خبرگزاری شبستان: اهمیت نماز به ویژه به صورت جماعت بر فردی که با فرهنگ غنی اسلام آشنایی داشته باشد، پوشیده نیست. در نماز جماعت مومنان در یک صف قرار می گیرند و امتیازات ظاهری، خودپرستی و کبر و منیت ها کنار می رود و صفا و صمیمیت به دل ها راه می یابد و علاوه بر آن، نمایش حضور در صحنه و پیوند امام و امت است که ترس و هراس را در دل دشمنان می افکند و منافقان کوردل را مایوس می کند. از این جهت خواندن نماز جماعت در دین اسلام بسیار سفارش شده است.
امام حسین(ع) شخصیت ماندگار تاریخ است که اقامه کننده نماز در روز عاشورا در میان انبوه شمشیرها و تیرهای منافقان بود و به همین دلیل برپایی نماز در روز عاشورای حسینی به نوعی پاسداشت فرهنگ اباعبدالله و ادای دین به آرمان حسینی است. اما با اندکی تأمل در فلسفه عزاداری حسینی که همان زنده نگه داشتن دین مبین اسلام و مکتب اهل بیت(ع) است، پی می بریم که در اثر ورود آسیب‌ها، آفات و تحریفات این هدف و فلسفه اصلی تا حدودی فراموش شده و اهداف دیگری جایگزین آن شده است.
عزاداری و برپایی مجالس امام حسین(ع) همواره از سوی همه بزرگان و ائمه معصومین(ع) سفارش شده است و این مجالس باید هر سال پرشورتر و باشکوه تر برگزار شود. این سوگواری هر چند عمل بسیار پسندیده و مهمی است اما در نهایت از لحاظ درجه شرعی عملی مستحب است. ولی گاهی شاهد هستیم که برخی واجبات دین فدای این عمل مستحب می شود و نمود اصلی آن انحراف از مسیر قیام عاشورا است.
با توجه به اینکه نماز پیکاری براى حفاظت از دین است آیا جایگاه و اهمیت آن در مراسم عاشورا این زمان رعایت می شود؟
مولا على(ع) فرمود: «جنگ ما براى نماز است». پیکار و مجاهدت عاشورا نیز براى نماز بود و در آن لحظه امام و یارانش اصل دین و اساس دین را فراموش نکردند، نماز را فراموش نکردند، اقامه نماز نکردند، نماز خوف خواندند، حکم و فرمان خالق را انجام دادند و ما وقتى به عظمت و شگفتى حیرت آور نماز عاشورا پى مى بریم که حوادث و رخدادهاى جان سوز قریب به ظهر عاشورا را در ذهن مرور کنیم.
در روز عاشورا کشتارها اغلب در بعدازظهر صورت گرفت، یعنی تا ظهر عاشورا غالب صحابه ابا عبدالله(ع) و تمام بنی‌هاشم و خود اباعبدالله که بعد از همه شهید شدند، زنده بودند و تنها تعدادی از یاران اباعبدالله در جریان تیراندازی دشمن پیش از ظهر به شهادت رسیدند. ابوثمامه صائدی هنگام فرا رسیدن زمان نماز نزد امام حسین علیه السلام رفت و گفت: «یا اباعبدالله جانم به فدایت. می بینم این لشگر به جنگ با تو نزدیک شده اند ولی قسم به خدا که تو کشته نشوی تا من در خدمت تو کشته شوم و دوست دارم که این نماز ظهر را با تو بخوانم آنگاه خدای خود را ملاقات کنم.»
اباعبدالله(ع) نگاهی کرد و تصدیق کرد که وقت نماز است. آن گاه سر به سوی آسمان بلند کرد و فرمود: «نماز را به یادم آوردی، خداوند تو را از نمازگزاران و ذاکران قرار دهد. آری، وقت نماز است. به دشمن بگویید مهلتی دهد تا ما نماز بگزاریم.» امام همان جا در میدان جنگ نماز خواندند، نمازی که در اصطلاح فقه اسلامی «نماز خوف» نامیده می‌شود. نماز خوف مانند نماز مسافر دو رکعت است؛ یعنی انسان اگر در وطن هم باشد باز باید دو رکعت بخواند؛ برای این که مجال نیست و باید مخفف خواند؛ چرا که اگر همه به نماز بایستند وضع دفاعی‌شان بهم می‌خورد، سربازان موظف هستند در حال نماز، نیمی در مقابل دشمن بایستند و نیمی به امام جماعت اقتدا کنند.
امام جماعت یک رکعت از نماز را که خواند صبر می‌کند تا آن ها رکعت دیگرشان را بخوانند. بعد آن ها می‌روند پست را از بقیه می‌گیرند در حالی که امام همین طور منتظر نشسته یا ایستاده است. سربازان دیگر می‌آیند و نماز خودشان را با رکعت دوم امام می‌خوانند. ابا عبدالله این گونه نماز خوف را در شرایطی که از دشمن فاصله چندانی نداشت به جای آورد و در حالی که مشغول نماز بود دشمن شروع به تیراندازی کرد. بنابراین همان گونه که قرآن با آیه «وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ» ( بقره؛ 45) نماز را به عنوان یک منبع انرژی زای غیبی معرّفی می کند و مؤمنان را امر به استعانت از آن می فرماید امام حسین (ع) نیز در بحبوحة جنگ و مشکلات آن، از نماز استعانت می جوید.
مهم ترین درسی که می توان از واقعه ظهر عاشورا گرفت اهمیت نماز جماعت است که امام حسین (ع) دستور برپایی آن را بیرون از خیمه ها و در میدان نبرد داد و هر چند لشکریان عمر سعد بارها امام و اصحابش را هدف تیرها قرار دادند و حتی دو تن از یاران امام (ع) در حال نماز به شهادت رسیدند ولی امام و اصحابش نماز خود را کامل خواندند. این عمل امام حسین(ع) اهمیت نماز و نماز جماعت را می رساند؛ آن حضرت با عملش به ما می گوید که یک مسلمان به محض شنیدن بانگ اذان باید کارش را رها کند و به همین دلیل است که ظهر خونین عاشورا برای همیشه همراه با کلمه نورانی «نماز» در خاطر تاریخ مانده است.
با در نظر گرفتن این که امام حسین (ع) در شرایط جنگ و کشتار در روز عاشورا به نماز ایستاد می توان از این مسئله هم یاد کرد که بسیاری از بزرگان نیز در شرایط خاص نماز را به صورت جماعت و در مساجد می خواندند. از جمله این افراد آیت الله حاج آخوند ملا عباس تربتی بود که در ده کاریزک زندگی می کرد. در یکی از سال های زندگی وی، بارندگی زیادی در ده شد و چون خانه های آن منطقه همه از خشت و گل بود سه گنبد از چهار گنبد کم ارتفاع مسجد ده به کلی فرو ریخت و از دیگری نیمی باقی ماند.
به سبب پیشامدهای آن چند سال، مردم تقریباً در همه جا نسبت به امور دینی کم اعتناتر شده و از این رو برای نوسازی مسجد اقدام نکرده بودند. اما آیت الله تربتی با وجود آوار بسیاری که در زمین مسجد ریخته بود حصیری پهن می کرد و هر روز سه نوبت نمازش را به جا می آورد. فرزند وی می گوید: «روزی بعد از نهار پدرم وضو گرفت و برای گزاردن نماز به مسجد رفت. من نیز غنیمت دانستم که پس از چند سال با وی نماز بخوانم. در مسجد بعد از گرفتن وضو از جانبی وارد شدم که مرا ندید. در رکعت دوم نماز بود و خدا می داند که میان این نمازش در تنهایی در میان آوارهای فرو ریخته مسجد ده با نمازی که چند سال قبل در مسجد گوهرشاد به ایشان اقتدا کردم و نیمی از مسجد گوهرشاد و همه یک شبستان از جمعیتی که به او اقتدا کرده پر بود از لحظات طمانینه و قرائت و همه ذکرهای واجب و مستحب ذره ای تفاوت نداشت.»
همچنین در روایتی دیگر آمده است که از عادات شیخ عباس قمی بود که اغلب اوقات نمازش را در مساجد متروکه به جا می آورد و به محض اطلاع مردم روز به روز بر کثرت جمعیت افزوده می شد تا حدی که آن مسجد به دست همان مردم تعمیر می شد. شیخ پس از تعمیر دیگر در مسجد حاضر نمی شد و مسجد مخروبه دیگری انتخاب می کرد و بدون اطلاع مردم چند نوبت ادای فریضه جماعت را در آن جا ادامه می داد. پس از چند روز باز مردم مطلع شده و از راه های دور برای درک نماز ایشان به آن مسجد می شتافتند و باز مسجد مخروبه دیگری معمور می شد.
در این باره حدیثی از رسول اکرم (ص) آمده است که می فرمایند: «اگر دیدید شخصی مرتب به مسجد رفت و آمد می کند به ایمان وی شهادت دهید، زیرا خداوند متعال می فرماید: تنها کسانی مساجد خدا را آباد می کنند که به خداوند ایمان داشته باشند.»
پایان پیام/
نظر شما