سخن از واقعه عاشورا همزاد شعر فارسی است

حسین اسرافیلی، شاعر آیینی با اشاره به ابعاد گسترده شعر عاشورایی در طول تاریخ ادبیات به خبرنگار شبستان، گفت: شهادت امام حسین(ع) و ماجرای عاشورا حادثه ای است که امروز به عنوان یک فرهنگ به آن نگریسته می شود و تاثیر شگفت این حادثه در طول تاریخ در قالب آثار متعدد هنری، از جمله شعر بازتاب داشته است.

وی شعر عاشورایی را همزاد شعر فارسی خواند و افزود: سخن از عاشورا همزاد شعر فارسی است اما تا قبل از صفویه حجم و گستردگی ندارد، گرچه حضور آن در قرن های چهارم تا نهم هجری اثبات شده است.

وی یاد آور شد: از ویژگی های شعر عاشورایی در این دوره استفاده از عناصر واقعه عاشورا به صورت تلویح و تلمیح است. همچنین کاربرد لحن حماسی و کلام فخیم، پرهیز از ضجه و زنجموره، پاسخ به شبهات اعتقادی در باب عاشورا و همچنین نگاه عاشقانه و عرفانی به واقعه کربلا نیز از دیگر برجستگی های آن است.

وی با بیان اینکه شعر عاشورایی در دوران صفویه اوج می گیرد، گفت: بعد از اسلام، هیچ دیوانی نیست که با توحیدیه و مدح پیامبر (ص) و ائمه (ع) شروع نشده باشد. این نشان می‌دهد که ادبیات ما یک نگاه دینی داشته و بخشی از دلمشغولی‌های شاعران ما آموزه‌های مذهبی است اما مسلما اوج شکل گیری شعر عاشورایی با صفویه آغاز می شود و تداوم پیدا می کند.

اسرافیلی در مقایسه‌ی شعر عاشورایی پیش و پس از انقلاب، گفت:‌ شعر پیش از انقلاب بیش‌تر توصیف‌هایی درباره‌ی واقعه‌ کربلا بود و این توصیفات برای همه‌ی ائمه (ع) یکی بود؛ اما بعد از انقلاب، شاعران ما به شخصیت‌ها و نگاه‌های خاص ائمه (ع) پرداختند. شعرها به این صورت شد که اگر شعری برای امام حسین (ع) سروده می‌شد، ویژگی‌های او در همه‌ ادبیات حضور داشت و نمی‌شد آن را برای دیگر ائمه به کار برد.

وی با اشاره به این نکته که با پیروزی انقلاب نوع نگاه و جهانبینی شاعران تغییر کرد نیز اظهار کرد: انقلاب یک نوع جهان‌بینی به شاعران داده است که تنها توصیف صرف نمی‌کنند و چون انقلاب بر پایه‌ی باورهای مذهبی شکل گرفته بود، پرداختن به شعر مذهبی بیش‌تر شد و شاعران با آزادی بیشتری به طرح دیدگاه های مذهبی خود در این باره پرداختند .

اسرافیلی تصریح کرد: اشعار آیینی امروز عمق ندارند،‌ زبان آن‌ها سطحی و نازل است و گاه زبان آن‌ها به زبان قهوه‌خانه‌ای نزدیک می‌شود و این در حالی است که شعر زبانی فاخر و ارجمند می‌طلبد که با این زبان باید قداست‌ها حفظ شود؛ زیرا دوست داشتن ائمه، دوست داشتنی معنوی است.

سراینده «صخره و پلنگ» ادامه داد: سطحی‌نگری مهم ترین آفتی است که ادبیات عاشورایی و شعر آیینی ما را تهدید می‌کند. در واقع نمی‌شود با نگاهی عاشقانه و زمینی برای ائمه (ع) شعر سرود. به عبارتی ما نباید با عاشقانه‌های سطحی و زمینی که برای معشوق شعر می‌گوییم، ائمه را نیز توصیف کنیم .
 

پایان پیام/