خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : چنان که در بخش نخست گزارش «نگاهی به متن و حاشیه فیلم فجر» ذکر شد، امسال سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر تحت تاثیر رویدادهای اجتماعی پیش از خود آغاز شد و روز اول خود را سپری کرد.
آغاز روز دوم جشنواره فیلم فجر را باید آغاز رقابت آثار مورد پسند مخاطبان تلقی کرد. وقتی با تغییر برنامه، به جای نمایش فیلم «خورشید» مجید مجیدی، «شنای پروانه» محمد کارت روی پرده رفت.
در روزهای پیش از جشنواره گمانه زنی هایی درباره احتمال نرسیدن نسخه نهایی فیلم خورشید به جشنواره فجر مطرح بود اما تغییر برنامه جدول، این گمانه را تقویت کرد. به هرروی شنای پروانه نخستین ساخته بلند سینمایی محمد کارت در سانس نخست روز دوم جشنواره به نمایش درآمد و مخاطبان را میخکوب کرد.
«شنای پروانه» که با یک شوک آغاز شد در ادامه تماشاگران را بارها شوکه کرد و همه را تا پایان روی صندلی ها نگه داشت. «شنای پروانه» با سوژه خاص و فضاهای تکان دهنده اش، پنجره ای تازه به طبقه ای اجتماعی گشود که پیش از آن کمتر مورد توجه قرار گرفته بود.
«محمد کارت» کارگردان جوان فیلم که پیش تر با مستندهایش در سینمای ایران شناخته می شد، این بار با حمایت و همراهی رسول صدرعاملی، فیلمی دشوار را به نتیجه رسانده است. در کنار این نباید از بازی خوب گروه بازیگران شنای پروانه به سادگی گذشت که اهمیت خود را در اختتامیه فیلم فجر به نمایش گذاشت؛ وقتی «طناز طباطبایی» و «امیر آقایی» سیمرغ بلورین بهترین نقش مکمل زن و مرد جشنواره را برای نقش های نسبتا کوتاه خود در این فیلم به خانه بردند.
آن چه کارت در «شنای پروانه» به تصویر کشید، شناخت عمیق و بی واسطه خود از لایه های اجتماعی است؛ رویکردی که پیش از این در دو فیلم سینمایی «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» سعید روستایی نیز نمایان شده بود. نکته جالب این که فیلم های روستایی نیز، از تجربه زیسته او خبر می داد و از همین جهت جلب توجه می کرد.
به هر صورت «شنای پروانه» از همان زمان که در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد تا اختتامیه جشنواره که نگاه ها را به خود جلب کرد، یکی از مهمترین اتفاقات فجر سی و هشتم بود.
یکی از کارکردهای سینمای اجتماعی در هر کشور، آگاهی بخشی به شهروندان و آموزش آن ها درباره موضوعات مهم جامعه است. یکی از رویکردهایی که در این زمینه مورد توجه قرار می گیرد، ارائه تصویری واقع گرا از زندگی اقشار خاص اجتماعی همچون معلولان است.
فیلم «بی صدا حلزون» به عنوان دومین فیلم روز دوم جشنواره فجر، چنین مسئولیتی را بر خود فرض کرده بود. فیلمی از «بهرنگ دزفولی زاده» که با بهره مندی از بازیگران توانایی چون هانیه توسلی، محسن کیایی و مهران احمدی به سراغ چالش های زندگی ناشنوایان رفته بود.
ساخته دزفولی زاده با وجود آن که توانست گوشه هایی ناپیدا از زندگی رومزه ناشنوایان را به تصویر بکشد اما در کلیت خود نتوانست مخاطب سینما را راضی کند. شاید اگر کارگردان به جای صرف دقایق زیادی از فیلم به کشمکش زن و مرد قصه، زوایای دیگری از چالش های این قشر را در قالب درام به نمایش می گذاشت، اکنون با اثری غنی تر روبرو بودیم که علاوه بر آموزش شهروندی، شاکله سینمایی قدرتمندتری داشت.
سومین فیلم روز دوم جشنواره، «تومان» بود. فیلم تازه مرتضی فرشباف پس از آثاری چون «سوگ» و «بهمن» که در بخش سودای سیمرغ به نمایش درآمد. «تومان» را باید از جهات مختلف در زمره تجربیات متفاوت جشنواره امسال به حساب آورد. فیلمی پرجنب و جوش که مخاطب را با خود به میان جاذبه های طبیعی و فرهنگی استان گلستان می برد و داستانش را در این بستر روایت می کند.
در سال های گذشته، همواره خلا روایت داستان زندگی مردم گوشه گوشه ایران در سینما احساس شده است. از این جهت تولید فیلم چون «تومان» به تهیه کنندگی سعید سعدی، سینماگر با سابقه امیدوار کننده به نظر می رسد. آن چه اهمیت این امر را دو چندان می کند کیفیت بالای فیلم است که در لحظه لحظه آن نمودار می شود. شاهد این مدعا نامزدی تومان در رشته بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد(میرسعید مولویان)، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد(مجتبی پیرزاده)، بهترین فیلمبرداری(مرتضی نجفی) و بهترین صدابردار و صداگذار(رشید دانشمند و امین شریفی) بود که در نهایت سیممرغ بلورین را نصیب مرتضی نجفی کرد.
حضور «تومان» در میان نامزدهای بخش های مختلف جشنواره فیلم فجر نویددهنده حضور پررنگ تر فرشباف در سینمای ایران است؛ کارگردانی که در سومین تجربه بلند سینمایی خود توانست روایت و فضاسازی تازه ای را به مخاطبان سینمای ایران هدیه دهد.
اما سانس چهارم روز دوم جشنواره فجر به «قصه دختران فروغ» و «دابر» اختصاص یافت. مستند «قصه دختران فروغ» روایت گر زندگی تعدادی از دختران بی سرپرست یا بد سرپرست مرکز بهزیستی «فروغ» شهر مشهد در چند مقطع زمانی است. فیلم داستان خود را از سال های نوجوانی دختران در این مرکز آغاز می کند و در ادامه به پیامدهای آن می پردازد.
نظر شما