دفاع حضرت زهرا(س) از امیرمومنان(ع) نوعی قیام علیه طاغوت بود/ ولایت‌مداری؛ میراث ماندگار فاطمی

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: تبیین شخصیت و درک فضائل حضرت زهرا (س) برای هیچ کس ممکن نیست از این رو، علی شریعتی، جامعه شناس معاصر نوشت: «خواستم بگویم فاطمه دختر خدیجه بزرگ است، دیدم فاطمه نیست. خواستم بگویم که فاطمه دختر محمد است، دیدم که فاطمه نیست. خواستم بگویم که فاطمه همسر علی است، دیدم که فاطمه نیست. خواستم بگویم که فاطمه مادر حسنین است، دیدم که فاطمه نیست. خواستم بگویم که فاطمه مادر زینب است، باز دیدم که فاطمه نیست. نه، این ‌ها همه هست و این‌ همه فاطمه نیست. فاطمه فاطمه است.»

بنابراین آنچه درباره حضرت صدیقه کبری (س) در سخن می آید صرفا برداشتی آزاد از گوهر وجودی یگانه بانوی عالمین است. در این باره با حجت الاسلام والمسلمین «محمدتقی شریعت پناه»، نویسنده در حوزه دین و امام جماعت مسجد حضرت عباس (ع) (واقع در تهران، خیابان خاوران) گفت و گویی داشته ایم که مشروح آن در ادامه می آید:

عده ای ظلمی را که به حضرت زهرا (س) شد وسیله ای برای طرح مسائل اختلافی و شعله ور کردن آتش تفرقه میان مذاهب اسلامی قرار دادند، سنت حضرت فاطمه (س) درباره وحدت چگونه بود؟

همه مسلمانان اعم از شیعه و سنی، اشتراکات فراوانی دارند که قرآن در راس آنان است و در همین کتاب انسان ساز می خوانیم «و إنّ هذه أُمّتکم أُمّة وحدة و أنا ربّکم؛ این طریقه شما آیین یگانه (و پاک اسلام) است و من یکتا پروردگار و آفریننده شما هستم»(سوره بقره، آیه 92). در جای دیگری از کلام الهی آمده است: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ؛ در حقيقت مؤمنان با هم برادرند پس ميان برادرانتان را سازش دهيد»(سوره حجرات، آیه 10). به نظر می رسد همین آیات برای پیروان حضرات معصومان (ع) کفایت می کند که از هرگونه اختلاف افکنی دوری کنند. البته درست است که تبری و تولی توامان، جزو فروع دین هستند ولی برای عمل به آنها باید شرایط زمان و مکان را درنظر گرفت. همچنان که امام علی (ع) نیز حدود ۲۵ سال سکوت کردند تا با گذشت زمان، موعد احقاق حق الهی ایشان از راه برسد.

با این وصف، اقدام حضرت فاطمه (س) برای احقاق حق امیرالمومنین (ع) و همچنین عملکرد آن بانوی یگانه در موضوع فدک چگونه قابل تحلیل است؟

دفاع حضرت زهرا (س) از حق امام علی (ع) و سرزمین فدک، به منزله دفاع یک زن از شوهر نبود بلکه بحثی فراتر از این ها مدنظر بود. شهید آیت الله محمد باقر صدر در کتاب «فدک در تاریخ» در این باره با دلایل و مدارک مختلف تصریح کرده است که «مسأله در دیدگاه حضرت فاطمه (س) مطالبه زمین و خانه نبود؛ بلکه از نگاه ایشان مسأله، مسأله اسلام و کفر، ایمان و نفاق بود.» در واقع حضرت صدیقه کبری (س) علیه نظام طاغوت و ستمگر قیام کردند.

انقلاب اسلامی که پیروز شد مجالس روضه در سوگواری و جلسات جشن در ایام شادی اهل بیت (ع) در سراسر کشور افزایش یافت، هرچند به نظر می رسید این موضوع درباره شهادت حضرت فاطمه (س) کم رنگ بود، علت چه بود؟

انجام برخی از امور نیازمند گذر زمان است از همین رو باید هیجانات اولیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی فروکش می کرد تا زمینه برای برگزاری برخی از مجالس مذهبی مهیا شود. این موضوع درباره گسترش مجالس سوگواری فاطمی نیز صدق می کرد به طوری که در اواسط دهه هفتاد و به درخواست برخی از مراجع معظم تقلید، ابتدا زمینه تعطیل شدن سالروز شهادت حضرت زهرا (س) فراهم شد و سپس مجالس روضه در ایام فاطمیه در سراسر کشور گسترش یافت.

طی یک دهه اخیر مراسم سوگواری در ایام فاطمیه به صورت برگزاری اجتماعات سوگواران در سراسر کشور گسترش یافته است مهم ترین مراکزی که در این زمینه نقش داشتند، کدام هستند؟

همه گروه های مردم و در راس آنان مراجع معظم تقلید در این زمینه بیشترین نقش را داشتند. در رتبه بعدی باید به فعالیت ائمه جماعات مساجد، مسئولان هیئت های مذهبی، مداحان و مبلغان دینی اشاره کرد. برای نمونه در همین تهران، آیت الله علی تهرانی به نمایندگی از حضرت آیت الله العظمی وحید خراسانی، اجتماع بزرگ فاطمی را در میدان بهارستان برگزار می کند. بنابراین، مساجد و هیئت های مذهبی با هدایتگری علما موجب فراگیرشدن مجالس روضه در ایام شهادت حضرت صدیقه اطهر (س) در سراسر کشور شدند.

اینک که مجالس سوگواری در ایام فاطمیه به صورت گسترده تر از هر زمانی در کشور برگزار می شود و می توان ادعا کرد هر سال از میزان طرح برخی از مسائل اختلافی در این مجالس کاسته می شود، چه درس هایی از سبک زندگی حضرت زهرا (س) باید از سوی مبلغان دینی و مداحان اهل بیت (ع) در این برنامه ها مطرح شود؟

سراسر زندگی حضرت فاطمه (س) برای ما درس و عبرت و حاوی پیام های آموزنده است باوجود این، مهم ترین درسی که حضرت صدیقه کبری (س) به همه دادند، درس شجاعت، ولایت مداری و حضور به موقع بود. ایشان به ما آموختند که تحت هر شرایطی باید مدافع عدالت و مخالف ستم بود و در این راه از جان نیز گذشت. شهدای انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، مدافع حرم و امنیت، بزرگ ترین پیروان حضرت فاطمه (س) در عصر ما هستند که برای برافراشتن پرچم سبز علوی و سرخ حسینی در سراسر جهان، جان خود را نثار کردند.