خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: کتاب «رویکردهای مختلف به الگوی توسعه و پیشرفت اسلامی» نوشته صغری صالحی از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شد.
صغری صالحی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، پژوهشگر اثر «رویکردهای مختلف به الگوی توسعه و پیشرفت اسلامی» است. در این اثر پژوهشی، به روایت‌ها و رویکردهای متفاوت درباره الگوی توسعه از سوی جریانهای مختلف فکری اشاره شده که برخی بر کنارهگیری از الگوهای توسعه غربی و برخی دیگر به گزینش یا تلفیق برخی از آنها اصرار دارند. عده‌ای نیز مخالف گزینش از غرب هستند و آن‌را به‌طور یکپارچه نفی کرده‌اند.
به استناد این اثر، رویکردهای متفاوت و متناقض به پیشرفت، یکی از چالش‌های اصلی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه در جمهوری اسلامی ایران به‌شمار میرود که تبعاتی برای سیاست‌گذاری فرهنگی به دنبال داشته است. بر همین مبنا نویسنده، بررسی و ارزیابی رویکردهای مختلف و اتخاذ دیدگاه روشن در این‌باره را مسأله مهمی دانسته است که نمی‌توان نسبت به آنها، بی‌اعتنا بود. بر همین مبنا این نوشتار، با هدف بررسی و ارزیابی نگاههای مختلف به الگوی توسعه، شکل گرفته و از میان گفتمانهای مختلف فکری، سه گفتمان مهم و مطرح، انتخاب و ذیل عناوین «سنت‌گرایان ایدئولوژیک»، «رویکرد هایدگری به تجدد و غرب» و «گفتمان الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت» جزئیات دیدگاههای این جریانهای فکری بررسی و ارزیابی شده است.
نویسنده کتاب در پایان پس از مقایسه مبانی و اصول هرسه گفتمان فکری، به این نتیجه می‌رسد که این سه جریان فکری، الزاماً با هم مخالف نیستند، بلکه مخالف توسعه به شیوه غربی هستند، زیرا آن‌را با فرهنگ و ارزش‌های اسلامی و اخلاقی کشور ناسازگار میدانند. هم‌چنین «تضاد الگوی توسعه مدرن با ارزش‌های دینی، هویتی، فرهنگی و اخلاقی» از دیگر وجه اشتراکهای این سه جریان فکری دانسته شده است. به همین دلیل، توسعه مورد نظر آنها، توسعهای است که در خدمت بندگی و تعالی انسان باشد و از میل جاودانگی در دنیا، اسراف، تبذیر و شکاف بین فقیر و غنی، بکاهد. انتقاد هرسه جریان، از مفهومپردازی توسعه مدرن غربی معطوف به این است که تنها به جنبههای مادّی و اقتصادی معنا و منحصر می‌شود. براین مبنا، در مفهومپردازی جدید، پیشرفت را جایگزین توسعه میکند؛ با این استدلال که مفهوم پیشرفت و فرایند آن، تک بُعدی نیست، بلکه طرحی جامع و فراگیر است که تنها به جنبههای اقتصادی و صنعتی محدود نمیشود، بلکه شامل ابعاد مادّی و معنوی زندگی انسان و حوزههای مختلف سیاست، فرهنگ، اجتماع و... می‌شود.
به استناد این پژوهش، تاکنون تحقیق مستقلی درباره ارزیابی رویکردهای مختلف به الگوی پیشرفت و توسعه اسلامی انجام نشده، از این‌رو این اثر می‌تواند پژوهشی قابل توجه محسوب می‌شود.
«سنت‌گرایان ایدئولوژیک و الگوی توسعه؛ با تأکید بر آرای مهدی نصیری»، «هایدگری‌ها و الگوی توسعه؛ با تأکید بر آرای رضا داوری اردکانی»، «رویکرد موافقان و الگوی توسعه» و «بخش نتیجه‌گیری» عنوان فصل‌های این کتاب هستند.
کتاب «رویکردهای مختلف به الگوی توسعه و پیشرفت اسلامی» مجموعاً در ۲۷۱ صفحه و با قیمت ۲۵ هزار تومان وارد بازار نشر شده است.
نظر شما