باغ های قصردشت شیراز حفظ شوند/ شیراز تنها کلان شهر دارای هوای پاک

 خبرگزاری شبستان  شیراز:

وقتی از کلان شهر، صحبت می کنیم، مجموعه ای از عوامل است که یک شهر را به کلان شهر تبدیل کرده است که از جمله آنها به مساحت و جمعیت آن شهر می توان اشاره کرد.

هر چه جمعیت یک شهر بیشتر باشد، بی شک تردد خودر، میزان آلاینده‌ها و ... نیز در آن بیشتر است که آن شهر را در معرض آلودگی هوای بیشتری قرار می دهد، شیراز اما به عنوان یک شهر پرجمعیت، سالهاست که نامش در شمار شهرهای پاک جهان قرار گرفته است که وجود باغ های قصردشت در حفظ این پاکی بی تاثیر نیست و در این روزهایی که اکثر کلان شهرهای کشور بر اثر آلودگی هوا تعطیل است، زندگی در شیراز جریان دارد.

شهرداری شیراز برای حفظ و نگهداری باغات قصردشت در سال های اخیر تلاش مضاعفی در پیش گرفته است، مجموعه باغات قصردشت در محدوده محلات «قصردشت»، «مهدی آباد»، «دهکره»، «منصورآباد» و «دینکان» که از قدیمی ترین محله های شیراز هستند، باغ های قصردشت را تشکیل داده اند، هر جا نام شیراز در داخل  خارج از کشور می آید، ابتدا از آب و هوای خوش آن یاد می شود که در این میان باغ های قصردشت نیز شهرت جهانی دارند.

همین باغ ها که محله های اطراف آن روزگاری برای مردم شهرمان، ییلاقی خوش آب و هوا بود، امروز به ریه های تنفسی شیراز تبدیل شده‌اند، که این موضوع لزوم حفظ آنها را دوچندان می کند.

طبیعت زیبا

در کوچه باغ های قصردشت و در فصل پاییز، شاهد مناظر طبیعت زیبایی هستیم که چشم و دل هر بیننده ای را می نوازد، همین محله ها در زمستان، بهار و تابستان هم مناظری دلچسب پدید می آورند که مامنی برای شهروندان، مسافران و گردشگران است، در آن گذشته های دور با جوی  نهرهای این باغ ها با روش های سنتی آب رسانی می شد و همواره بر حفظ و نگهداری آنها به عنان یک میراث طبیعت موثر برای آیندگان تاکید شده است.

فراتر از باغ و منظره

حفظ باغ های قصردشت شیراز از جهت ارزش های زیست محیطی، تاریخی، سیمای شهری و اقتصادی و ... اهمیت ویژه دارد و به همین دلیل، برنامه ریزی برای حفظ و نگهداری این باغ ها در چند دهه گذشته با جدیت دنبال شده است.

در همین زمینه «جهان بین میرزایی» با تاکید بر جایگاه باغ های قصردشت در شیراز می گوید: باغ های شهر شیراز را به سه مجموعه کلی حریم شهر شیراز(«گویم»، «دوکوهک»، «انجیره» و «قلات»)، باغ های پراکنده محدوده شهر (از میدان «الله» تا «بلوار مطهری» و «چمران» تا خیابان «محمودیه») و باغات معروف به قصردشت (حوزه استحقاظی باغات قصردشت) تقسیم می شوند.

مدیر اداره حوزه استحفاظی باغات قصردشت ادامه می دهد: برای حوزه استحفاظی باغات با توجه به طرح ساماندهی باغات قصردشت که در سال 1379 به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید نیز پنج گروه در نظر گرفته شده است.

وی اضافه می کند: گروه اول، باغ های متراکم و انبوه و اراضی بین این باغات هستند که ساخت و ساز در آنها ممنوع است، باغ ها و زمین های این گروه در اولویت تملک عمومی قرار دارند و فعالیت های گردشگری نیز طبق ضوابط طرح مجاز است.

میرزایی با اشاره به گروه های دیگر عنوان می کند: گروه دوم در ضلع شمالی کمربندی دراک است و گروه سوم نیز، مجموعه های مسکونی روستاهای «مهدی آباد»، «دهکره» و«دینکان» هستند.

وی می افزاید: گروه چهارم، ساخت و سازهای پراکنده ای هستند که در زمان تهیه طرح در محدوده باغات قصردشت موجود بوده اند که هیچگونه رشد و گسترشی نباید داشته باشند و هر گونه ساخت و ساز جدید در این گروه ممنوع است.

این مقام مسئول اضافه می کند: گروه پنجم نیز باغات اراضی بایر و کم بازده محدوده «جبل دراک»، «صرافی» و «سجادیه فرهنگ شهر» هستند.

نجات از خشکسالی و آتش

یکی از اقداماتی که در سال های اخیر برای حفظ مجموعه باغ های قصردشت در نظر گرفته شد، تامین آب مورد نیاز باغ ها و نجات آنها از خشکسالی بوده است. اقدامی که با برگزاری مستمر کلاس های آموزشی به باغداران با همکاری آتشنشانی انجام شد تا باغ ها از خظر آتش سوزی حفظ شوند.

برای تحقق این هدف مهم، امسال در اردیبهشت و خرداد به گفته مدیر اداره حوزه استحفاظی باغات قصردشت، علف زنی در باغات و شخم زدن اراضی باز بین باغات با وسایل و ادوات کشاورزی انجام شد.

برای حفظ این باغ ها، حفاری و تجهیز و بهره برداری از 17 حلقه چاه عمیق در دل باغات انجام شده و در اختیار باغداران قرار گرفته است و همچنین 60 هزار متر لوله پلی اتیلن برای لوله کشی و آبرسانی به باغات و جداول منتهی به آنها به انجام رسیده است.

مبارزه با آفات با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان فارس، تبدیل 12 هزار متر جدول خاکی و سنتی به جداول سیمانی برای افزایش سرعت آبرسانی و جلوگیری از هدر رفت آب و ... نیز از سایر اقدامات موثری است که به انجام رسیده تا شیراز با این باغ ها پاک بماند.

باغ های تملک شده در خدمت خانواده

میرزایی از تبدیل تعدادی از باغات تملک شده دارای موقعیت و دسترسی مناسب به باغات خانواده خبر می دهد که با استقبال چشمگیر شهروندان مواجه شده و فرهنگ نگهداری از باغات را نیز تقویت کرده است. از نمونه این باغ های خانواده می توان به «پارک بزرگ 32 هکتاری» و «باغ گلها» در انتهای بلوار چمران، «پارک سیب زار» با تملک حوزه استحفاظی باغات قصردشت، «پیاده راه چمران جنوبی»، باغ های خانواده «بهار نارنج» و «بهار شیراز» در بلوار «شهید چمران» و ... اشاره کرد که در پاکی ریه های تنفسی شیراز نقش ارزنده دارند.

برخورد با متخلفان

اما از آنجا که همواره متخلفانی وجود ارند که قوانین را نقض کنند برای حفظ هر چه بیشتر باغ های قصردشت اقدامات استحفاظی گسترده ای نیز به انجام می رسد. گشت مستمر و پیگیر شبانه روزی در محدوده باغات،

ارجاع و معرفی متخلفین تغییر کاربری و ساخت و ساز انجام کارهای عمرانی بدون مجوز در باغات به شهرداری منطقه مربوطه و ... از جمله این موارد است.

شیراز پاکیزه

در روزهای اخیر حتما خبر تعطیلی مدارس و اداره ها به دلیل افزایش آلودگی ها به گوشتان رسیده است، اما شهر شیراز با این همه جمعیت و تردد خودرو و ... همچنان به ما هوای پاک خود را ارزانی داشته است، هوای پاکی که باغ های قصردشت در وجود آن، نقش موثری دارند و نباید از آن غافل شویم، بر ماست که در حفظ و نگهداری این باغ های کهن که برای نسل آینده نیز باید حفظ شود، بکوشیم و خود را مسئول بدانیم و مسئولین هم در هر رتبه که هستند باید برای حفظ و حراست از ریه های شهر شیراز، تلاش کنند.

گزارش: مریم شمالیان