خبرگزاری شبستان - جنوب کرمان: «زمان صادقی» متولد ۱۳۵۸ و از اهالی شهرستان قلعه گنج از توابع جنوب کرمان است که پس از تحصیل در مقطع ابتدایی و راهنمایی، در رشته علوم انسانی در دبیرستان مشغول به تحصیل شد.
این پژوهشگر جنوب کرمانی تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی با گرایش ادبیات فارسی در دانشگاه پیام نور بافت ادامه داد و سپس برای گذراندن مقطع کارشناسی ارشد در رشته زبان و ادبیات فارسی وارد دانشگاه جیرفت شد.
وی در دانشگاه موضوع پایان نامه خود را به تحقیق و پژوهش بر روی فرهنگ عامیانه قلعه گنج اختصاص داد و از همان زمان تاکنون بر روی فرهنگ عامیانه مردم جنوب کرمان و بازی های محلی این منطقه تحقیق و پژوهش می کند.
در ادامه مصاحبه تفصیلی خبرنگار خبرگزاری شبستان با زمان صادقی پژوهشگر جنوب کرمانی می خوانید؛
زمان صادقی دبیر زبان و ادبیات فارسی در دبیرستان های شهرستان قلعه گنج از توابع جنوب کرمان هستم و همچنین از سال ۱۳۸۴ تاکنون در دانشگاه های آزاد اسلامی و پیام نور شهرستان کهنوج مشغول تدریس می باشم.
چه شد که به سمت فعالیت های پژوهشی رفتید؟
همان طور که می دانید فرزند جنوب کرمان هستم و فرهنگ این منطقه از کودکی با پوست و گوشتم عجین شده است، از نوجوانی علاقه زیادی به شعر و ادبیات داشتم، بعدها که وارد دانشگاه شدم موضوع پایان نامه ام را براساس پژوهش بر روی فرهنگ عامیانه مردم شهرم قلعه گنج انتخاب کردم، این پژوهش آنقدر برایم جذاب، دلنشین و آموزنده بود که تصمیم گرفتم این کار را ادامه داده و کتاب چاپ کنم بنابراین در پائیز ۱۳۸۶ موفق به چاپ اولین کتابم با عنوان فرهنگ عامیانه مردم قلعه گنج شدم.
تاکنون در چه زمینه هایی فعالیت پژوهشی انجام داده اید؟
سال هاست که روی فرهنگ واژگان رودبار زمین و به طور کلی جنوب کرمان تحقیق و پژوهش می کنم، دلیل انتخابم از پژوهش در عرصه واژگان برای این می باشد چون واژه قالبی است که انسان به وسیله آن افکار، احساسات، واقعیت ها و نیازهای زندگی خود را بیان می کند و بنابراین بنده با هدف دست یابی به افکار، احساسات و نیازهای مردم جامعه خود در گذر زمان، پژوهش علمی تحلیلی در زمینه واژگان آغاز کردم و با دسته بندی واژه ها به این نتیجه رسیدم که واژه هایی همچون نخل، کشاورزی، شتر و غیره در فرهنگ مردمان جنوب کرمان، دارای گویش های مختلفی هستند که به تنهایی می توان از هر یک از واژگان یک کتاب نوشت.
در همین راستا پس از ۸ سال تحقیق و پژوهش در پاییز سال ۹۴ موفق به چاپ کتاب فرهنگ واژگان جنوب کرمان شدم، در این کتاب بیش از ۶ هزار واژه اصیل که در حال فراموشی بودند را به شیوه علمی آوانویسی و تعریف نویسی، گرد آوری کرده و در بخش دوم این کتاب، واژه ها را تک به تک دسته بندی کردم.
بعدها متوجه شدم گروهی از واژه ها علاوه بر این که بیانگر فرهنگ، تاریخ و مسائل اجتماعی هستند اما جنبه تربیتی دارند.
بازی چیست و بازی محلی و بومی چه تعریفی دارد؟
بازی فعالیت جسمی یا فکری است که با هدف های خاصی مانند سرگرمی شادی و لذت ارضای نیازهای درونی و غیره انجام می شود و اگر بازی ریشه در فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم مردم یک سرزمین داشته باشد بازی محلی است، ملت های ریشه دار، عناصر هویتی متفاوتی از تاریخ می گیرند، یکی از عناصر هویتی ملت ها بازی ها و حماسه های رزمی است، کشور ایران به واسطه تاریخ کهن خود نقش بسزایی در پیدایش بازی های ریشه دار بومی در جهان دارد.
بازی های بومی سرشار از خرده فرهنگ ها و هنرهای نمایشی هستند پیشینه آنها بسیار قدیمی است، بازی ها به تناسب هر دوره از زندگی اجتماعی موجب ابراز احساسات، مهر و محبت، انسان ها نسبت به همدیگر است از دیدگاه روان شناسی اجتماعی بازی ها بیانگر خشم ، کینه و نفرت طبقه عامه نسبت به طبقه حاکم هستند.
ساده ترین شیوه آموزش هنرهای کلامی، رزمی و نمایشی در بازی های کودکانه نهفته است، قوانین ساده بازی ها تمرینی برای نحوه زندگی کودکان در آینده است که در لابه لای بازی ها به آنها آموزش داده می شود تا خود را در برابر رویارویی با شرایط دشوار زندگی مجهز کنند.
از انگیزه تان برای پژوهش در زمینه بازی های بومی محلی بگوئید:
بازی های محلی در فرهنگ جنوب کرمان به مسائل تربیتی اشاره دارند و هر کدام به تنهایی می توانند یک کتاب باشند، از آنجایی که مطالعه و بررسی بازی ها می تواند دانشی در خصوص ریشه و پیدایش بازی ها به ما بدهد که در زندگی امروز، خود و کودکانمان از شادی و نشاط آنها بهره ببریم بنابراین این بار پژوهش و تحقیقاتم را بر روی برخی از بازی های بومی و محلی جنوب کرمان متمرکز کردم و عاقبت در زمستان سال ۱۳۹۸ موفق به چاپ کتاب بازی های محلی رودبار زمین شدم.
البته اعتراف می کنم آنچه که برای گردآوری مجموعه ای از بازی های محلی در قالب یک کتاب برایم سخت بود، چیزی جز این نیست که در تعریف نویسی، سخت ترین و دقیق ترین کاری که باید انجام می دادم بازی نویسی بود زیرا تعریف نویسی بازی ها خیلی مشکل بود باید اجرای بازی ها را به شکل عملی ببینی تا بتوانی بنویسی.
هر بازی محلی را می توان به شکل های مختلفی همچون داستان، نمایشنامه، فیلم نامه درآورد و حاصل نتیجه کار را به نمایش گذاشت.
هدف تان از نگارش کتاب بازی های محلی رودبار زمین چه بود؟
بازی ها و سرگرمی های منطقه رودبارزمین، جازموریان و حاشیه هلیل رود ، بخش بزرگی از بازی های رودبارِ کرمان و بلوچستان و شرق هرمزگان هستند که از پس هزاره های تاریخ خود را تا به امروز رسانده اند، گردآوری و نگارش این مجموعه به این دلیل نیست که این بازی ها فقط خاص این منطقه هستند بلکه بهانه ای است برای این که بتوانیم این بازی ها را ثبت و گسترش دهیم و آنها را در فضای مکتوب و مجازی ایران و جهان ذخیره کنیم. بازی هایی که در این مجموعه نوشته ام تا دهه شصت در اکثر این مناطق رواج داشته اند اما با ورود بازی های جدید در دهه های هفتاد و هشتاد یواش یواش همه آنها از رواج افتاده اند از میان بازی های پسرانه فقط ۲ بازی گروهی رمازا و دارتۆپا هنوز در بعضی جاها رواج دارند و از میان بازی های دخترانه فقط سرچاکا در بعضی جاها انجام می شود بنابراین با گرفتن عکس و نوشتن اطلاعاتی از نحوه اجرای این بازی ها، سعی در حفظ آنها کردم.
گفتید در زمینه شعر نیز فعالیت می کنید لطفا کمی از فعالیت های خود را در این زمینه بیان کنید:
عضو انجمن شعر و داستان نویسی قلعه گنج هستم، همان طور که گفتم علاقه زیادی به ادبیات و مخصوصا شعر دارم و براساس همین علاقه سال ۱۳۹۶ در جشنواره شعر محلی منطقه ای جنوب شرق که در جاسک برگزار شد شرکت کرده و به عنوان برگزیده این جشنواره معرفی شدم.
مدتی از وقت خود را اختصاص به گردآوری مجموعه اشعار محلی حبیب میرزایی در قالب رند شتِ غم کردم که در پائیز سال ۱۳۹۸ به چاپ رسید اما متاسفانه نامی از بنده در این کتاب آورده نشده است.
در حوزه نویسندگی دستی بر قلم دارم و موفق به نوشتن فیلم نامه لگار، اولین فیلم داستانی جنوب کرمان به کارگردانی مهدی میرزایی شدم که در سال ۱۳۹۶ ساخته شد.
برای آینده چه برنامه ای دارید؟
کتاب دستور زبان ارم نارم که مشتمل بر واژگانی با گویش محلی ارم نارم است آماده چاپ است و در حال حاضر به دنبال پژوهش و نوشتن جلد دوم فرهنگ واژگان جنوب کرمان هستم.
توصیه می کنم افراد بومی منطقه که علاقمند به پژوهشی هستند، موضوع پژوهش خود را متناسب با رشته تحصیلی و جغرافیای جامعه خود انتخاب کنند، به طور مثال اگر کسی در رشته گیاه پزشکی تحصیل می کند حتی الامکان یک مقاله، پایان نامه و یا یک کتاب در مورد خواص پزشکی گیاهان این منطقه کار کند نه این که در مورد موضوعی پژوهش کند که مربوط به جامعه دیگری باشد.
و یا در عرصه علوم انسانی اگر کسی در رشته علوم اجتماعی تحصیل می کند یک موضوعی خاص در مورد مسائل مردم شناسی این سرزمین کار کند، در عرصه های هنر، ادبیات، کار و فناوری نیز به همین شکل عمل کند، اگر کسی در رشته فرش تحصیل می کند بیایید طرح های قالی این منطقه را در گذشته بررسی کند..
نظر شما