به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، «حسین تاریخی» دبیرکل اتحادیه انجمن اسلامی دانش آموزان در یاداشتی به نقش دانش آموزان در تالیف کتب درسی پرداخت که در زیر می خوانید:
بسمه تعالی
«اتفاقات اخیری که در کشور افتاده و به خصوص تاثیراتی که در فضای آموزشی کشور گذاشته است موجب این می شود که در حوزه های فعالیت تربیتی و آموزشی تاملات دقیق تر و جدی داشته باشیم. بدون شک این موضوع موجب تعاملات خیلی خوب برخی از جامعه فرهنگیان عزیز با دانش آموزان شد، استفاده از بستر فضای مجازی، تلفنی و.. توانست خیلی به این ارتباط دوسویه کمک کنند.
این ارتباط لزوما در مخاطب حس خوبی را ایجاد خواهد کرد که معلم همواره همراه و پشتیبان برای دانش آموزان هست، از طرفی دیگر هم می شود روی این موضوع تامل کرد که چقدر کتب درسی قابلیت این نوع اتفاقات پیش بینی نشده را داشتند یا خواهند داشت.
ضرورت تعامل برنامه ریزان آموزشی با دانش آموزان که مخاطبان اصلی هستند امری مهم و اساسی است و فرصت بسیار خوبی را برای جلوگیری از آسیب پذیری و بهره گیری از تنوع، به روز بودن، پاسخگویی به نیازها را فراهم خواهد کرد.
برخی از کتب و تالیفات از بعد ارتباطی با زندگی عادی، عمومی و حتی روز مره نوجوانان هیچ رابطه ای ندارد و عملا رویکرد آموزشی در برخی از دروس کامل یک طرفه و مابه ازای اجتماعی از آن در موقعیت های در اختیار نوجوان وجود ندارد، حتی در برخی از کتب ما نیاز جدی به آینده نگری، آرمان خواهی داریم، نیاز به رفع نیازها در چند سال آینده داریم، نیاز به اینکه محدود در زمان نشویم، ضمن اینکه از سرعت تحولات نیز عقب نمانیم.
آن چیزی که سند تحول نیز به آن تاکید دارد «یادگیرنده»است، به طوری که در برخی از بندهای برنامه درسی ملی توانایی انتخاب و ارتباط تعاملی با محیط یادگیری را مهم دانسته و اینکه او به جای اجبار و تابعیت محیط بتواند اراده و انگیزه لازم را برای تربیت پذیری و افزایش شایستگی های فردی داشته باشد بسیار مهم است. همانطوری که در آن برنامه هم اشاره شده است فعالیت های درسی باید به نقش فعال، داوطلبانه و آگاهانه دانش آموز در فرایند یادگیری و تربیت پذیری توجه کرده و زمینه تقویت و توسعه روحیه پرسشگری، پژوهشگری، خلاقیت وکارآفرینی را در دانش آموز فراهم سازد، این عبارت بسیار مهمی است، یعنی سه بخش یادگیرنده، یاد دهنده و کتاب هر سه در تعامل با یکدیگر می بایست این مهم را به نتیجه مطلوب برسانند.
ما باید یپذیریم که نوجوان و دانش آموز امروز جامعه که مخاطب اصلی تربیت و آموزش است باید در آنچه قرار است سرنوشت خودش با آن را در آینده رقم بخورد مشارکت و تعامل و نقش فعال و اثرگذاری داشته باشد، نیازها را استخراج کند، نظام مسئله تولید کند، رتبه بندی و ارزش گذاری کند، بتواند به عنوان حلقه مکمل سبک های بهتر یادگیری را از دید خودش معرفی وارائه نماید، به عنوان دیده بان برتر ارزشیابی و بررسی خوبی از کارها داشته باشد و بدون شک در تالیف کتب نقش سازنده و مشارکت گسترده و پرنشاطی داشته باشد .
اگر ما به فکر رفع نیاز ها و به روز بودن تالیفات درسی هستیم باید از این پیشنهاد استقبال کرده و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی باید بتواند درصدد ارتباط با گروه نخبگانی دانش آموزان باشد و دریک ارتباط دوسویه بتواند محتوای مورد نظر خود در ارتباط با دانش آموزان تولید، نشروارزشیابی کند، قطعا این امر هم رشد فردی و گروهی دارد و هم در کل موجب تقویت نظام آموزشی یکطرفه و غیر تعاملی ما خواهد داشت، این نگاه به مخاطب حس اعتماد سازی و حس مشارکت فعالانه، مشورت جمعی راخواهد داد و در فرآیند یادگیری آن را با انگیزه و وابسته تر خواهد کرد.
شاید از یک منظر دیگر باید به این برسیم که اساسا این یک امر مورد احتیاج و حق اجتماعی دانش آموز است که بتواند در 10 ها کتابی که سالانه مطالعه می کند، در ده ها سالی که برای آنان وقت و عمر می گذارد، و شاید از هرمحصولی دیگر به آن انس و ارتباط دارد نظر و مشارکت داشته باشد. اینکه ما او را صرفا یک مخاطب فرض کنیم و به اون این عرصه را ندهیم که بتواند نقش آفرین باشد بدیهی است که نمی توانیم در آینده هم از اون توقع خلاقیت و ابتکار داشته باشیم، نمی توانیم بگوییم چرا تاثیرات کتب در سطح جامعه آنقدر پایین هستند .
به نظر می رسد تولید علم را باید از همین سنین پایین گفتمان سازی و ریل گذاری کنیم، نقش آفرینی در تالیفات قطعا می تواند در این عرصه نیز تاثیرات جدی و بسزایی داشته باشد . اینکه ما دانش آموز را به عنوان یک عنصر فعال در عرصه تربیتی آموزشی، دینی خودش فرض کنیم آن چیزی که فلسفه سند نیز به آن تاکید دارد و ما باید این گفتمان مورد نظر رهبری را از همین سال های ابتدایی جوانی آغاز کنیم.
تشکل های دانش آموزی بهترین وسیله و راه ارتباطی برای تسهیل این امر هستند، به طور نمونه یکی از اصلی ترین اقدامات دانش آموزان عضو انجمن های اسلامی دانش آموزان در قالب سطوح ملی طرح و بررسی کتاب های درسی است، دانش آموزان با اقدامات شبکه ای که در قالب مدارس مرتبط و گروه همسالان دارند نظرات خودشان را پیرامون کتاب جمع بندی و به بحث و بررسی می گذارند. تا به حال کتاب های مختلف درسی به خصوص کتاب های پایه نظری توسط دانش آموزان در قالب کارگروه های مختلف بحث و بررسی و ارزشیابی شده است که بدون شک این امر نشانه ی اشرافیت و اطلاع خوبی است که دانش آموزان نسبت به محیط پیرامونی خود دارند، دانش آموزان قطعا به آن چیزی که فرامی گیرند باید این حساسیت را داشته باشند و اینکه ما این فرصت خود ارزشیابی را به جامعه هدف بدهیم قطعا تاثیرات مثبت و بسزایی را خواهد داشت .
تشکل های دانش آموزی با بهره مندی از ظرفیت نخبگانی و زبده یابی که دارند جمعیت قابل توجه و شبکه ای موثری را در ساختار های چابک و چالاکشون در اختیار دارند که می توانند در کمترین زمان ممکن رفت و برگشت های لازم را بابت موضوعات مختلف داشته باشند. بعضا مجموعه های مثل اتحادیه اتفاقا تجربه های خوبی هم در این نمونه داشته است.
من امیدوارم که مجموعه وزارت آموزش و پرورش و سازمان پژوهش برنامه ریزی که انصافا درمسیر تعاملات به نسبت سال های پیشین خیلی امیدوارانه تر عمل می کنند در این فریضه هم انشالله بتوانند نقش موثری را ایفا نمایند.»
نظر شما