نبض صدای خوش اذان نوجوانان در مأذنه های مساجد فاروج کُند می زند

خبرگزاری شبستان _فاروج؛ روزهایی که هیئت امنای مساجد و معتمدان محله ها، نوجوانان را برای ایستادن در ماذنه های مساجد تشویق می کردند انگار خیلی دور است، حال ورود فنآوری ضبط صدا و پخش صداست که ما دیگر موذن زاده های کوچک را نمی بینیم یا..

حالا دیگر در گرگ و میش صبح کمتر اذان را با صدای خوش می شنویم، موذن های پیری که در این راه مو سپید کرده اند، لنگ لنگان خود را به ماذنه ها می رسانند و اذان می گویند و گاهی دستی با فشردن دکمه ای، صدای اذان موذن زاده اردبیلی، حسین صبحدل، حسن رضائیان و یا شیخ محمد آقاتی را برایمان پخش می کنند اما آیا دیگر نباید مثل این موذن ها را ببینیم. همه این ها، از نوجوانی مشق اذان کرده بودند که به این حد از کمال در راه دعوت مردم به سمت نماز رسیدند.

ظهر که خسته از مشغله های زندگی هستی هم کمتر گوش هایت آرامش صدای خوش اذان را در می یابد. صدا را می‌شنوی؟ می‌بینی چه غمگینانه می‌خواند؟ چه سوزناک لابه می‌کند؟ چه عاشقانه و غریبانه مبدا و مقتدای خود را فرا می‌خواند؟ می‌بینی چه زود غروب می‌شود و تو محو صدایی می‌شوی که تو را می‌برد به آسمان، به ملکوت...  موذن اذان بگو. الله‌اکبر الله‌اکبر

انگار اذان، اذن دخولی است برای ورود به خانه خدا و همه ما در محله زندگیمان این ورود را مدیون گام بلند موسیقایی خدایی اذان موذنانی می دانیم که حالا کمتر هستند. صدای خوش اذان به صورت زنده کمتر از مساجد شهرستان فاروج شنیده می شود و بیشتر این ضبط صوت ها هستند که ما را به اقامه نماز دعوت می کنند، همان ها هم که اذان زنده دارند، موذن هایشان چند دهه است که بر ماذنه ها ایستاده اند و حالا نه نای ایستادن دارند و نه صدای اذان گفتن، چه شده است که چند دهه یک نفر مسئولیت برعهده دارد و صبح و شب به اذان گفتن می ایستند؟ چرا دیگر کمتر صدای خوش نوجوانان را برای دعوت به نماز نمی شنویم؟

اذان زنده؛ شرط پویایی مسجدها

یک مبلغ دینی گفت: در روایات آمده است که در قیامت، موذنان بلندقدتر از سایران‌ هستند و جایگاه رفیعی نزد خداوند دارند و به تعداد افرادی که با آنان نماز بخوانند، خداوند برایشان حسنه می‌نویسد؛ یعنی موذن و جامعه باید اهمیت جایگاه موذنی را بدانند و بشناسند و برای آن ارزش قائل باشند.

حجت الاسلام جمشید نیکخو افزود: انگار یادمان رفته است که مساجد، زنده و پویایند و نفس آدمی با آن‌ها دمخور؛ فراموش کرده‌ایم که برخی جایگاه‌ها مانند موذنی و امام‌ جماعت، قداست دارد و باید به هر قیمتی جایگاه والایشان را حفظ کنیم.

وی افزود: باید جایگاه مسجد را به عنوان پایگاه فعال اجتماعی شناخت و در الزامات آن جای قاری و موذن را نیز مشخص کرد، این به آن معناست که در مسجد زنده و پویا مردم باید کسی را که قرآن تلاوت می‌کند و پس از آن اذان می‌گوید، به چشم ببینند و نفس او را درک کنند تا از مسجد و نماز، این فریضه الهی تاثیر بپذیرند و بر دیگران هم تاثیر بگذارند

اذان هم تکنولوژی‌زده شده است

وی افزود: در گذشته اذان در هر نوبت به صورت زنده از مساجد پخش می‌شد و هربار عده‌ای را به وقت نماز به خود مشغول می‌کرد، اما حالا با رشد تکنولوژی و جایگزینی ماشین به جای انسان، اذان هم بی‌نصیب از این مقوله نمانده و بنا بر پخش غیرزنده آن گذاشته شده است.

حجت الاسلام نیکخو بیان داشت: جالب است که با رشد تکنولوژی و همه پیشرفت‌ها هنوز در کلیساها، ناقوس‌ها را و نه صدای ضبط ‌شده آن‌ها را برای فراخوان عمومی مردم به عبادت خداوند، می‌نوازند و ما در دیار اسلام با آن‌همه بایدها و نبایدهای تربیتی‌مان، از صدای ضبط‌ شده موذنان در مساجدمان استفاده می‌کنیم.

اذان؛ وسیله بیان اصول و مفاهیم اعتقادی اسلام

حجت الاسلام نیکخو گفت: اذان فقط اعلام‌کننده وقت نماز نیست که با هر وسیله‌ای و به هر شکلی بتوان آن را انجام داد، اذان بیان اصول و مفاهیم اعتقادی اسلام و تشیع مانند توحید، نبوت و امامت است که سایر ادیان از آن بی‌بهره‌اند، پس زنده بودن و پویایی، بخشی از الزامات آن است تا هم برد اجتماعی و هم برد اعتقادی داشته باشد؛ چراکه اذان زنده به لحاظ مفهومی و معرفتی اثر ویژه‌ای دارد و فرد در لحظه‌ای که اذان می‌گوید، تاثیر معنوی و اثر وضعی خاصی می‌تواند بر مخاطب خود ‌بگذارد.

وی افزود: پیامبر اکرم(ص) در اهمیت انتخاب افراد برای موذنی تاکید بسیاری می‌کردند و می‌فرمودند: «فصیح‌ترین شما باید اذان بگوید»، متاسفانه در گوشه‌ و کنار شهرمان، گاه افرادی اقدام به اذان گفتن می کنند که فصاحت بیان و صدای مناسب را ندارند و این روند به هیچ‌وجه مناسب اذان نیست؛ چراکه روح اعلان نماز و فراخواندن برای ارتباط با خدا باید در دل اذان نهفته باشد. ماندگاری اذان موذنان بزرگی مانند استاد موذن‌زاده و آقاتی هم موید همین گفته است.

لزوم الگوسازی برای موذنان و مکبران

این مبلغ دین بیان داشت: گفتیم که باید جایگاه اذان و موذن را شناخت و با توجه به قداستی که دین اسلام برای آن قائل شده است، آن را در جامعه الگوسازی کرد که اگر این‌گونه بود، امروز موذن‌زاده‌ها الگوی  جوانان و نوجوانان ما شده بودند، نه یک فوتبالیست یا هنرپیشه خارجی.

وی افزود: بی‌شک اگر این موضوع امروز دغدغه مردم و مسئولان شده بود، جامعه، راه خود را از دل مساجد و موذنان و مکبران می‌‌جست و این‌قدر نگران تهاجم فرهنگی و تغییر سبک زندگی‌مان نبودیم.

 وی تاکید کرد: جایگاه اذان موذنان بزرگی مانند استاد موذن‌زاده در رسانه ملی و امثال آن است و باید هم این‌گونه باشد که با پخش اذان به‌صورت زنده از مساجد منافاتی ندارد.

مهمترین معیار در اذان گفتن،‌ انتقال حس معنوی برای جذب حداکثری به نماز است

یک استاد صوت و لحن قرآن هم گفت: مهمترین معیار در اذان گفتن انتقال حس معنوی برای جذب حداكثری مردم به نماز است و برخی تصور می كنند كه اذان فقط باید حالت فریاد و بانگ داشته باشد، در حالی كه استاندارد اذان در دنیا اینگونه نیست.

فرج الله محمودی افزود: به عبارت دیگر وسعت صدای قاریان مصری مانند مرحوم محمد عمران، محمد رفعت و كامل یوسف، قاریان مشهور مصری در حد 6 دانگ (تقریبا سه اكتاو) است اما این قاریان و دیگر استادان مصری از درجات متوسط صدایی خود برای خواندن اذان استفاده كرده اند و این نكته مهم، نشان می دهد كه مهمترین معیار در اجرای اذان، انتقال حس معنوی مؤذن برای جذب مستمع به اقامه نماز است.

وی با بیان این كه بسیاری از مردم به دنبال اذانی هستند كه به آنان آرامش و حس اقامه نماز دهد، اظهار داشت: اذان گفتن باید با یك دید جهان شمول اجرا شود به گونه ای كه نغمات موذن بتواند گوش و جان شنوندگان را در جریانی كه در اذان حاكم است، قرار دهد.

محمودی ابراز کرد: موذن، مقام بالایی در نزد پروردگار دارد، اما اذان باید با صوت دلنشین ادا شده و قلب‌ها را تحت تأثیر قرار دهد و انسان را به سوی عبادت و راز و نیاز با پروردگار خود متمایل کند، صوت اذان باید قوی، محکم، دلنشین و بدون خش باشد و قوانین تجوید و نغمات خوش در آن متناسب با شأن اذان ادا شود.

به‌کارگیری نوجوانان و جوانان برای فعالیت های مسجد به معنای حذفی قدیمی ترها نیست

یکی از روحانیون طرح هجرت شهرستان هم گفت: انتخاب موذن و فعالیت های مربوط به نماز، مسئولیت هیئت امنا نیست و باید با استفاده از تعاملات موثر، نوجوانان و جوانان و قدیمی تر ها را در کنار هم به مشارکت وا داشت.

حجت الاسلام اسدی، روحانی طرح هجرت روستای مفرنقاه افزود: مهمترین نقش را امام جماعت مسجد  در ایجاد جاذبه برای حضور نوجوانان و جوانان و به کارگیری آنان در فعالیت ها ایفا می کند.

وی با اشاره به اینکه در گام نخست با برگزاری کلاس های آموزش اذان در بین نوجوانان، افراد مستعد را شناسایی کردیم، بیان داشت: برای فراموش نشدن قدیمی های مسجد، در فرصت های مقتضی از آنان برای گفتن اذان و فعالیت های در خور آنان استفاده می شود.

حجت الاسلام اسدی با تاکید بر اینکه با ایجاد رویکرد تشویقی در بین قدیمی های مسجد و جلب حمایت آنان از نوجوانان، این افرد به صورت کامل از چرخه فعالیت ها حذف نمی شوند، بیان داشت: ایجاد این مشارکت روند فعالیت های مسجد را تسهیل کرده و از ایجاد اختلاف جلوگیری کرده است.

حیطه کار موذنان، حوزه فعالیت اوقاف و امور خیریه نیست

سرپرست اوقاف و امور خیریه فاروج گفت: در روند انتخاب هیئت امنای مساجد دخالت داریم و انتخاب موذن از امور داخلی مساجد است.

سعید علیپور صحرا، با اشاره به اینکه در سطح شهر فاروج، 11 مسجد  و در شهرستان 135 مسجد، حسینیه، زینبیه و مهدیه دایر است، افزود: در سال های گذشته مجری مسابقات اذان و قرآن بودیم که در سال های اخیر برگزار کننده آن اداره فرهنگ و ارشاد شده  و در حوزه آموزش موذنان هم فعالیتی نداریم.

بعضی قدیمی های مسجدها دوست ندارند بازنشسته شدن خود را باور کنند

کارشناس فرهنگی اداره تبلیغات اسلامی فاروج گفت: به صورت مدون برای موذنان و مکبران دوره آموزشی نداریم اما جلسه آموزشی به صورت مقطعی برای موذنان برگزار کرده ایم.

علی نورانی افزود: به رغم برگزاری نشست با معتمدان و هیات امنا برای فرصت دادن به نوجوانان و جوانان به ویژه در فعالیت های مربوط به نماز، بعضی قدیمی های مسجد همچنان امتناع می کنند.

وی با اشاره به اینکه تلاش بعضی از روحانیون مستقر در روستاها در این  حوزه هم به سرانجام نرسیده است، بیان داشت: شماری از مسجدهای روستایی با همین مشکل استفاده نکردن از نوجوانان برای گفتن اذان و فعالیت های این چنینی مواجهند و با توجه به اینکه مشارکت دادن نوجوانان و جوانان در کارها، انگیزه آنان را برای حضور در مسجد بیشتر می کند نیاز به اصلاح این فرهنگ است.