امامت جماعت و تبلیغ دین شغل نیست و حقوق ندارد

به گزارش خبرگزاری شبستان: «میثم لطیفی» در برنامه بدون توقف، درباره نقش روحانیون در مساجد، گفت: در ادبیات امامین انقلاب اسلامی چند عبارت معادل مسجد قرار داده شده است، از جمله اینکه در جایی می‌فرمایند مساجد دژهای مستحکم و یا پایگاه اسلامند و در جای دیگری می‌فرمایند مسجد سنگر اسلام و یا مسجد قرارگاه است.

رئیس دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه یادآور شد: من می‌خواهم از همه این مفاهیم مخرج مشترک بگیرم؛ به نظر می‌رسد مسجد محل ساماندهی فعالیت‌های اجتماعی اعضای آن محله با محوریت امام جماعت است؛ پس امام جماعت به تعبیری فرمانده این قرارگاه است که شایستگی‌هایی را نیاز دارد و این فرد باید قابلیت‌هایی داشته باشد که این اتفاق را رقم بزند. امام جماعت تنها پیشنماز نیست که نمازی بخواند و برود. اگر قرار شد که فراتر از پیشنمازی عمل کند، باید یکسری از اقدامات برایش رقم بخورد؛ از جمله اینکه می‌فرمایند امام جماعت پدر محله است، یعنی بزرگتر محله است.

این پژوهشگر دینی افزود: پدر در خانه چه کار می‌کند؟ پدر با مدیریتی که دارد، اجازه می‌دهد افراد خانواده مشارکتی در امر منزل داشته باشند. بخش عمده‌ای از مشکلاتی که در بخش مشارکت جوانان در مسجد مطرح می‌شود، به این دلیل است که یا امام جماعت و یا افرادی که دست‌اندرکار مدیریت مسجدند، متوجه نباشند که ما به عنوان پدر و بزرگتر باید عمل کنیم که اجازه دهیم جوان‌ترها هم وارد این فضا شوند؛ مثلاً اگر قرار است که جوانان را وارد پایگاه بسیج کنیم، باید انگیزه ایجاد کرده و درگیری‌های داخل مسجد را به حداقل برسانیم؛ این یک واقعیت است که ما اکنون در مجموعه مسجد گاهی اوقات بین عناصر مسجد درگیری‌هایی داریم.

لطیفی با تأکید بر اینکه امام جماعت را باید به عنوان مدیر و فرمانده این قرارگاه و نیز پدر افراد این محله بپذیریم، اظهار کرد: البته شاید در جاهایی امام جماعت حرف‌هایی  بزند که به مذاق بنده خوش نیاید، اما چون قرار است که یک نفر حرف آخر را بزند، اقتضای کار تشکیلاتی این است که زیر بار این موضوع برویم؛ پس به نظر می‌رسد امام جماعت از این بابت نقش مهمی می‌تواند داشته باشد.

این پژوهشگر در پاسخ به این سؤال که «مسؤلیت امام جماعت چیست، آیا این مسؤلیت می‌تواند شغل محسوب شود» گفت: ما در ادبیات دینی موضوعی به نام مکاسب مُحرّمه داریم؛ یعنی اگر به عنوان کسب و کار به آن نگاه کنیم، حرام است. یکی از مصادیقش که برای ما عجیب است، معلمی قرآن است. کسی برای تعلیم قرآن حق ندارد دستمزد تعیین کند؛ به دنبال آن هر کاری که تبلیغ دینی است همین طور است.  قرآن هم می‌فرماید «من اجری بابت کار دینی از شما نخواهم گرفت.» امام جماعتی هم شغلی نیست که برای آن اجری تعیین شود، یعنی دستمزد و حقوقی برای آن تعیین شود، من با کلمه و حقوق و دستمزد کمی مشکل دارم.

لطیفی همچنین در خصوص حمایت مادی و معنوی از ائمه جماعت تصریح کرد: از طرف دیگر نکته‌ای داریم که تأمین رزق برای همین معلم قرآن از وظائف ما است، بنابراین بخشی از این مورد تحت عنوان خمس و سهم امام تعیین شده که جنبه تکلیفی هم دارد، البته نه اینکه به زور از کسی بگیریم، اما هر کسی که مؤمن است و نسبت به دین تکلیف دارد، باید نسبت به این موضوع حساس باشد، پس ردیف شغلی نمی‌توانیم برای آن تعریف کنیم.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: نباید برای این تبلیغ و فعالیت دینی رابطه شغلی ایجاد کنیم، بلکه رابطه‌ای تکلیفی است هم به عنوان منِ عالم که به تعبیر روایی در برابر امت نباید بی‌تفاوت باشم و باید به آن سمت بروم و تا می‌توانم مردم را هدایت کنم و از آن طرف هم من امت باید توجه داشته باشم که نسبت به امام جماعت خودم بی‌تفاوت نباشم و مسؤلیت من هم متوجه است؛ در واقع می‌توانیم طرحی داشته باشیم که هم امام جماعت بودن کاری تخصصی باشد و هم شغل محسوب نشود؛ یعنی می‌توانیم کاملاً کار تخصصی بکنیم و ضمناً آن را شغل محسوب نکنیم.

وی در پایان در خصوص اینکه برخی از ائمه جماعت مساجد در ایام ماه محرم برای دریافت هدیه در مساجد دیگر منبر می‌روند، یادآور شد: در مورد تبلیغ در ایام محرم می‌خواهم طور دیگری نگاه کنم. گاهی اوقات امام جماعت استدلالش این است که من 355 روز در این محله منبر رفتم، زیرا فضا در این ایام تغییر می‌کند و فرد دیگری باید در مسجد بیاید؛ مثل اینکه در بحث‌های منابع انسانی به عنوان گردش شغلی از آن نام می‌بریم که این گردش سبب می‌شود هم افراد آن مسجد حرف نو بشنوند و هم افراد مسجد محله ما و صرفاً موضوع دریافت هدیه و دستمزد نیست.

منبع: خبرگزاری تسنیم