وهابیت و تبلیغ روزه عاشورا// جعل حدیث برای روزه روز عاشورا

حجت الاسلام و المسلمین محمد هادی یوسفی غروی، عضو کمیته علمی، تخصصی تاریخ در مدارج حوزوی با اشاره به تاریخچه و قدمت موضوع عاشورا در اسلام و پیش از اسلام به خبرنگار شبستان گفت: اهل سنت در کتب درجه اول حدیثی خود یعنی صحاح سته به خصوص صحیح بخاری و صحیح مسلم، روایاتی را از ابن عباس، ابوهریره، انس بن مالک، مغیرة بن شیبه و ابوموسی اشعری و حتی از معاویة بن ابوسفیان از زبان پیامبر اسلام (ص) نقل کرده اند به این مضمون که اعراب در جاهلیت، روز عاشورا را روزه می گرفتند.

اعراب زمان جاهلیت، عاشورا را روزه می گرفتند

وی در توضیح این مطلب تصریح کرد: عاشورا از ماده عشر به معنای عدد 10 است اما اصطلاحاً به روز دهم نخستین ماه از سال قمری اطلاق می شود که نخستین ماه سال قمری،حتی قبل از اسلام نیز محرم الحرام بوده است و در اسلام نیز این مساله تغییر داده نشد. در قرآن و احادیث نبوی (ص) هیچگونه نهی ای از این جهت نشده است که محرم را ماه اول سال قرار ندهید.

حجت الاسلام یوسفی غروی افزود: نقل قول هایی دراین زمینه وجود دارد که اعراب پیش از اسلام اگر تصمیم به تعویض پرده کعبه می گرفتند در روز عاشورا، پس از خروج کلیه حاجیان از مکه این کار را انجام می دادند و برخی از مردم مکه این روز را روزه می گرفتند البته بر فرض صحت این نقل قولها، موضوع روزه گرفتن همگانی و شامل عامه مردم نبوده است بلکه برخی به دلخواه این کار را انجام می دادند.

وی افزود: در زمان حضور حضرت رسول (ص) در مکه، در این شهر از اهل کتاب یعنی یهود و نصارا، کسی ساکن نبود مگر افرادی انگشت شمار که یا برده بودند و یا افراد عادی که در اقلیت می زیستند. امادر مدینه و پس از هجرت حضرت به مدینه، تعداد زیادی از یهود و نصارا زندگی می کردند.

 کلمه «عاشورا» ریشه در اسلام دارد و پیش از آن ... 

عضو کمیته تخصصی مدارج در حوزه خاطرنشان کرد: طبق اخبار نقل شده در نخستین روزها و اوائل ورود پیامبر به مدینه، یهودیان مدینه روزه دار بوده اند. پیامبر از علت این روزه پرسیدند به ایشان گفته شد که یهودیان این روز (عاشورا) را روز نجات بنی اسراییل از دست فرعونیان و عبور آنها از رود نیل می دانند و به شکرانه آن، این روز را روزه می گیرند. براساس این نقل ها، نخستین بار که پیامبر (ص) در مدینه شاهد روزه داری یهود مدینه بوده اند منطبق با روز دهم محرم بوده است.

حجت الاسلام یوسفی غروی افزود: مراجعه به کتب لغت واقعیتی را یادآور می شود مبنی بر این که اهل لغت تصریح دارند که کلمه عاشورا ریشه در اسلام دارد و پس از واقعه کربلا، به روز دهم محرم عاشورا گفته می شود و یک کلمه عربی که پیش از اسلام نیز کاربرد داشته باشد نیست. بنابراین در میان عرب جاهلی این کلمه به هیچ وجه کاربردی نداشته است و امروز در میان هیچ یک از لغت شناسان عرب، اختلاف نیست که معنای اصطلاحی عاشورا به روز دهم محرم الحرام از عاشورای حسینی اختصاص دارد و پیش از آن سابقه نداشته است. 

روزه عاشورا به دستور پیامبر(ص) بوده است 

وی یادآور شد: در این نقل قولها همچنین اشاره شده است که پیامبر با اطلاع از مسئله روزه یهودیان فرمودند: من نسبت به برادرم موسی بن عمران و شکرانه نعمت نجات آنها، بر یهودیان اولویت دارم. بنابراین ما هم این روز را روزه می گیریم و خود حضرت روزه گرفته و دستور دادند که مردم روزه بگیرند. اما سوالی در اینجا مطرح می شود که این دستور پیامبر در چه زمانی بوده است؟ اگر در سال اول هجرت بوده، می بایست پیامبر عاشورا را در مدینه درک کرده باشند و از آنجا که موضوع روزه گرفتن یهودیان برای پیامبر مسبوق به سابقه نبود و ایشان در مکه با چنین مساله ای روبرو نشده بودند و به همین جهت از مردم مدینه سوال می کنند، بنابراین در همان سال اول هجرت که وارد مدینه می شوند نمی توانند دستور روزه روز عاشورا را داده باشند و اگر فرضاً دستوری هم مبنی بر روزه وجود داشته باشد، می بایست در سال دوم هجرت باشد. از طرفی در همین اخبار اشاره شده است که حضرت دستور روزه روز عاشورا را تا قبل از وجوب روزه ماه رمضان داده اند و با وجوب روزه رمضان، این روزه ساقط شد (وجوب آن ساقط شد اما استحباب آن همچنان باقی بود)

سئوال بی جواب! پیامبر در چه تاریخی امر به روزه عاشورا فرموده است؟

این پژوهشگر و صاحبنظر در مسایل تاریخی خاطرنشان کرد: از نظر تاریخی پیامبر، 12 ربیع الاول به مدینه رسیدند و سال اول هجرت در حالی گذشت که هنوز روزه رمضان واجب نشده بود. در سال دوم هجرت (دومین رمضان هجرت) روزه رمضان واجب شد و با توجه به این مسئله که میان رمضان یکسال تا رمضان سال بعد، یک عاشورا بیشتر فاصله نیست، عاشورای گذشته را نیز پیامبر تازه وارد مدینه شده و روزه یهودیان را دیدند و پس از آن نیز تا عاشورای سال بعد، روزه رمضان واجب شد، بنابراین دستور پیامبر مبنی بر روزه عاشورا در چه تاریخی بوده است؟ این سوالی است که همچنان بدون جواب مانده است.

حجت الاسلام یوسفی غروی با اشاره به اینکه در همین زمینه حدود 35 سال پیش کتابی به نام "صوم یوم عاشورا" نگاشته و منتشر شده است تصریح کرد: از آن زمان تاکنون هنوز کسی از بزرگان و علمای اهل تسنن به این سوالات چالش برانگیز پاسخی نداده است.

جعل حدیث در مبارک بودن عاشورا

وی در ادامه افزود: در مستنداتی که اهل تسنن بیان می کنند در نقل قول ها حتی به معاویه بن ابوسفیان نیز اشاره شده است در حالی که این حادثه حتی در زمان معاویه نیز واقع نشده است بلکه پس از مرگ معاویه و در زمان خلافت یزید و پس از شهادت امام حسین (ع) موضوع عاشورا مطرح می شود.

این پژوهشگر تاریخ اسلام یادآور شد: افرادی با هدف خلط مبحث و تحت الشعاع قرار دادن موضوع شهادت امام حسین (ع) و اصحاب ایشان و در صد همه آنها راویان درباری، روایاتی را در این زمینه جعل کردند تا به عاشورا صبغه دینی و مذهبی به اصطلاح مقدسی هم داده باشند. اما در روایات تشیع از جمله در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی از «امالی» شیخ صدوق از بانویی به نام "جبله مکیه" از میثم تمار از امیرالمومنین (ع)نقل شده است که بخشی از روایت را نیز از ام سلمه همسر پیامبر نقل کرده است مبنی بر شرح وقایع کربلا و عاشورا که در ادامه روایت بر این مطلب تصریح شده است که بدتر از تمام این فجایع آن است که مرتکبان این اعمال، عاشورا را بعنوان روزی مبارک قلمداد می کنند و در روایاتی جعلی بیان می دارند که عاشورا روز پذیرفته شدن توبه حضرت آدم، روز نجات کشتی حضرت نوح از طوفان و یا نجات ابراهیم از آتش نمرود و عبور بنی اسراییل از نیل است و با استناد به این روایات جعلی، این روز را عید می گیرند.

اختلاف فتوا در روزه روز عاشورا

عضو کمیته علمی، تخصصی تاریخ در مدارج حوزه در رابطه با جنبه فقهی روزه عاشورا گفت: محدث قمی روزه عاشورا را مکروه دانسته و بیان می کند که صورت مطلوب آنست که فرد، بدون نیت روزه، عملاً تا عصر را از باب همدردی با اهل بیت امام حسین (ع) روزه بماند و عصر آب بخورد. اما به شکل کلی با توجه به اینکه در زمان ائمه (امام باقر و امام صادق علیهم السلام) سوالاتی مبنی بر حکم روزه عاشورا از ایشان پرسیده می شد و جواب های ارائه شده (بنابر نقل هایی که امروز در دسترس ماست) مختلف است، به طبه اختلاف روایات، فتوای فقها در رابطه با حکم روزه روز عاشورا نیز، مختلف است. اما در میان فقها عده ای قایل به تحریم روزه عاشورا هستند. علاوه بر اینکه غیر از بحث سندی موضوع، جنبه معنایی و دلالتی آن نیز می بایست توجه شود که این نکوهش و مذمت روزه عاشورا در روایات به چه معناست؟

وهابیت و تبلیغ روزه عاشورا

حجت الاسلام یوسفی غروی در رابطه با دلایل تبلیغ روز ه عاشورا از سوی وهابیت گفت: اهل سنت توجه دارند که روز عاشورا روز شهادت امام حسین(ع) و اصحاب ایشان است و طائفه بزرگی از مسلمانان، یعنی شیعیان به معنای عام کلمه( شامل شیعه 4 امامی، شیعه 6 امامی و شیعه اثنی عشری) این روز را عزاداری می کنند. بنابراین انگیزه ای برای تقدس بخشی به روز عاشورا ندارند. اما وهابیت ادعای تدین و تقدس بیشتری نسبت به سایر مسلمانان دارد و شاید انگیزه ضدیت با شیعه نیز در برجسته کردن موضوع تقدس بخشیدن به عاشورا، در اعمال وهابیت موثر باشد. از سوی دیگر سایر فرق اسلامی در رابطه با مساله عزاداری برای امام حسین (ع) چندان انگیزه ای برای مخالفت نداشته و ادعای بدعت و تحریم نمی کنند، اما وهابیت این مساله را بدعت دانسته و حرام می دانند. بنابراین وهابیت چون این عزاداری ها را بدعت می دانند در مقابل این عزاداری ها جنبه اموی این موضوع را بزرگ می کنند. چرا که اظهار خوشحالی و شادمانی در عاشورا سنت بنی امیه بود به شکرانه پیروزی بر امام حسین (ع) 

پپایان پیام/