود. «وَ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ الِاسْتِغْفَارَ سَبَباً لِدُرُورِ الرِّزْقِ وَ رَحْمَةِ الْخَلْقِ»خدا استغفار و توبه را وسیله ریزش رزق و روزی قرار داده است. پیغمبر خدا فرمود: کسی که توبه و استغفار کند، قوم یونس در خانه خدا توبه کردند و حضرت یونس برگشت. فرمود: خدا آنها را از هر غم و غصه‌ای نجات می‌دهد و رزق و روزی‌شان را از جایی که گمان ندارند، می‌دهد.

 

صدقه توصیه دیگری است که در این ماه باید مورد توجه قرار بگیرد. صدقه دو اثر دارد؛ یکی رفع بلاست. یکی دفع بلاست. امام صادق(ع) فرمودند: بلای محتوم را از بین می‌برد. صدقه انواع دارد. خداوند عالم نماز را اینقدر واجب دانست، گفت: آب هم نداشتی تیمم کن. یعنی یک جایگزین برای ما گذاشته است. باید این مسأله اتفاق بیافتد. مسأله قربانی هم خیلی تأکید شده است. شیرینی شرکت کردن در کار خیر، جمع شدن شیرین است. همه باهمدیگر رحم عمومی داشته باشیم. از باب صفتی که خدا به بنده‌هایش دارد، داشته باشیم.

 

توصیه به صبر در مشکلات از مهم ترین تذکرات روایات معصومین(ع) بشمار می رود که امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: بلاها و ابتلائات چه برای کسی که صبور نیست، چه برای کسی که هست اتفاق می‌افتد، اما کسی که صبوری می‌کند، اجر صبرش را می‌برد. کسی که بی صبری می‌کند عقاب بی صبری‌اش را می‌برد. در همه موارد این اتفاق می‌افتد. اختلاف رفتارها، اختلاف اجرها را دارد. شأن خدا شفا دادن است.

 

پزشک کشف می‌کند و به مردم معرفی می‌کند. توکلتان به خدا باشد و توجه‌تان به وسایل الهی، تا به حال شده بگوییم: حج چیست، توجه به خدا داشته باشد. نماز چیه؟ دلت با خدا باشد. خدا دستور داده نماز بخوان، «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي‏» صلاة وسیله است برای ذکر خدا. توجه به بهداشت عمومی و پزشکی همان چیزی است که خدا به ما دستور داده است.

 

از جمله موارد مهم معنوی توصیه به صله رحم است که متأسفانه تنها نکته ای که مردم از صله رحم درک کرده اند دید و بازدید است که این اصل صله رحم بشمار نمی رود بلکه اصل مهم در صله رحم رسیدگی به ارحام است چه رسیدگی بالاتر از دادن سلامت به خویشان و بستگان نزدیک در این ایام است که باید مورد توجه همه قرار بگیرد.

 

در پایان اگر توصیه دیگری در این ایام برای مردم دارید بفرمایید.

 

توصیه پایانی پایانی در این خصوص داشتن روحیه امید و پرهیز از یأس و نا امیدی است. امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه می فرماید که چطور باید خداوند را حمد گفت: «الْحَمْدُ لِلَّهِ غَيْرَ مَقْنُوطٍ مِنْ رَحْمَتِهِ وَ لَا مَخْلُوٍّ مِنْ نِعْمَتِهِ وَ لَا مَأْيُوسٍ مِنْ مَغْفِرَتِهِ» در حالی که ناامید از رحمت خدا نیستیم. اشاره به سوره مبارکه حجر آیه 56 دارد «قالَ وَ مَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّالُّونَ‏» فقط گمراه است که از رحمت خدا نا امید است.

 

کسی ناامید از رحمت است که گمراه است. «غیر المغضوب علیهم و الضالین» اگر نا امید باشیم در دسته گمراهان رفتیم. چرا باید ما بندگان نا امید از خداوند نباشیم؛ زیرا«الَّذِي لَا تَبْرَحُ مِنْهُ رَحْمَةٌ» رحمتش زوال ناپذیر است. اشاره به آیه 156 سوره اعراف دارد، خداوند فرمود: «عَذابِي‏ أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‏ءٍ» رحمت من واسع است که همه را در برمی‌گیرد. اما عذاب به هرکس بخواهم می‌رسد. در بحث عذاب وعید است، می‌گویند: در وعید اگر کسی تخلف کند، اشکال ندارد. خداوند وعید است. در عذاب اگر تخلف کرد ممکن است محقق نشود. در وعده خدا تخلف نیست. «وَ لَا تُفْقَدُ لَهُ نِعْمَةٌ» خدایی که نعمتش جاودانه است. اشاره به آیه 20 سوره مبارکه لقمان دارد. ِ «وَ أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ‏ ظاهِرَةً وَ باطِنَةً» خدا تمام نعمت‌هایش را بر شما مقدر کرده است.

 

تمام این مطالب ارزنده بود و سفارشاتی از کلام الهی و روایات معصومین علیهم السلام بود که ان شالله مورد توجه همه عزیزان و هموطنان گرامی قرار بگیرد؛ اما وظیفه ما در قبال این مسأله چیست باید به این روایت توجه ویژه داشت که وظیفه را به خوبی برای همه تبیین کرده است: حدیثی از وجود امام صادق(علیه السلام) که حضرت فرمود: «يَقُولُ‏ إِنَ‏ مِمَّا أَوْحَى اللَّهُ إِلَى مُوسَى» وقتی خداوند به حضرت موسی وحی کرد «وَ أَنْزَلَ فِي التَّوْرَاةِ» در تورات هم هست، نکاتی که می‌شنویم از تورات واقعی و تحریف نشده است. «أَنِّي أَنَا اللَّهُ» من خدا هستم، «لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا» الهه و مورد پرستشی جز من نیست. «خَلَقْتُ الْخَلْقَ وَ خَلَقْتُ الْخَيْرَ» من مخلوقات و همه را خلق کردم. «وَ أَجْرَيْتُهُ عَلَى يَدَيْ مَنْ أُحِبُّ» اجرا کردم و به جریان انداختم به دست کسی که دوستش دارم. «فَطُوبَى لِمَنْ أَجْرَيْتُهُ عَلَى يَدَيْهِ» خوش به سعادت کسی که دستش به خیر است. عامل خیر و مجرای خیر است. «وَ أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا» من همان خدا هستم و هیچ خدایی جز من نیست.

 

ما یک خدای خیر داریم و یک خدای شر، در مشرکین و کفار یک چنین تفکیک خدا و دو خدایی وجود دارد. ولی خدا همان خداست. خدا یکی است اما خیر و شر تابع چیز دیگری است. «خَلَقْتُ الْخَلْقَ وَ خَلَقْتُ الشَّرَّ» من خلق را خلق کردم و شر هم قرار دادم. «وَ أَجْرَيْتُهُ عَلَى يَدَيْ مَنْ أُرِيدُ» اجرایش کردم بر کسی که آن شر را اراده می‌کند و من به واسطه‌ی این مسأله اراده می‌کنمکه به دست او انجام شود. «فَوَيْلٌ لِمَنْ أَجْرَيْتُهُ عَلَى يَدَيْهِ» وای بر کسی که دستش به شر باشد، شر به دست او یا به لسان او یا از وجه او برانگیخته شود و به دیگران برسد. بنابراین تمام سعی ما در این زمانه این باشد که در حد توان کار و عمل خیری بتوانیم برای سلامتی جامعه اسلامی انجام بدهیم و خطاب «طوبی لهم» شامل همه عزیزان و سروران گرامی بشود.

 

تقدیر و تشکر می کنیم از این که وقت خود را در اختیار خبرگزاری شبستان قرار دادید.

 

بنده هم از شما و مجموعه فاخر خبرگزاری شبستان عرض تشکر داریم و ممنون بابت این که در این ایام به فکر مردم هستید و در حد توان خود توصیه های معنوی را به آنها منتقل می کنید.