خبرگزاری شبستان ، قم_فاطمه عسگری: جايگاه و اهميت اخلاق در زندگي اجتماعي تا آنجاست كه حتي عمل كردن به قوانين و مقررات اجتماعي نيز بدون پشتوانه اخلاق ممكن نيست و اخلاق، بهترين ضامن اجراي قوانين و مقررات است. ازاين رو، مباحث اخلاقي، از مهم ترين اهداف ارسال پيامبران به شمار مي رود و بدون آن، نه دين براي مردم مفهومي خواهد داشت و نه دنياي آنها سامان مي يابد.
از این رو اخلاق مهمترین و اساسی‌ترین رکن در روابط اجتماعی محسوب می‌شود، به طوری که پیامبر اکرم(ص) فرمودند، «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق». براستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شدم. در همین ارتباط گفتگویی انجام داده ایم با حجت الاسلام «سید مسعود میر سالاری» مدیر گروه ادبیات مرکز کامپیوتری علوم اسلامی نور که در پی می آید:
جناب میرسالاری ادبیات گفتاری مردم چه تاثیری در تثبیت اخلاق اجتماعی دارد؟
موضوعی که امروزه در جامعه ما مطرح است سخن گفتن و آداب گفتاری است که به عنوان یک هنجار در جامعه معرفی می شود.یکی از ناهنجاری های امروز ادب سخن گفتن است، در آموزه های دینی سفارش شده است که ما به اخلاق پیامبر به عنوان الگو توجه کنیم. پیامبراکرم(ص) با بزرگ و کوچک خرد و کلان یکسان برخورد می کردند وهمواره اول سلام می کردند که این امر درآموزه های دینی بسیارسفارش شده است.
در بسیاری از کتب دینی ما به داشتن ادب اشاره شده است . درآموزه های دینی بر بررسی شیوه های بیان کردن، ادب نیکو داشتن، نحوه سخن گفتن با فرزندان سفارش بسیاری شده است .
داشتن ادب در گفتارو اخلاق آنقدر مورد اهمیت است که حافظ شیرازی در باب اداب فرموده است قدم منه به خرابات مگر به شرط ادب، یعنی برای ورود به مسجد، خانه وهر مکانی ابتدا به ساکن باید ادب داشت چرا که لازمه اخلاق خوب و نیکو در جامعه داشتن ادب در رفتار و گفتار است که اخلاق اجتماعی را تامین می کند.
ادب در گفتار را از کجا باید آغاز کرد؟
داشتن ادب از نهاد خانواده شروع می شود و انسان هر جا وقتی لب به سخن می گشاید هرقدرسخنش شیوا و بیانش زیبا باشد نشان دهنده اخلاق نیکویی است که می تواند جایگاه فرهنگی اجتماعی او را چه در محل کار، دانشگاه، حوزه های علمی و خدماتی تثبیت کند.
درروایتی از امام معصوم (ع) نیز نقل شده با کسانی که به لحاظ دینی با تو یکسان و یا هم نوع هستند با اکرام وا نسانیت رفتار کن چرا که این نوع رفتارها و برخوردها نشان از اخلاق اجتماعی در جامعه دینی و اسلامی است که بایدهمواره مورد تاکید و توجه باشد.
نقش رسانه ها در ادبیات گفتاری و تعالی فرهنگ واخلاق اجتماعی چیست؟
رسانه ها باید در زمینه زیبا سخن گفتن و زیبا بیان کردن در ساخت فرهنگ اخلاق اجتماعی نقشی سازنده داشته باشند و سبب تعالی فرهنگی در اخلاق اجتماعی شوند .
مولانا، حافظ، نظامی گنجوی و..به عنوان استوانه های بزرگ فردی در سخن گفتن و ادبیات هستند که جامعه می تواند به عنوان سرمایه های عظیم اخلاقی و رفتاری از آنها در جامعه الگو برداری کند و با استفاده از این آموزه هاجامعه را به سوی رشد و تعالی سوق دهد.
خوشبختانه زیرساخت های لازم فرهنگی و ادبی در راستای ترویج اخلاق اجتماعی در جامعه ما وجود دارد چرا که در هزارو یکصد سال پیش فردی متولد شده و با زبان ساده و ادیبانه شعر سروده است که این امر نشان از زیرساخت های کهن ادبیات وزبان فارسی است که باید با بهره گیری ازاین میراث ادبی ارزشمند اخلاق فردی و اجتماعی را درجامعه ترویج دهیم.
برای تثبیت فرهنگ اخلاق اجتماعی چه باید کرد؟چگونه می توان ناهنجاری های رفتاری و اخلاقی را در جامعه کنترل کرد؟
باید آموزه های ادبی، اخلاقی و رفتاری گذشتگان به شیوه امروز چه در قالب شعر، داستان، فیلم وغیره دراختیار مردم قرارگیرد تا سطح فرهنگی مردم با استفاده از حضور فرهیختگان ادب و اخلاق اجتماعی درجامعه ارتقا پیدا کند.
فرهنگ سازی مهمترین موضوعی است که می تواند ناهنجاری های رفتاری و اخلاقی را در جامعه کنترل کند و زیرساخت های تثبیت اخلاق اجتماعی درجامعه امروز را تامین وبه روز رسانی کند.
هر جا سخن ازاخلاق شده است سخن از ادب داشتن نیز بیان شده است که متاسفانه در جامعه کنونی ما کمتر به آن توجه می شود چرا که ضروری ترین مسئله آرامش در جامعه، داشتن اخلاق زیبا در رفتار و گفتار است که می تواند حجم وسیعی ازمعضلات فرهنگی و اجتماعی را رفع کند.
جامعه دینی ما علاوه برفرهنگ غنی ادبیاتی خود میراث گرانبهایی از پیامبر اکرم و اهل بیت (ع) دارد که بهترین وارزشمندترین الگوهای رفتاری واخلاق اجتماعی هستند که محدود به دوره و زمان خاصی نیست و می توان از سیره تربیتی و اخلاقی آنان در تمام جنبه های رفتاری و گفتاری و تثبیت فرهنگ اخلاق اجتماعی در جامعه دینی و اسلامی بهره برد.
نظر شما